Πώς θα επιλέξουν ασφαλιστική κατηγορία οι επαγγελματίες

Ασφαλιστικές εισφορές από 210 έως 566 ευρώ το μήνα για κύρια ασφάλιση και υγεία καλούνται να επιλέξουν έως τις 31 Ιανουαρίου 2021 οι περίπου 1,5 εκατ. ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες. Περίπου 250.000 μη μισθωτοί που υπόκεινται σε ασφάλιση και για επικούρηση ή εφάπαξ, οφείλουν να επιλέξουν επιπλέον ασφαλιστική κατηγορία και για τις δύο αυτές κατηγορίες. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα υποβολής της σχετικής δήλωσης τέθηκε σε λειτουργία χθες και είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του e-ΕΦΚΑ.

Προσοχή. Για το 2021, δεύτερο έτος εφαρμογής του νέου τρόπου επιλογής των εισφορών για τους μη μισθωτούς, αποδεσμευμένο από το πραγματικό εισόδημα, ισχύει ότι εάν οι ασφαλισμένοι δεν επιλέξουν μία από τις 6 ασφαλιστικές κατηγορίες για κύρια ασφάλιση και υγεία, τότε θα παραμείνουν στην κατηγορία που είχαν καταταχθεί το προηγούμενο έτος. Κατά το πρώτο έτος, το 2020, όσοι δεν επέλεξαν κατηγορία υποβάλλοντας αίτηση, κατατάχθηκαν αυτόματα στην πρώτη υποχρεωτική κατηγορία των 155 ευρώ για κύρια ασφάλιση και 55 ευρώ για υγεία. Όπως ξεκαθαρίζει η διοίκηση του e-ΕΦΚΑ, η επιλογή ασφαλιστικής κατηγορίας είναι ανεξάρτητη για κάθε Κλάδο Ασφάλισης. Έτσι, όσοι μη μισθωτοί υποχρεούνται να ασφαλιστούν και για επικούρηση ή και εφάπαξ, έχουν τη δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ των τριών προβλεπόμενων ασφαλιστικών κατηγοριών. Για τη χρήση της υπηρεσίας απαιτείται η ταυτοποίηση του ασφαλισμένου με τους κωδικούς Taxis και του ΑΜΚΑ.

Ειδικότερα κατά την είσοδο στην υπηρεσία, ανακαλούνται τα στοιχεία ταυτότητας, παρέχονται οδηγίες και μηνύματα για την υποβολή της αίτησης και απεικονίζονται οι ασφαλιστικές κατηγορίες που αντιστοιχούν στην ιδιότητα ασφάλισης του κάθε ενδιαφερόμενου. Μάλιστα, υπάρχει πεδίο και για τη δήλωση παράλληλης μισθωτής απασχόλησης. Βέβαια, εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι αν και το 2020 εκπνέει σε λίγες ημέρες, ο e-ΕΦΚΑ δεν έχει εκδώσει τα ειδοποιητήρια για τους περίπου 100.000 μη μισθωτούς με παράλληλη απασχόληση.

Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι εδώ και ένα χρόνο, όσοι έχουν παράλληλα μπλοκάκι και είναι και μισθωτοί, ενώ καταβάλλουν κανονικά τις εισφορές τους από τη μισθωτή απασχόληση, δεν γνωρίζουν εάν έχουν υποχρέωση να πληρώσουν επιπλέον εισφορές και για το ελεύθερο επάγγελμά τους. Η εκκαθάριση που θα έπρεπε να έχει γίνει από τον Φορέα, έχει καθυστερήσει, με αποτέλεσμα τώρα να καλούνται να δηλώσουν εισφορές για το 2021, χωρίς να γνωρίζουν εάν οφείλουν εισφορές για το 2020.

Δείτε αναλυτικά τις δυνατότητες επιλογών που έχουν ανά περίπτωση οι χιλιάδες μη μισθωτοί, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες.

