Fast track πτωχεύσεις με το νέο πλαίσιο

Σε αναγκαστική πτώχευση θα οδηγούνται όσοι έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές έξι μηνών, ύψους άνω των 30.000 ευρώ, σύμφωνα με το πτωχευτικό νομοσχέδιο που έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το υπουργείο Οικονομικών.

Ειδικότερα, με «αντίτιμο» την πλήρη απαλλαγή από τα χρέη προς τους πιστωτές εντός μιας τριετίας από την κήρυξη της πτώχευσης για τα νομικά πρόσωπα και εντός 12 μηνών για όσους παραχωρούν ακόμη και την πρώτη κατοικία, δηλαδή τα νοικοκυριά, το νέο πλαίσιο δεν αφήνει κανένα περιθώριο για τη συνέχιση των δραστηριοτήτων των αποκαλούμενων επιχειρήσεων-ζόμπι. Και αυτό καθώς προβλέπεται ότι σε πτώχευση μπορεί να οδηγηθεί ο οφειλέτης που βρίσκεται σε παύση πληρωμών για το προαναφερθέν διάστημα και ύψος οφειλών μετά από αίτηση του 30% των πιστωτών.

Πότε υπάρχει παύση πληρωμών

Με βάση το νομοσχέδιο, ο οφειλέτης αποδεικνύεται ότι βρίσκεται σε παύση πληρωμών όταν δεν καταβάλλει ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του προς το Δημόσιο, τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης ή πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα, σε ύψος τουλάχιστον 40% των συνολικών του ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τον αντίστοιχο φορέα για περίοδο τουλάχιστον έξι μηνών, εφόσον η μη εξυπηρετούμενη υποχρέωσή του υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ.

H επιλεκτική εκπλήρωση ληξιπρόθεσμων χρηματικών υποχρεώσεων δεν αίρει την παύση πληρωμών, η οποία μπορεί να συνίσταται και στην αδυναμία εκπλήρωσης ακόμα και μίας σημαντικής ληξιπρόθεσμης χρηματικής οφειλής. Ωστόσο, αίτηση για πτώχευση μπορεί να υποβάλει και ο ίδιος οφειλέτης όταν βρίσκεται σε παύση πληρωμών ή διακρίνει (επαπειλούμενη) παύση πληρωμών.

Η πτώχευση μπορεί να κηρυχθεί και μετά από αίτηση του εισαγγελέα Πρωτοδικών, εφόσον αυτό δικαιολογείται από λόγους δημόσιου συμφέροντος ή μετά από αίτηση του οφειλέτη.

Συνολικά ή εν μέρει η εκποίηση

Επισημαίνεται ότι όταν η αίτηση υποβάλλεται από πιστωτή ή πιστωτές του οφειλέτη, οι οποίοι εκπροσωπούν τουλάχιστον το 30% του συνόλου των απαιτήσεων σε βάρος του οφειλέτη, στους οποίους περιλαμβάνονται ενέγγυοι πιστωτές που εκπροσωπούν τουλάχιστον το 20% των ενέγγυων και εφόσον πρόκειται για επιχείρηση και δεν είναι πτώχευση μικρού αντικειμένου, μπορεί να περιέχει αίτημα για εκποίηση του συνόλου του ενεργητικού της επιχείρησης ή των επιμέρους λειτουργικών συνόλων (κλάδων) αυτής.

Αρμόδια τα Πρωτοδικεία

Με εξαίρεση τις πτωχεύσεις μικρού αντικειμένου, για τις οποίες αρμόδια θα είναι τα Ειρηνοδικεία, αρμόδιο πτωχευτικό δικαστήριο είναι το Πολυμελές Πρωτοδικείο, στην περιφέρεια του οποίου ο οφειλέτης έχει το κέντρο των κύριων συμφερόντων του ή, στην περίπτωση φυσικού προσώπου χωρίς εμπορική ιδιότητα, την κύρια κατοικία του, όπως αυτή προκύπτει από την τελευταία φορολογική δήλωση του οφειλέτη προ της κατάθεσης αίτησης πτώχευσης. Δηλαδή η κήρυξη πτώχευσης και για νοικοκυριά θα διεκπεραιώνεται από τα Πρωτοδικεία.

