Το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις ΔΕΗ - βαριάς βιομηχανίας για τις συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και το ενεργειακό κόστος στις επιχειρήσεις μέσης τάσης, όπου οι ρήτρες αυξήσεων έχουν ενεργοποιηθεί στα τιμολόγια μετά την εφαρμογή του target model, αναμένεται να κυριαρχήσουν στην ατζέντα της σημερινής συνάντησης μεταξύ του πρωθυπουργού και της ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο πλαίσιο των προγραμματισμένων επισκέψεών του στα υπουργεία στα οποία τοποθέτησε νέους υπουργούς, μετά τον ανασχηματισμό, θα βρεθεί σήμερα μετά τις 12 το μεσημέρι στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ο Κώστας Σκρέκας, εκ των στενών συνεργατών του για τα ενεργειακά θέματα στην περίοδο τη αντιπολίτευσης της ΝΔ, θα τον υποδεχτεί και μαζί με τους υφυπουργούς και τους γενικούς γραμματείς θα του παρουσιάσουν τα ανοιχτά θέματα, αλλά και τους σχεδιασμούς τους στους τομείς της ενέργειας και του περιβάλλοντος.
Η δύσκολη εξίσωση
Σύμφωνα με πληροφορίες, το ενεργειακό κόστος αποτελεί το υπ’ αριθμόν ένα «καυτό» θέμα στις συζητήσεις μεταξύ του πρωθυπουργού και της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ. Και φυσικά δεν πρόκειται να λυθεί στην εθιμοτυπική και συμβολικού χαρακτήρα επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη, ωστόσο αποτελεί ένα μεγάλο αγκάθι στις κυβερνητικές προσπάθειες για την επανεκκίνηση της οικονομίας μετά το τέλος της πανδημίας.
Όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές, το Μέγαρο Μαξίμου είναι πλήρως ενημερωμένο τόσο από το υπουργείο και τη διοίκηση της ΔEΗ όσο και από τους εκπροσώπους της βαριάς βιομηχανίας για τις εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις στις διαπραγματεύσεις της διοίκησης της δημόσιας εταιρείας και των 15 επιχειρήσεων που ηλεκτροδοτούνται από την υψηλή τάση, προκειμένου να ανανεωθούν οι συμβάσεις προμήθειας που έληξαν στο τέλος του 2020.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, λένε πηγές, δεν επιδιώκει προσώρας την παρέμβαση καθώς οι διαπραγματεύσεις γίνονται στο πλαίσιο των κανόνων της ελεύθερης αγοράς, ωστόσο ποντάρει πολλά στη βιομηχανία για την επανεκκίνηση της οικονομίας. Άλλωστε και η κυβερνητική στρατηγική εστιάζεται στη δημιουργία θέσεων εργασίας από τις βιομηχανίες οι οποίες θα είναι προσανατολισμένες στο μοντέλο της βιώσιμης ανάπτυξης. Δεν είναι τυχαίο ότι το πλαίσιο του σχεδίου της δίκαιης μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών της Δ. Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης, ύψους 5 δισ. ευρώ, στηρίζεται σε βιομηχανικές επιχειρήσεις. Οι τελευταίες θα χρειαστούν φθηνό ρεύμα.
Από την άλλη μεριά, όμως, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο πρωθυπουργός έχει να αντιμετωπίσει και την οικονομική θέση της ΔEΗ, η οποία ναι μεν ξεπέρασε τον κίνδυνο της χρεοκοπίας, βρίσκεται δε σε ένα μεταβατικό στάδιο με αναπροσαρμογή των στρατηγικών της στόχων: Έμφαση στην πράσινη ενέργεια, κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής και αντικατάσταση της συμβατικής της θερμικής παραγωγής με ΑΠΕ. Μετασχηματισμός που θα αντιμετωπίσει ισχυρούς κλυδωνισμούς κατά τη δεκαετή μεταβατική περίοδο στην κλιματική ουδετερότητα. Ωστόσο, και σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, οι προτεινόμενες αυξήσεις της ΔΕΗ 40% με 50% στην υψηλή τάση προκαλούν τεράστια επιβάρυνση στις βιομηχανίες και εμπόδια ως προς τα επενδυτικά τους προγράμματα.