Ελεύθεροι Επαγγελματίες και Αυτοαπασχολούμενοι

Με το νέο ασφαλιστικό αποσυνδέονται οι εισφορές από το φορολογητέο εισόδημα και παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ έξι (6) ασφαλιστικών κατηγοριών ως εξής:

Οι ασφαλιστικές κατηγορίες περιλαμβάνουν εισφορές Κλάδων Σύνταξης και Υγείας. Με τις ασφαλιστικές εισφορές συνεισπράττονται επιπλέον εισφορές υπέρ του Κλάδου Ανεργίας (ΟΑΕΔ) ύψους 10€ και για τους Υγειονομικούς υπέρ της Στέγης Υγειονομικών, ύψους 2€.

Για τους ασφαλισμένους με δικαίωμα υπαγωγής στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης, παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ τριών (3) ασφαλιστικών κατηγοριών ως εξής:

Για τους ασφαλισμένους με δικαίωμα υπαγωγής στον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών, παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ τριών (3) ασφαλιστικών κατηγοριών ως εξής:

Νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι

Στο νέο σύστημα έχει προβλεφθεί ειδική κατηγορία με χαμηλότερες εισφορές για νέους ασφαλισμένους. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επιλέξουν για την Κύρια Ασφάλιση την ειδική ασφαλιστική κατηγορία για νέους ασφαλισμένους και να παραμείνουν σε αυτήν για τα πέντε πρώτα έτη ασφάλισης. Αν κάποιος δεν έχει συμπληρώσει 5 έτη ασφάλισης, μπορεί να επιλέξει την ειδική κατηγορία η οποία θα ισχύει μέχρι τη συμπλήρωση των πέντε ετών.

Αγρότες

Ιδιαίτερη μέριμνα λαμβάνεται για τους αγρότες. Παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ έξι (6) ασφαλιστικών κατηγοριών με χαμηλότερες εισφορές ως εξής:

Οι ασφαλιστικές κατηγορίες περιλαμβάνουν εισφορές Κλάδων Σύνταξης, Υγείας και υπέρ Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας (ΛΑΕ).

Η παράλληλη ασφάλιση

Με το νέο ασφαλιστικό, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες πληρώνουν μία μόνο εισφορά ακόμα και στην περίπτωση της παράλληλης ασφάλισης. Ο υπολογισμός της εισφοράς διαφοροποιείται ανάλογα με τις ακόλουθες πέντε περιπτώσεις:

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ 1: ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ, ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΜΙΣΘΩΤΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι που παράλληλα απασχολούνται ως μισθωτοί μπορούν να επιλέξουν ελεύθερα μεταξύ των έξι γενικών ασφαλιστικών κατηγοριών. Για όσο διάστημα ο ασφαλισμένος απασχολείται παράλληλα ως μισθωτός, οι εισφορές που καταβάλλονται από τη μισθωτή απασχόληση αφαιρούνται από τις εισφορές της ασφαλιστικής κατηγορίας που έχει επιλέξει. Για το χρονικό διάστημα αυτό, οι ελάχιστες εισφορές δεν μπορούν να υπολείπονται του ποσού της 2ης ασφαλιστικής κατηγορίας.