Σημειώνεται ότι μικρού αντικειμένου πτωχεύσεις ορίζονται αυτές που ικανοποιούν ένα από τα κριτήρια προσδιορισμού της πολύ μικρής οντότητας του άρθρου 2 του ν. 4308/2014. Στην περίπτωση των φυσικών προσώπων, το κριτήριο που αφορά το ενεργητικό εφαρμόζεται στην περιουσία του προσώπου.

Ως πολύ μικρές οντότητες χαρακτηρίζονται οι οντότητες οι οποίες κατά την ημερομηνία του ισολογισμού τους δεν υπερβαίνουν τα όρια δύο τουλάχιστον από τα ακόλουθα τρία κριτήρια:

1.  Σύνολο ενεργητικού (περιουσιακών στοιχείων): 350.000 ευρώ.
2.  Καθαρό ύψος κύκλου εργασιών: 700.000 ευρώ.
3.  Μέσος όρος απασχολουμένων κατά τη διάρκεια της περιόδου: 10 άτομα.

Αστικές ευθύνες

Στο σχέδιο νόμου, υπάρχει και η πρόβλεψη περί αστικής ευθύνης διοικητών σε περίπτωση παύσης πληρωμών, ούτως ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο μιας δόλιας αφερεγγυότητας.

Συγκεκριμένα το νομοσχέδιο ορίζει ότι:

1. Αν δεν υποβληθεί εγκαίρως η αίτηση πτώχευσης ανώνυμης εταιρείας, τα υπαίτια για την καθυστέρηση μέλη του οργάνου διοίκησης του οφειλέτη που έχει την αρμοδιότητα υποβολής αίτησης πτώχευσης για λογαριασμό του νομικού προσώπου ευθύνονται εις ολόκληρον για την αποκατάσταση της ζημίας των εταιρικών πιστωτών:

 α. Από τη μείωση του πτωχευτικού μερίσματος που επήλθε λόγω της καθυστέρησης και

 β. των οποίων οι απαιτήσεις δημιουργήθηκαν κατά την περίοδο μεταξύ της τριακοστής πρώτης ημέρας μετά την παύση πληρωμών και της επομένης της υποβολής αίτησης πτώχευσης.

2. Την ίδια ευθύνη υπέχει και αυτός που άσκησε την επιρροή του στο μέλος ή στα μέλη του οργάνου διοίκησης, με αποτέλεσμα να μην υποβάλουν εγκαίρως την αίτηση. Οι σχετικές απαιτήσεις των εταιρικών δανειστών ασκούνται μόνο από τον σύνδικο.

3. Δεν υφίσταται η ευθύνη των παρ. 1 και 2, εφόσον η καθυστέρηση υποβολής της αίτησης οφείλεται σε απόπειρα αποφυγής της αφερεγγυότητας μέσω διαπραγματεύσεων για την επίτευξη συμφωνίας εξυγίανσης του οφειλέτη, με γνώμονα την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των πιστωτών, των μετόχων ή εταίρων και άλλων ενδιαφερόμενων μερών.

4. Αν η παύση πληρωμών της ανώνυμης εταιρείας προκλήθηκε από δόλο ή βαρεία αμέλεια των μελών του οργάνου διοίκησης, τα υπαίτια μέλη ευθύνονται εις ολόκληρον σε αποζημίωση έναντι των εταιρικών πιστωτών για τη ζημία που τους προκλήθηκε. Την ίδια ευθύνη υπέχει και αυτός που άσκησε την επιρροή του στο μέλος ή στα μέλη του οργάνου διοίκησης, ώστε να προβούν σε πράξεις ή παραλείψεις που είχαν ως αποτέλεσμα την περιέλευση της εταιρείας σε παύση πληρωμών.

5. Οι αξιώσεις των παρ. 1, 2 και 4 υπόκεινται σε τριετή παραγραφή από τότε που γεννήθηκε η αξίωση και είναι δυνατή η δικαστική της επιδίωξη, εφόσον δε πρόκειται περί ζημίας εκ δόλου, σε δεκαετή παραγραφή.