Στον αντίποδα, βέβαια, η διοίκηση της δημόσιας εταιρείας, φέρεται να διατείνεται πως τα προτεινόμενα τιμολόγιά της είναι στα επίπεδα της χονδρεμπορικής αγοράς.
Πηγές θέλουν το Μέγαρο Μαξίμου να προτρέπει σε συνέχιση των διαπραγματεύσεων, πέραν της καταληκτικής ημερομηνίας που έχει θέσει η ΔΕH και είναι το τέλος του Φεβρουαρίου.
Η βεβιασμένη εφαρμογή του Target Model
Πρόβλημα, όμως, αν και δύσκολο πια να αντιμετωπιστεί, είναι και η μετακύλιση του κόστους που προκάλεσε η εσπευσμένη εφαρμογή του target model (χρηματιστηριακές αγορές ηλεκτρισμού). Το αποτέλεσμα ήταν η εκτόξευση του κόστους εξισορρόπησης, το οποίο επωμίστηκαν προμηθευτές ρεύματος και το μετακύλισαν μέσω των ρητρών τους στις επιχειρήσεις μέσης τάσης.
Αν και πια φαίνεται να εξομαλύνεται η κατάσταση, εντούτοις τα τιμολόγια ανέβηκαν, προκαλώντας κόστος σε αλυσίδες λιανικού εμπορίου και βιομηχανίες.
Στο συγκεκριμένο θέμα, επιδιώκεται από την ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τη ΡΑΕ η μη επανάληψη αυξήσεων. Ένα από τα μέσα είναι η ενίσχυση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων με τις γειτονικές αγορές, ώστε να υπάρχουν εναλλακτικές πηγές προμήθειας.
Σημειώνεται ότι ηλεκτροπαραγωγοί είχαν κρούσει τον κίνδυνο των αρρυθμιών στην αγορά ενέργειας, ζητώντας την καθυστέρηση της λειτουργίας των χρηματιστηριακών αγορών, προκειμένου να δοθεί περισσότερος χρόνος σε δοκιμές (dry ran).
Η απολιγνιτοποίηση
Ένα από τα μεγάλα στοιχήματα της κυβέρνησης είναι επίσης και η απολιγνιτοποίηση. Το κλείσιμο των μονάδων της ΔEΗ έως το 2023 και η εφαρμογή του σχεδίου δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών.
Στις προτεραιότητες είναι φυσικά η ταχύτερη απορρόφηση κονδυλίων αλλά και η υλοποίηση της πλειάδας των νομοθετικών ρυθμίσεων για τη χωροθέτηση των επενδύσεων και η θέσπιση των κινήτρων προσέλκυσης κεφαλαίων.
Το τσουνάμι… των ΑΠΕ
Η κυβέρνηση προέτρεψε τις επενδύσεις ΑΠΕ και είναι χαρακτηριστικό ότι επενδυτικά σχέδια άνω των 70 Γιγαβάτ έχουν λάβει άδειες ηλεκτροπαραγωγής…
Φυσικά δεν πρόκειται να υλοποιηθούν όλες αυτές οι επενδύσεις. Αποτελούν όμως μία πρώτης τάξης ευκαιρία για την αναβάθμιση των ηλεκτρικών δικτύων και τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις των νησιών με το εθνικό σύστημα μεταφοράς. Επενδύσεις της τάξης των 5 δισ. ευρώ υλοποιεί ο ΑΔΜΗΕ.
Η πρόκληση της κυβέρνησης είναι η θέσπιση του πλαισίου των υβριδικών και άλλων συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, ώστε το δυναμικό των ΑΠΕ να είναι διαθέσιμο και χωρίς ήλιο και με άπνοια…