Πώς θα ελέγχονται οι επενδύσεις των αναπτυξιακών νόμων

Στην έγκριση του νέου Οδηγού Προγράμματος Ελέγχου Επενδύσεων (ΟΠΕΕ) των αναπτυξιακών νόμων (προηγούμενων και τρέχοντος) προχώρησε ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Νίκος Παπαθανάσης. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ελέγχους και επαληθεύσεις επενδυτικών σχεδίων πλέον μπορούν να κάνουν και ιδιώτες, μετά την αδειοδότησή τους από το υπουργείο Ανάπτυξης.

Η έκδοση του ΟΠΕΕ που αναλύει τα 9 «κύρια» βήματα ελέγχου εντάσσεται στο πλαίσιο δημιουργίας ενός σαφούς θεσμικού πλαισίου, εντός του οποίου τόσο οι φορείς εφαρμογής των αναπτυξιακών νόμων όσο και οι επιχειρήσεις που σχεδιάζουν και υλοποιούν επενδυτικά σχέδια σύμφωνα με τις διατάξεις των νόμων αυτών, θα γνωρίζουν με ασφάλεια το περιεχόμενο και τις διαδικασίες αξιολόγησης, υλοποίησης, ελέγχου, χρηματοδότησης και τήρησης των υποχρεώσεων για τις ενισχυόμενες επενδύσεις.

Σημειώνεται ότι ο ΟΠΕΕ αφορά στο σύνολο των επενδυτικών σχεδίων που έχουν υπαχθεί και θα υπαχθούν στις διατάξεις των αναπτυξιακών νόμων και καλύπτει όλες τις πιθανές διαφοροποιήσεις που προκύπτουν αναλόγως του είδους της επένδυσης, το μέγεθος και της νομικής μορφής της επιχείρησης, των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του επενδυτικού σχεδίου π.χ. ιδία συμμετοχή (αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, χρήση φορολογηθέντων αποθεματικών κ.λπ.), δανεισμός επιχείρησης (τραπεζικό ή ομολογιακό δάνειο κ.λπ.), προμήθεια εξοπλισμού από την Ελλάδα ή χώρες του εξωτερικού, δυνατότητα ιδιοκατασκευής κ.λπ.

Υπογραμμίζεται ότι ο ΟΠΕΕ πρέπει να εφαρμόζεται από όλα τα μέλη του Εθνικού Μητρώου Πιστοποιημένων Ελεγκτών (ΕΜΠΕ) και τους ορκωτούς ελεγκτές-λογιστές ή ελεγκτικές εταιρείες και σε όλα τα επενδυτικά σχέδια ανεξαρτήτως του Φορέα Υπαγωγής.

Αντικείμενο του ελέγχου

Αντικείμενο του ελέγχου είναι η πιστοποίηση της υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της επένδυσης καθώς και η διαπίστωση του βαθμού συμμόρφωσης του φορέα με τους όρους της απόφασης υπαγωγής, τις διατάξεις του αναπτυξιακού νόμου που η επένδυση έχει υπαχθεί.

Ειδικότερα αντικείμενο του ελέγχου αποτελεί:

1. Η διαπίστωση της πραγματοποίησης της επένδυσης, δηλαδή ο έλεγχος και η καταγραφή της υλοποίησης, ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας του επενδυτικού σχεδίου (έλεγχος υλοποίησης φυσικού αντικειμένου).
2. Οι δαπάνες της επένδυσης και οι πηγές χρηματοδότησής της, δηλαδή ο έλεγχος των βιβλίων, στοιχείων και παραστατικών που αφορούν την υλοποίηση, την εξόφληση και τη χρηματοδότηση του επενδυτικού σχεδίου (έλεγχος οικονομικού αντικειμένου).
3. Η διαπίστωση του βαθμού της συμμόρφωσης του φορέα του επενδυτικού σχεδίου με τις διατάξεις των αναπτυξιακών νόμων και της τήρησης των προϋποθέσεων και των όρων της απόφασης υπαγωγής, σε όλα τα στάδια υλοποίησής του, καθώς και της έναρξης παραγωγικής λειτουργίας του.
4. Η επιβεβαίωση των δηλωθέντων στοιχείων με το αίτημα ελέγχου.

Ποιος πραγματοποιεί τον έλεγχο

Ο έλεγχος (επιτόπιος ή διοικητικός) πραγματοποιείται είτε από το Κεντρικό ή Περιφερειακό Όργανο Ελέγχου (ΚΟΕ/ΠΟΕ) είτε από ορκωτό ελεγκτή-λογιστή ή ελεγκτική εταιρεία που επιλέγει ο φορέας της επένδυσης (επενδυτής).

Πού πραγματοποιείται ο έλεγχος

Το επενδυτικό σχέδιο ελέγχεται ως προς το φυσικό και οικονομικό του αντικείμενο στον τόπο υλοποίησής του (επιτόπιος έλεγχος) και εφόσον απαιτείται, στην έδρα των φορέων, εάν εκεί τηρούνται οι πρωτότυποι τεχνικοί φάκελοι, τα παραστατικά δαπανών και τα βιβλία του φορέα. Εξαίρεση από τα παραπάνω αποτελεί ο έλεγχος ο οποίος πραγματοποιείται εξ αποστάσεως (διοικητικός έλεγχος), με βάση τα στοιχεία που υποβάλλονται από τον φορέα της επένδυσης στο ΠΣΚΕ.

