ΕΦΚΑ: Η μείωση εσόδων και οι προσδοκίες για ρευστότητα μέσω... Δημοσίου

Απώλειες που στο 10μηνο προσεγγίζουν το 9,5% παρουσιάζουν τα έσοδα του e-ΕΦΚΑ από εισφορές, με την…παρτίδα να σώζει η κρατική χρηματοδότηση λόγω πανδημίας.

Οι πλέον αισιόδοξοι αναλυτές εκτιμούν ότι το 2020, ίσως το πλέον δύσκολο και απροσδιόριστο έτος, ο ισολογισμός του e-ΕΦΚΑ θα κλείσει ισοσκελισμένος. Επισημαίνουν, δε, ότι ο πλέον χτυπημένος από την πανδημία κλάδος, ο κλάδος κύριας σύνταξης, θα παρουσιάσει σημαντικό έλλειμμα και το όποιο πλεόνασμα υπάρξει, θα προέλθει κυρίως από τον κλάδο εφάπαξ παροχών.

Παράλληλα, όπως δείχνουν και τα στοιχεία του προϋπολογισμού 2021 που συζητείται στη Βουλή, το δημόσιο οφείλει να καταβάλλει σταδιακά στον e-ΕΦΚΑ πάνω από 1 δισ. ευρώ, για να καλύψει από τον κρατικό προϋπολογισμό τις ασφαλιστικές εισφορές για εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους των οποίων οι συμβάσεις τέθηκαν σε αναστολή. Εφόσον αυτά καταβληθούν, τότε θα αποτελέσουν σημαντική ανάσα στα έσοδα του υπερ-φορέα.

Βέβαια, η αυξημένη συμμετοχή στην επιστρεπτέα προκαταβολή ψαλιδίζει τις ελπίδες, με τους ειδικούς να επισημαίνουν πως εάν τα ποσά δοθούν με βάση τις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις ετεροχρονισμένα, τότε το στοίχημα είναι πολύ πιθανό να χαθεί. Σημαντική ανάσα αποτελούν πάντως, από τότε που δημιουργήθηκε ο e-ΕΦΚΑ, και οι εισφορές του δημοσίου ως εργοδότη χιλιάδων δημόσιων υπαλλήλων.

Ο κρατικός προϋπολογισμός 2021 προβλέπει ότι ο ισολογισμός του e-ΕΦΚΑ θα κλείσει με πλεόνασμα της τάξης των 700 εκατ. ευρώ, στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης επισημαίνουν ότι ακόμη κι αν αυτό επιτευχθεί, θα οφείλεται στα έσοδα του κλάδου πρόνοιας και όχι του κλάδου κύριας ασφάλισης του υπερ-φορέα.

Ήδη τα στοιχεία για το 10μηνο Ιανουάριος - Οκτώβριος 2020 κάθε άλλα παρά καθησυχαστικά είναι. Οι απώλειες στα έσοδα από εισφορές κύριας ασφάλισης προσεγγίζουν το 9,5%. Ο στόχος για έσοδα της τάξης των 18,8 δισ. ευρώ στο τέλος του έτους φαντάζει, αν όχι άπιαστος, τουλάχιστον πολύ δύσκολος να επιτευχθεί, αφού στο 10μηνο τα έσοδα προσεγγίζουν τα 16,8 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 850 εκατ. ευρώ σε σχέση με το αντίστοιχο 10μηνο του 2019.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τα έσοδα από τις εισφορές των αυτοαπασχολούμενων προσεγγίζουν το -14% (στο 1,4 δισ. έναντι 1,6 δισ. το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου χρόνου), ενώ δραματική είναι η μείωση των εσόδων από ρυθμίσεις οφειλών, κοντά στο -19%, καθώς η βαρύτατα πληγωμένη από τις συνέπειες του κορωνοϊού ελληνική επιχειρηματικότητα δυσκολεύεται να ανταποκριθεί ακόμη και στις τρέχουσες υποχρεώσεις της.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ τους Covid free μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο του 2020 τα έσοδα από ρυθμίσεις οφειλών ανέρχονταν περίξ των 130 με 140 εκατ. ευρώ τον μήνα, μετά το ξέσπασμα της πανδημίας μετά βίας προσέγγισαν τα 110 εκατ. ευρώ τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο. Έτσι, συνολικά έχει εισπραχθεί περίπου 1 δισ. ευρώ, ποσό μειωμένο κατά 250 εκατ. ευρώ σε σχέση με το τέλος Οκτωβρίου του 2019.

