Ο φόβος των μνημονίων καθορίζει τα μέτρα στήριξης

Σε ασκήσεις αντοχής και τήρησης αποστάσεων ασφαλείας από τον κίνδυνο νέων μνημονιακών περιπετειών επιδίδεται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, ζυγίζοντας διπλά (και παραπάνω) κάθε έκτακτο μέτρο που προστίθεται για τη στήριξη της πραγματικής οικονομίας.

Το πακέτο των ενισχύσεων, μέχρι να φανεί φως στο τούνελ της πανδημίας, υπολογίζεται πως θα διαμορφωθεί στην περιοχή των 30-32 δισ. ευρώ και τροφοδοτείται από δανεικά και όχι πλεονάσματα.

«Στις αγορές υπάρχει το tipping point -το σημείο εκείνο στο οποίο μετά το άθροισμα πολλών μικρών γεγονότων επέρχεται «γύρισμα»- και πρέπει να είμαστε συντηρητικοί στις αποφάσεις μας, ώστε όχι απλώς να μην το προσεγγίσουμε αλλά ούτε να το δούμε στον ορίζοντα, όπως συμβαίνει μέχρι τώρα», αναφέρει στέλεχος του οικονομικού επιτελείου.

Σήμερα, οι αγορές για την Ελλάδα παραμένουν περισσότερο από ανοιχτές, με τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και καθαρό διάδρομο κάθε φορά που το δημόσιο καταφεύγει σε αυτές για πρόσθετο δανεισμό (16 δισ. ευρώ τον τελευταίο ενάμιση χρόνο).

Η συνδρομή της ΕΚΤ με τις μαζικές αγορές ευρωπαϊκών ομολόγων είναι καθοριστική. Στους κόλπους του οικονομικού επιτελείου, όμως, δεν υπάρχει αμφιβολία πως εάν δεν υπήρχε και η παράλληλη συγκρατημένη δημοσιονομική πολιτική (δεδομένων των συνθηκών), η εικόνα θα μπορούσε να είναι πολύ διαφορετική.

Παρά την πρόσφατη αναβάθμιση-έκπληξη από τη Moody’s, η απόσταση των τριών βαθμίδων από το investment grade παραμένει για τους ελληνικούς τίτλους και ο ορίζοντας κάθε άλλο παρά καθαρός είναι. Με αυτά τα δεδομένα και το ενδεχόμενο επαναφοράς κάποιων στόχων και κανόνων από το 2022 (το 2023 θεωρείται σίγουρο), ένα πρωτογενές έλλειμμα άνω των 10 δισ. ευρώ δεν μπορεί να εξαφανιστεί μεμιάς, ακόμα και εάν στο συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του συνδέεται με εφάπαξ, μη επαναλαμβανόμενα μέτρα.

Οι «ανησυχίες» αυτές έρχονται να εξηγήσουν ενδεχομένως γιατί το υπουργείο Οικονομικών εξαρχής είχε τοποθετηθεί στο ενδεχόμενο κάλυψης της συμβολής του δημοσίου στο Δώρο Χριστουγέννων με βάση τα 534 ευρώ και όχι τις ονομαστικές αποδοχές, ή γιατί σχεδιάζει ένα «μετρημένο» πακέτο στήριξης μόνο των πλέον ευάλωτων για τις γιορτές, αφήνοντας στην άκρη τα σενάρια για 13η σύνταξη…

«Είμαστε στην καρδιά της καταιγίδας με 10 μποφόρ», σχολιάζει αρμόδιο στέλεχος, προσθέτοντας πως «για να γλιτώσουμε τη σκληρή λιτότητα, πρέπει να αντέξουμε μέχρι τη μέρα που θα τελειώσει»…

Το υπουργείο Οικονομικών κάνει τους λογαριασμούς του υπολογίζοντας ότι η οικονομία θα χρειάζεται μέτρα στήριξης για τους επόμενους 5-6 μήνες, έως τον Απρίλιο και έως τότε θα χρειαστούν 30-32 δισ. ευρώ μέτρων στήριξης. Αυτό στο σενάριο, κατά τους υπολογισμούς, είναι συμβατό με τις απαραίτητες αποστάσεις ασφαλείας από ένα νέο χτύπημα λιτότητας μνημονιακού τύπου.