Για τους ασφαλισμένους με δικαίωμα υπαγωγής στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης, παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ των τριών γνωστών ασφαλιστικών κατηγοριών. Αντίστοιχα, για τους ασφαλισμένους με δικαίωμα υπαγωγής στον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών, παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ τριών (3) ασφαλιστικών κατηγοριών που ισχύουν για την πρόνοια.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ. Για την Κύρια Ασφάλιση, εάν επιλεγεί ασφαλιστική κατηγορία ανώτερη της 2ης, ο ασφαλισμένος θα καταβάλει τη διαφορά μόνο για τον Κλάδο Σύνταξης. Για την Επικουρική Ασφάλιση και Εφάπαξ Παροχή καταβάλλεται μία εισφορά, στην κατηγορία που έχει επιλέξει ο ασφαλισμένος, εφόσον δεν καταβάλλονται αντίστοιχες εισφορές από τη μισθωτή απασχόληση. Εάν διακοπεί η μισθωτή απασχόληση, η εισφοροδότηση γίνεται με βάση την ασφαλιστική κατηγορία που έχει επιλεγεί και το σύνολο της εισφοράς βαρύνει τον ασφαλισμένο. Σε κάθε περίπτωση, με τις ασφαλιστικές εισφορές συνεισπράττονται εισφορές υπέρ του Κλάδου Ανεργίας ύψους 10€ και για τους Υγειονομικούς υπέρ της Στέγης Υγειονομικών ύψους 2€, μόνο εφόσον δεν καταβάλλονται αντίστοιχες εισφορές από τη μισθωτή απασχόληση.

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ 2: ΝΕΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ, ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΜΙΣΘΩΤΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Οι νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι που παράλληλα απασχολούνται ως μισθωτοί και έχουν επιλέξει για την Κύρια Ασφάλιση την ειδική ασφαλιστική κατηγορία, καταβάλλουν τις εισφορές της 1ης ασφαλιστικής κατηγορίας. Για αυτό το διάστημα, κατά το οποίο ο ασφαλισμένος απασχολείται παράλληλα και ως μισθωτός, οι εισφορές που καταβάλλονται από τη μισθωτή απασχόληση αφαιρούνται από τις εισφορές της πρώτης (1ης) ασφαλιστικής κατηγορίας.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ. Εάν διακοπεί η μισθωτή απασχόληση, η εισφοροδότηση γίνεται με βάση την ειδική ασφαλιστική κατηγορία και το σύνολο της εισφοράς βαρύνει τον ασφαλισμένο. Για την Επικουρική Ασφάλιση και Εφάπαξ Παροχή καταβάλλεται μία εισφορά, στην κατηγορία που έχετε επιλέξει, εφόσον δεν καταβάλλονται αντίστοιχες εισφορές από τη μισθωτή απασχόληση.

Σε κάθε περίπτωση, με τις ασφαλιστικές εισφορές συνεισπράττονται εισφορές υπέρ του Κλάδου Ανεργίας ύψους 10€ και για τους Υγειονομικούς υπέρ της Στέγης Υγειονομικών ύψους 2€, μόνο εφόσον δεν καταβάλλονται αντίστοιχες εισφορές από τη μισθωτή απασχόληση.

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ 3: ΑΓΡΟΤEΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΜΙΣΘΩΤΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Οι αγρότες που παράλληλα απασχολούνται ως μισθωτοί μπορούν να επιλέξουν ελεύθερα μεταξύ έξι γενικών ασφαλιστικών κατηγοριών. Για όσο διάστημα ο ασφαλισμένος απασχολείται παράλληλα ως μισθωτός, οι εισφορές που καταβάλλονται από τη μισθωτή απασχόληση αφαιρούνται από τις εισφορές της ασφαλιστικής κατηγορίας που έχει επιλέξει. Για το χρονικό διάστημα αυτό, οι ελάχιστες εισφορές δεν μπορούν να υπολείπονται του ποσού της 2ης ασφαλιστικής κατηγορίας.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ. Εάν επιλεγεί ασφαλιστική κατηγορία ανώτερη της 2ης, ο ασφαλισμένος θα καταβάλει τη διαφορά μόνο για τον Κλάδο Σύνταξης. Εάν διακοπεί η μισθωτή απασχόληση, η εισφοροδότηση γίνεται με βάση την ασφαλιστική κατηγορία που έχει επιλεγεί και το σύνολο της εισφοράς βαρύνει τον ασφαλισμένο. Σε περίπτωση άσκησης και άλλης μη μισθωτής δραστηριότητας από τον αγρότη, εφαρμόζονται τα αναφερόμενα στην Περίπτωση 1.

