Πώς θα εφαρμοστεί το «ευέλικτο 10ωρο»

Εργασία έως και 10 ώρες την ημέρα, χωρίς να επηρεάζεται ο συνολικός αριθμός ωρών ετήσιας απασχόλησης και κατά συνέπεια το επίπεδο των αμοιβών, θα μπορεί να αποφασίζει το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας (ΑΣΕ), μετά από εισήγηση της επιχείρησης.

Η σχετική διάταξη αναμένεται να περιληφθεί στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας για τη «Ρύθμιση θεμάτων της αγοράς εργασίας», που αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση και στη συνέχεια να κατατεθεί στη Βουλή, εντός του Νοεμβρίου. Χθες, ο αρμόδιος υπουργός Εργασίας παρουσίασε τους πέντε άξονες του σχεδίου στο υπουργικό συμβούλιο, όπου και «κλείδωσαν» οι βασικές αλλαγές στη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, στο ύψος των υπερωριών, στον συνδικαλιστικό νόμο, στις γονικές άδειες και στην ψηφιακή κάρτα εργασίας με παράλληλη on line παρακολούθηση του ωραρίου κάθε εργαζόμενου.

Βάσει του προγραμματισμού, το σχέδιο νόμου που παρεμβαίνει σε θέματα τα οποία αναμένεται να προκαλέσουν αντιδράσεις κυρίως από την πλευρά των συνδικάτων και μάλιστα εν μέσω του δεύτερου κύματος της πανδημίας του κορωνοϊού, που έχει εκ των πραγμάτων αναδιατάξει το τοπίο στην εγχώρια αγορά εργασίας, θα πάρει τον δρόμο προς τη Βουλή εντός του Νοεμβρίου, με στόχο να ψηφιστεί πριν από τον Προϋπολογισμό για το 2021.

Όπως μάλιστα επισημάνθηκε κατά τη διάρκεια της διαδικτυακής συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου, με το σχέδιο νόμου θα προωθηθούν «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που συμβάλλουν στην αλλαγή νοοτροπίας, την προσέλκυση επενδύσεων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας». Σύμφωνα με τον κ. Βρούτση, στόχος των προωθούμενων αλλαγών είναι, μεταξύ άλλων, η διευκόλυνση των εργαζόμενων και των επιχειρήσεων στην οργάνωση του χρόνου μεταξύ της προσωπικής και επαγγελματικής ζωής με ισορροπία, καθώς και η οργάνωση της παραγωγής κατά τρόπο που να επιτρέπει τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Παράλληλα, επιδιώκεται η καταπολέμηση της «μαύρης εργασίας» και των αδήλωτων υπερωριών καθώς και ο εκσυγχρονισμός του εργατικού δικαίου και του συνδικαλιστικού νόμου, σχεδόν 40 χρόνια μετά τη θεσμοθέτησή του.

Eιδικά στο θέμα της ευελιξίας του χρόνου εργασίας, το σχέδιο νόμου θα δίνει, σύμφωνα με πληροφορίες, τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις, εφόσον δεν καταστεί εφικτή η υπογραφή επιχειρησιακής σύμβασης με το οικείο σωματείο, να προσφεύγει στη λύση της διευθέτησης του χρόνου εργασίας σε 6μηνη ή ετήσια βάση μέσω του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας. Το ΑΣΕ θα εξετάζει εάν είναι τεκμηριωμένες ή όχι οι προϋποθέσεις που θέτει κάθε φορά μια επιχείρηση και θα εγκρίνει ή θα απορρίπτει την αίτηση. Έτσι, για παράδειγμα, όταν υπάρχει μέσα στο έτος αύξηση των παραγγελιών και ανάγκη για επιπλέον εργασία από το προσωπικό για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, θα μπορεί η επιχείρηση να ζητά και να λαμβάνει έγκριση από το ΑΣΕ.

Οι εργαζόμενοι θα απασχολούνται για ένα χρονικό διάστημα έως και 10 ώρες ημερησίως και σε άλλη χρονική περίοδο (περίοδος μειωμένης απασχόλησης) θα εργάζονται λιγότερες ώρες αντίστοιχα, ή θα τους χορηγείται ανάλογη ημερήσια ανάπαυση (ρεπό), ή συνδυασμός μειωμένων ωρών εργασίας και ημερών ανάπαυσης. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η ημερήσια απασχόληση δεν μπορεί να ξεπερνά τις 10 ώρες, ενώ παράλληλα ο εργοδότης οφείλει να τηρεί τις προβλέψεις της εργατικής νομοθεσίας σχετικά με την υποχρεωτική ημερήσια και εβδομαδιαία ανάπαυση.

Παράλληλα, το σχέδιο νόμου θα προβλέπει την αύξηση των ωρών των νόμιμων υπερωριών πιθανότατα πάνω και από τις 120 ώρες τον χρόνο που ισχύει σήμερα για το εμπόριο, ενώ το όριο θα είναι ενιαίο για όλους τους κλάδους. Να σημειωθεί ότι σήμερα στη βιομηχανία, ο αριθμός των νόμιμων υπερωριών που εγκρίνονται ανά 6μηνο δεν ξεπερνά τις 45 ώρες.

Εισηγήσεις υπάρχουν επίσης για προσθήκη -κάποιων λίγων- επιχειρήσεων και εργασιών στη λίστα που ήδη επιτρέπει την εργασία την Κυριακή.