Μάλιστα, η προαναγγελία για νέες ρυθμίσεις αντίστοιχες με αυτή των έως 120 δόσεων που ήδη «τρέχει» για οφειλές σε ταμεία και δημόσιο, προφανώς και δημιουργούν νέο κύμα μη πληρωμών. Ακόμη κι όσοι με δυσκολία θα επεδίωκαν την καταβολή των τρεχουσών εισφορών για τους εναπομείναντες μήνες του έτους, θεωρείται δεδομένο ότι θα κρατήσουν την όποια ρευστότητά τους για να καλύψουν άλλες ανάγκες, πολύ περισσότερο εφόσον γνωρίζουν ότι θα υπάρξει νέα ευνοϊκή ρύθμιση.

Την… παρτίδα για το τρέχον έτος θα μπορούσε να σώσει η κρατική συμμετοχή στα έσοδα του e-ΕΦΚΑ με δύο τρόπους:

• Αφενός, την κάλυψη από τον κρατικό προϋπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών για εργαζόμενους των οποίων οι συμβάσεις τέθηκαν ή θα τεθούν σε αναστολή, που υπολογίζεται σε 838 εκατ. ευρώ για το 2020 (περιορίζεται σε μόλις 246 εκατ. ευρώ το 2021), αλλά και την κάλυψη των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών των υπαλλήλων των εποχικών επιχειρήσεων ύψους 240 εκατ. ευρώ.
• Αφετέρου, την καταβολή των εισφορών που αντιστοιχούν στο κράτος ως εργοδότη, η οποία μάλιστα τους τελευταίους μήνες εμφανίζεται σημαντικά αυξημένη, προφανώς λόγω των περισσότερων προσλήψεων στο δημόσιο αλλά και του προγράμματος κοινωφελούς εργασίας που «τρέχει» αυτούς τους μήνες.

Βέβαια, τα χρήματα δεν έχουν ακόμη καταβληθεί στο σύνολό τους. Σύμφωνα με πληροφορίες, το δημόσιο έχει καταβάλει στον e-ΕΦΚΑ κάτι λιγότερο από 500 εκατ. ευρώ και αναμένονται περί τα 600 εκατ. ευρώ έως το τέλος του έτους. Εάν αυτά δεν καταβληθούν στην ώρα τους, τότε ακόμη και ο ισοσκελισμένος προϋπολογισμός φαντάζει δύσκολος.

Μέσα σε αυτό το κύμα τόσο μεγάλης αβεβαιότητας, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι οι προβλέψεις του κρατικού προϋπολογισμού για πλεονασματικό προϋπολογισμό στον e-ΕΦΚΑ κατά 418 εκατ. ευρώ το 2021 θα επιτευχθούν. Σημαντικό βαθμό αβεβαιότητας προκαλούν, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, οι προβλέψεις για λιγότερα έκτακτα μέτρα, χαμηλότερη κρατική χρηματοδότηση, αύξηση των εσόδων λόγω της ανάσχεσης της ανεργίας και αύξηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης, όχι γιατί θα αυξηθούν οι συντάξεις αλλά γιατί εκτιμάται ότι θα δοθούν περισσότερες από αυτές που η έκδοσή τους εκκρεμεί εδώ και χρόνια και που στο σύνολό τους ως υποχρεώσεις φαίνεται πως ξεπερνούν τις 300.000.