Ασφαλιστικός κλάδος: Τα εννέα «ανοιχτά μέτωπα» του 2021

Χρονιά πολλών και ιδιαίτερα σημαντικών αλλαγών για τον ασφαλιστικό κλάδο αναμένεται να είναι το 2021, τόσο σε θεσμικό, όσο και σε επιχειρηματικό επίπεδο.

Πρώτα απ’ όλα, μέσα στο έτος που θα ξεκινήσει σε λίγες ημέρες αναμένεται η ψήφιση του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου, το οποίο θα μετατρέψει την επικουρική ασφάλιση σε πλήρως κεφαλαιοποιητική για τους νέους εργαζόμενους, διαδικασία μέσα από την οποία θα αναζητήσουν να διαδραματίσουν ρόλο και οι ασφαλιστικές εταιρείες.

Μια δεύτερη σημαντική εξέλιξη είναι η έκδοση των υπουργικών αποφάσεων του νέου νόμου για τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ). Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, ο νόμος που ψηφίστηκε από την παρούσα κυβέρνηση είναι γενικόλογος και η ουσία αναμένεται να προκύψει από το περιεχόμενο των υπουργικών αποφάσεων οι οποίες θα εκδοθούν το 2021. Από το περιεχόμενο αυτό, θα εξαρτηθεί ο ρυθμός ανάπτυξης ενός θεσμού που έχει επιδείξει ιδιαίτερη δυναμική κατά τα τελευταία χρόνια, με τις ασφαλιστικές εταιρείες να επιδιώκουν να εμπλακούν ποικιλοτρόπως: Μέσα από τη διαχείριση των χαρτοφυλακίων τους, αλλά και μέσα από συνεργασίες μαζί τους σε μια σειρά από μέτωπα, με στόχο τις συνέργειες και τις οικονομίες κλίμακας.

Επιπλέον, μεγάλης σημασίας θεσμικές αλλαγές που θα επηρεάσουν τον κλάδο των ασφαλιστικών εταιρειών αναμένονται και από το εξωτερικό, με ενδεικτικές περιπτώσεις τη μερική αναθεώρηση του εποπτικού πλαισίου Solvency II από την EIOPA (ευρωπαϊκή εποπτική αρχή), αλλά και τον τρόπο λειτουργίας των PEPP’s (Πανευρωπαϊκά Ατομικά Συνταξιοδοτικά Προϊόντα).

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, μέσα στην επόμενη χρονιά αναμένεται να ξεκαθαρίσουν οι προθέσεις της κυβέρνησης σε μια σειρά από αιτήματα που έχει θέσει η αγορά της ιδιωτικής ασφάλισης. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να προχωρήσουν συνεργασίες με τη μορφή των ΣΔΙΤ στα καυτά μέτωπα των φυσικών καταστροφών και της υγείας; Έχει νόημα η συζήτηση κράτους και ασφαλιστικών εταιρειών, προκειμένου τμήμα από τα δισ. ευρώ των ασφαλιστικών εταιρειών που «λιμνάζουν» στο εξωτερικό, να χρηματοδοτήσουν την ελληνική οικονομία μέσα από την έκδοση «αναπτυξιακών ομολόγων»; Για όλα αυτά τα θέματα, η κυβέρνηση έχει δηλώσει πως είναι πρόθυμη να συζητήσει και ίσως μέσα στο 2021 να αποκτήσουμε μια καλύτερη εικόνα για το αν θα ξεκινήσουν κάποιες σχετικές ουσιαστικές συζητήσεις, αλλά και το ποια κατεύθυνση θα πάρουν.

Το ζήτημα των φορολογικών κινήτρων στα ασφαλιστικά συμβόλαια ζωής και υγείας, θέμα που είχε υποστηρίξει προεκλογικά η σημερινή κυβέρνηση, θα τεθεί εκ νέου μέσα στο 2021 από τους παράγοντες του ασφαλιστικού κλάδου. Ωστόσο, όλα δείχνουν πως αν υπάρξουν κάποιες αποφάσεις, αυτές θα μεταφερθούν για το 2022 (προς το τέλος της κυβερνητικής θητείας), με τον υπουργό Ανάπτυξης Άδωνη Γεωργιάδη να επικαλείται το νέο δημοσιονομικό περιβάλλον που δημιούργησε η πανδημία.

Σε επιχειρηματικό επίπεδο, η εξέλιξη της νέας χρονιάς αφορά στην αναμενόμενη πώληση του leader του κλάδου, της Εθνικής Ασφαλιστικής, στο fund CVC. Σε περίπτωση που το deal ολοκληρωθεί, το ενδιαφέρον της αγοράς θα εστιαστεί στις προτεραιότητες και γενικότερα στη στρατηγική που θα ακολουθήσει το νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς. Η ολοκλήρωση επίσης του deal θα οδηγήσει σε σχεδόν πλήρη «αφελληνισμό» του κλάδου ζωής (παραμένει μόνο η Ευρωπαϊκή Πίστη και κάποιες ακόμη μικρότερες εγχώριες παρουσίες).

Το γενικότερο ζήτημα των εξαγορών και των συγχωνεύσεων θα παραμείνει επίκαιρο μέσα στο 2021, με άλλους να βλέπουν με ενδιαφέρον τη στάση που θα κρατήσουν οι πολυεθνικοί ασφαλιστικοί όμιλοι μετά την πανδημία και άλλους να θεωρούν πως οι μικρές ασφαλιστικές εταιρείες αργά ή γρήγορα θα πουληθούν λόγω του Solvency II.

Το 2021 επίσης, αναμένεται με ενδιαφέρον, προκειμένου να φανεί το πώς οι τραπεζικοί όμιλοι θα επιδιώξουν (και το πόσο καλά θα τα καταφέρουν) να δράσουν αποτελεσματικά στο μέτωπο του bancassurance, σε ένα ευρύτερο περιβάλλον, που χαρακτηρίζεται από την πανδημία και τη συνεχή μείωση του αριθμού των καταστημάτων. Το 2020 η προώθηση των τραπεζοασφαλιστικών προϊόντων υποχρεώθηκε σε σημαντική πτώση και σ’ αυτό συνέβαλε η δυσκολία προσέγγισης των πελατών στα καταστήματα λόγω της πανδημίας. Η δυσκολία αυτή θα συνεχιστεί και κατά τους πρώτους μήνες του 2021, ενώ παράλληλα ο αριθμός των τραπεζικών καταστημάτων θα συνεχίσει να μειώνεται χρόνο με το χρόνο. Οι τράπεζες λοιπόν θα κληθούν μέσα στο 2021 να αναπτύξουν το bancassurance σε σημαντικό βαθμό εξ’ αποστάσεως, εξέλιξη η οποία αναμένεται με έντονο ενδιαφέρον από την αγορά.

Τέλος, με ενδιαφέρον αναμένεται η επόμενη χρονιά για τους δικαιούχους της Ασπίς Πρόνοια. Μέσα στο 2020 υπήρξαν κάποιες θετικές εξελίξεις, ωστόσο ο Σύλλογος των Ζημιωθέντων έχει ζητήσει να θεσπιστούν μέσα στο 2021 νέες διατάξεις που θα επιταχύνουν ως ένα βαθμό μια διαδικασία αποζημίωσης που διαρκεί ήδη έντεκα χρόνια.