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ 4: ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ, ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤEΣ ΜΕ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Στις περιπτώσεις πολλαπλής μη μισθωτής δραστηριότητας, καταβάλλεται ΜΙΑ ΜΟΝΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΙΣΦΟΡΑ κατόπιν επιλογής από τις έξι γενικές ασφαλιστικές κατηγορίες των Ελεύθερων Επαγγελματικών και Αυτοαπασχολούμενων. Για τους ασφαλισμένους με δικαίωμα υπαγωγής στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης, καταβάλλεται επίσης ΜΙΑ ΜΟΝΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΙΣΦΟΡΑ, κατόπιν επιλογής από τις τρεις (3) ασφαλιστικές κατηγορίες, και αντίστοιχα, για τους ασφαλισμένους με δικαίωμα υπαγωγής στον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών, καταβάλλεται ΜΙΑ ΜΟΝΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΙΣΦΟΡΑ, κατόπιν επιλογής από τις τρεις (3) ασφαλιστικές κατηγορίες της πρόνοιας.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ. Εξαιρούνται αγρότες που ασκούν πολλαπλές μη μισθωτές δραστηριότητες για τις οποίες προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης στον π. ΟΓΑ, σύμφωνα με τις διατάξεις περί προαιρετικής ασφάλισης λόγω πληθυσμιακών κριτηρίων και οι οποίοι επιλέγουν από τις ασφαλιστικές κατηγορίες αγροτών. Σε κάθε περίπτωση, με τις ασφαλιστικές εισφορές συνεισπράττονται εισφορές υπέρ του Κλάδου Ανεργίας ύψους 10€ και για τους Υγειονομικούς υπέρ της Στέγης Υγειονομικών ύψους 2€.

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ 5: ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ, ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΑΓΡΟTΕΣ ΜΕ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΙΣΘΩΤΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Στις περιπτώσεις πολλαπλής Μη Μισθωτής δραστηριότητας με παράλληλη Μισθωτή απασχόληση, για την Κύρια Ασφάλιση λαμβάνονται υπόψη τα ποσά εισφορών ανά κλάδο από τη μισθωτή απασχόληση και καταβάλλεται -εφόσον προκύπτει- η διαφορά από την δεύτερη (2η) ασφαλιστική κατηγορία Ελευθέρων Επαγγελματιών και Αυτοαπασχολούμενων. Ισχύουν επίσης, οι τρεις (3) ασφαλιστικές κατηγορίες για τους ασφαλισμένους με δικαίωμα υπαγωγής στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης καθώς και οι τρεις (3) ασφαλιστικές κατηγορίες για τους ασφαλισμένους με δικαίωμα υπαγωγής στον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών Επικουρικής Ασφάλισης.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ. Για την Κύρια Ασφάλιση, εάν επιλεγεί ασφαλιστική κατηγορία ανώτερη της 2ης, ο ασφαλισμένος θα καταβάλει την διαφορά μόνο για τον Κλάδο Σύνταξης. Για την Επικουρική Ασφάλιση και Εφάπαξ Παροχή καταβάλλεται μία εισφορά, στην κατηγορία που έχετε επιλέξει, εφόσον δεν καταβάλλονται αντίστοιχες εισφορές από τη μισθωτή απασχόληση. Εάν διακοπεί η μισθωτή απασχόληση, η εισφοροδότηση γίνεται με βάση την ασφαλιστική κατηγορία που έχει επιλεγεί και το σύνολο της εισφοράς βαρύνει τον ασφαλισμένο. Σε κάθε περίπτωση, με τις ασφαλιστικές εισφορές συνεισπράττονται εισφορές υπέρ του Κλάδου Ανεργίας ύψους 10€ και για τους Υγειονομικούς υπέρ της Στέγης Υγειονομικών ύψους 2€, μόνο εφόσον δεν καταβάλλονται αντίστοιχες εισφορές από τη μισθωτή απασχόληση.