Με άλλες διατάξεις:

• Θα καθιερωθούν ως υποχρεωτικές αργίες η Πρωτοχρονιά και η 28η Οκτωβρίου.
• Θα καταργηθεί η αναχρονιστική διάκριση αποζημιώσεων απόλυσης μεταξύ υπαλλήλων και εργατοτεχνιτών και θα θεσμοθετηθεί το δικαίωμα, μετά την προειδοποίηση για απόλυση και μέχρι αυτήν, ο εργοδότης να ζητά από τον εργαζόμενο να μην προσέρχεται στην εργασία αλλά βεβαίως να μισθοδοτείται.

Στο σκέλος του συνδικαλιστικού νόμου, μεταξύ άλλων, προωθούνται αλλαγές όπως η προϋπόθεση απογραφής στο ήδη νομοθετημένο Γενικό Μητρώο για την άσκηση συνδικαλιστικού δικαιώματος αλλά και η πρόβλεψη ηλεκτρονικής ψηφοφορίας κατά τη Γενική Συνέλευση των συνδικαλιστικών οργανώσεων, ιδίως για τη λήψη απόφασης απεργίας. Στην προειδοποίηση για απεργία, θα πρέπει επίσης να αναφέρονται και τα αιτήματα και οι λόγοι που τα θεμελιώνουν, ενώ θα απαγορεύονται οι καταλήψεις χώρων και εισόδων και η άσκηση ψυχολογικής ή σωματικής βίας καθώς εάν γίνονται, η απεργία θα καθίσταται παράνομη. Όσοι, δε, μετέχουν σε κατάληψη ή βιαιοπραγούν, θα τελούν ποινικώς κολάσιμη πράξη.

Στον ίδιο άξονα, προβλέπεται σημαντική αύξηση στο 40% για το προσωπικό ασφαλείας που θα πρέπει να εργάζεται σε περίπτωση απεργίας στις επιχειρήσεις που η λειτουργία τους είναι κρίσιμη για το κοινωνικό σύνολο, στο δημόσιο, στους ΟΤΑ και στα ΝΠΔΔ.

Το σχέδιο νόμου θα προβλέπει επίσης:

• Τη θέσπιση της ψηφιακής κάρτας εργασίας για την on-line παρακολούθηση του πραγματικού ωραρίου των εργαζομένων.
• Αδεια τοκετού 14 εργάσιμων ημερών στον πατέρα.
• Πρόσθετη 6μηνη γονική άδεια έως ότου το παιδί γίνει 8 ετών για όλους τους πατέρες και όσες μητέρες δεν λαμβάνουν ήδη την 6μηνη παροχή προστασίας μητρότητας. Οι 2 πρώτοι μήνες θα πληρώνονται από τον ΟΑΕΔ με τον κατώτατο νομοθετημένο μισθό. Οι υπόλοιποι 4 θα είναι άνευ αποδοχών.
• Άδεια φροντίδας ανήμπορου γονέα, παιδιού, αδελφού, συζύγου ή συντρόφου: 5 εργάσιμες ημέρες ετησίως.
• Άδεια ανώτερης βίας (για παρόμοιο λόγο): 2 εργάσιμες ετησίως.
• Διευκολύνσεις στους γονείς και φροντιστές με ανάγκη που τις ζητούν (τηλεργασία, ευέλικτο ωράριο κ.λπ.).
• Ειδικές ρυθμίσεις για γονείς διδύμων, τριδύμων κ.λπ. και για μονογονεϊκές οικογένειες.
• Προστασία των νέων πατέρων κατά της απόλυσης, επί 2 μήνες από τον τοκετό για το 1ο παιδί, 4 για το 2ο και 6 για κάθε επόμενο.

Αλλαγές έρχονται και στη λειτουργία των Επιθεωρήσεων Εργασίας και του ΟΜΕΔ. Μεταξύ άλλων, το σχέδιο νόμου προβλέπει:

1. Οι Μεσολαβητές - Διαιτητές του ΟΜΕΔ γίνονται αποκλειστικής απασχόλησης και πιστοποιούνται.
2. Η συμφιλίωση συλλογικών διαφορών αφαιρείται από τις Επιθεωρήσεις Εργασίας και ανατίθεται στον ΟΜΕΔ.
3. Δικαίωμα συλλογικής διαπραγμάτευσης αναγνωρίζεται μόνο στις οργανώσεις που έχουν εγγραφεί στα νομοθετημένα ψηφιακά Μητρώα.
4. Η αμφισβήτηση της συλλογικής αντιπροσωπευτικής ικανότητας κ.λπ. των οργανώσεων επιλύεται πριν από την προσφυγή στον ΟΜΕΔ.
5. Θεσμοθετείται ειδική επιτροπή εκ των προτέρων ελέγχου της πληρότητας των αιτήσεων μεσολάβησης και διαιτησίας.
6. Ορίζεται αναγκαίο περιεχόμενο όλων των αιτήσεων προς τον ΟΜΕΔ, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η στοιχειοθέτηση και η τεκμηρίωσή τους.
7. Καταργείται ο β' βαθμός διαιτησίας.
8. Αναγνωρίζονται οι ΣΣΕ υποκλάδου.
9. Προβλέπεται ταχεία διαδικασία δικαστικού ελέγχου των προσβαλλόμενων διαιτητικών αποφάσεων.