Η βασική διαφοροποίηση του διοικητικού ελέγχου εντοπίζεται στην απουσία επιτόπιας αυτοψίας στους χώρους υλοποίησης της επένδυσης.

Πότε πραγματοποιείται ο έλεγχος

Ο έλεγχος πραγματοποιείται είτε με την υλοποίηση του 50% της επένδυσης (ενδιάμεσος έλεγχος) είτε και με την ολοκλήρωση της επένδυσης (τελικός έλεγχος). Επίσης έλεγχος των επενδύσεων μπορεί να πραγματοποιείται «οίκοθεν» με εντολή της Υπηρεσίας, όποτε αυτό κρίνεται αναγκαίο.

Πώς πραγματοποιείται ο έλεγχος

Οι προϋποθέσεις ελέγχου είναι:

• H υποβολή αιτήματος ελέγχου από τον φορέα της επένδυσης.

• O ορισμός ελεγκτή είτε από τον φορέα της επένδυσης είτε από την Υπηρεσία.

Τα 9 βήματα της διαδικασίας

Σύμφωνα με την ΟΠΕΕ, η διαδικασία που ακολουθείται από τον ελεγκτή, μετά την ανάληψη του έργου του ελέγχου και κατά τον επιτόπιο έλεγχο, είναι:

Βήμα 1

Μελέτη της οικονομοτεχνικής έκθεσης του επενδυτικού σχεδίου, της απόφασης υπαγωγής και του αιτήματος ελέγχου του φορέα (στο ΠΣΚΕ), καθώς και των στοιχείων υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της επένδυσης (αδειοδοτήσεις, συμβάσεις, παραστατικά κ.λπ.), όπως αυτά υποβλήθηκαν από τον φορέα συνημμένα στο αίτημα ελέγχου, τυχόν αιτήματα τροποποιήσεων ή/και γνωστοποιήσεων που έχει υποβάλει ο φορέας (στο ΠΣΚΕ), καθώς και λοιπά στοιχεία που αφορούν την επένδυση και βρίσκονται είτε στο ΠΣΚΕ, ως συμπληρωματικά στοιχεία, είτε στον φυσικό φάκελο της επένδυσης (κυρίως για τους νόμους 3299/2004 και 3908/2011).

Εάν ο ελεγκτής κατά τη διαδικασία του ελέγχου διαπιστώσει ελλείψεις στα υποβληθέντα από τον φορέα στοιχεία (στο ΠΣΚΕ), αποστέλλει μήνυμα προς τον φορέα της επένδυσης μέσω ΠΣΚΕ, ώστε να υποβληθούν (στο ΠΣΚΕ) από τον φορέα οι ελλείψεις αυτές, ως συμπληρωματικά στοιχεία.

Βήμα 2

Προσδιορισμός της ημερομηνίας του επιτόπιου ελέγχου σε συνεννόηση του ελεγκτή με τον φορέα της επένδυσης (η ημερομηνία αυτή καταχωρείται στην Έκθεση ελέγχου).

Βήμα 3

Πραγματοποίηση επιτόπιου ελέγχου (αυτοψία) στον τόπο υλοποίησης της επένδυσης. Σημειώνεται ότι κατά τη διεξαγωγή του επιτόπιου ελέγχου, ο ελεγκτής οφείλει να ελέγχει τα πρωτότυπα στοιχεία και δικαιολογητικά που προσκομίζει ο φορέας και να καταγράφει σαφώς τα ευρήματα της αυτοψίας.

Ο φορέας υποχρεούται να προσκομίζει στοιχεία ή δικαιολογητικά που μπορεί να ζητούνται από τον ελεγκτή και τα οποία υπηρετούν τον σκοπό του ελέγχου. Τα στοιχεία αυτά μπορεί να είναι έγγραφα, πιστοποιητικά ή άλλα δικαιολογητικά, καθώς και φωτογραφικό υλικό κ.λπ. Κατά την καταγραφή των στοιχείων αυτών στην Έκθεση ελέγχου, θα πρέπει να αναφέρονται µε σαφήνεια οι πηγές πληροφόρησης και η ταυτότητα των δικαιολογητικών και των αποδεικτικών στοιχείων που χρησιμοποιήθηκαν.

Βήμα 4

Συσχέτιση των αποτελεσμάτων του ελέγχου με το νομικό και κανονιστικό πλαίσιο που διέπει το επενδυτικό σχέδιο και τις ειδικές νομοθετικές ρυθμίσεις του αναπτυξιακού νόμου.

Βήμα 5

Διαπιστώσεις, τεκμηρίωση και συμπεράσματα.

Βήμα 6

Συγγραφή της έκθεσης ελέγχου (ηλεκτρονικά στο ΠΣΚΕ).

Βήμα 7

Έλεγχος πληρότητας, ορθότητας. Ο ελεγκτής πριν την οριστική ηλεκτρονική υποβολή της έκθεσης οφείλει να διενεργήσει έλεγχο πληρότητας, ορθότητας και σε περίπτωση παρατηρήσεων, οφείλει να προβεί σε σχετικές συμπληρώσεις/διορθώσεις.

Βήμα 8

Ηλεκτρονική υποβολή της έκθεσης ελέγχου (στο ΠΣΚΕ).

Βήμα 9

Εκτύπωση και αποστολή της έκθεσης ελέγχου (μόνο για τις Εκθέσεις των νόμων 3299/2004 και 3908/2011) στην αρμόδια υπηρεσία.