6. Οι διατάξεις των προηγούμενων παραγράφων εφαρμόζονται αναλόγως και σε κάθε άλλο νομικό πρόσωπο, σε σχέση με το οποίο ο νόμος δεν προβλέπει από κοινού και εις ολόκληρον ευθύνη των εταίρων για το σύνολο των εταιρικών χρεών, όπως ενδεικτικά στην εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, την ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία και τη ναυτική εταιρεία.

Η πτωχευτική περιουσία

Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνεται και ειδική διάταξη για τον προσδιορισμό της πτωχευτικής περιουσίας.

Ειδικότερα ορίζεται ότι:

1. Η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει το σύνολο της περιουσίας που ανήκει στον οφειλέτη κατά την κήρυξη της πτώχευσης, οπουδήποτε και αν βρίσκεται.

2. Με την επιφύλαξη της παρ. 3, από την κήρυξη της πτώχευσης μέχρι την απαλλαγή του πτωχού, ανήκει στην πτωχευτική περιουσία το μέρος του ετησίου εισοδήματός του που υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης.

Εντός τριάντα ημερών από την παρέλευση της προθεσμίας αναγγελίας των απαιτήσεων, ο σύνδικος υποβάλλει στον εισηγητή, με κοινοποίηση στον οφειλέτη, σχέδιο περιοδικών πληρωμών για την εφαρμογή της διάταξης του πρώτου εδαφίου της παρούσας. Εντός προθεσμίας δέκα ημερών από την κοινοποίηση, ο οφειλέτης μπορεί να εκθέσει τις απόψεις του επί του σχεδίου περιοδικών πληρωμών, καταθέτοντας σημείωμα με συνημμένα τα σχετικά έγγραφα. Ο εισηγητής, με αιτιολογημένη διάταξή του, αποφασίζει περί της αποδοχής ή μη, εν όλω ή εν μέρει, του σχεδίου περιοδικών πληρωμών. Εγκεκριμένο σχέδιο πληρωμών εφαρμόζεται αναδρομικά από την ημερομηνία κήρυξης της πτώχευσης.

3. Σε περίπτωση που μετά από αίτηση του πτωχού, το πτωχευτικό δικαστήριο διαπιστώσει ότι η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει την κύρια κατοικία του πτωχού ή/και άλλα πάγια περιουσιακά του στοιχεία που υπερβαίνουν σε αξία το 10% των συνολικών του υποχρεώσεων, εφόσον η ελάχιστη αξία τους δεν υπολείπεται των 100.000 ευρώ, εκτός από αυτά που έχουν αποκτηθεί στη διάρκεια των 12 μηνών που προηγούνται της υποβολής της αίτησης πτώχευσης, τα ετήσια εισοδήματά του εξαιρούνται της πτωχευτικής περιουσίας ανεξαρτήτως ύψους.

Η απαλλαγή του οφειλέτη

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, ο οφειλέτης απαλλάσσεται πλήρως από κάθε οφειλή προς τους πτωχευτικούς πιστωτές, ανεξαρτήτως του αν έχουν αναγγελθεί ή όχι, 36 μήνες από την ημερομηνία κήρυξης της πτώχευσης, εκτός εάν εντός της παραπάνω προθεσμίας υποβληθεί προσφυγή οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον κατά της απαλλαγής του. Η απαλλαγή έχει ως συνέπεια και την παύση των στερήσεων δικαιωμάτων τις οποίες συνεπάγεται η πτώχευση.

Για όσους στην πτωχευτική περιουσία εντάσσουν και την πρώτη κατοικία, η απαλλαγή έρχεται σε 12 μήνες.

Σε περίπτωση που οι παραπάνω προθεσμίες λήγουν εντός πενταετίας από προηγούμενη απαλλαγή του οφειλέτη, συμπεριλαμβανομένης και της απαλλαγής κατά τον ν. 3869/2010 (νόμος Κατσέλη), τότε η απαλλαγή επέρχεται στην πέμπτη επέτειο της προηγούμενης απαλλαγής.