Μηδενικές οι τουριστικές εισπράξεις και τον Ιούνιο

Τη μεγάλη ζημιά στην ελληνική οικονομία από την πανδημία και τα μέτρα περιορισμού καταγράφουν και τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών τον Ιούνιο. 

Ειδικότερα, τον Ιούνιο του 2020, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εμφάνισε έλλειμμα 1,4 δισεκ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 805 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο του 2019.

Οπως αναφέρει η Τράπεζα της Ελλάδος, η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην επιδείνωση του ταξιδιωτικού ισοζυγίου και κατά συνέπεια του ισοζυγίου υπηρεσιών, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από τη βελτίωση του ισοζυγίου αγαθών, καθώς οι εισαγωγές αγαθών μειώθηκαν περισσότερο από ό,τι οι αντίστοιχες εξαγωγές. Τα ισοζύγια πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων δεν παρουσίασαν μεγάλες μεταβολές.

Η μείωση τόσο των εξαγωγών όσο και των εισαγωγών αγαθών οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη μείωση των εξαγωγών και εισαγωγών καυσίμων, στην οποία συνέβαλε και η πτώση των διεθνών τιμών του πετρελαίου (σε σταθερές τιμές οι εξαγωγές καυσίμων σημείωσαν άνοδο κατά 17,7%). Οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα μειώθηκαν κατά 3,1% σε τρέχουσες τιμές (-2,5% σε σταθερές τιμές), ενώ οι αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν κατά 2,2% (-1,5% σε σταθερές τιμές).

Το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου συρρικνώθηκε, καθώς οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών και οι σχετικές εισπράξεις παρουσίασαν μείωση κατά 93,8% και 97,5% αντίστοιχα. Ειδικότερα, οι εισπράξεις ανήλθαν μόλις στα 64,3 εκατ. ευρώ από έσοδα 2,55 δισ. ευρώ κατά την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Παράλληλα, μείωση κατά 81,3% σημείωσαν και οι αντίστοιχες πληρωμές. Μείωση κατά 39,7% καταγράφηκε στο ισοζύγιο μεταφορών, λόγω της επιδείνωσης των ισοζυγίων των θαλάσσιων και των αεροπορικών μεταφορών.

Το α΄ εξάμηνο του 2020, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε σε 7,0 δισεκ. ευρώ, αυξημένο κατά 2,9 δισεκ. ευρώ σε σχέση με εκείνο της ίδιας περιόδου του 2019, καθώς η επιδείνωση των ισοζυγίων υπηρεσιών και δευτερογενών εισοδημάτων υπεραντιστάθμισε τη βελτίωση των ισοζυγίων αγαθών και πρωτογενών εισοδημάτων.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών περιορίστηκε, καθώς οι εισαγωγές μειώθηκαν με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι οι εξαγωγές. Οι εξελίξεις των εξαγωγών και εισαγωγών αντανακλούν σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις των εξαγωγών και εισαγωγών καυσίμων αντίστοιχα, όπως προαναφέρθηκε. Οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα μειώθηκαν κατά 3,9% σε τρέχουσες τιμές (-3,4% σε σταθερές τιμές), ενώ οι αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν κατά 10,1% (-9,5% σε σταθερές τιμές).

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών διαμορφώθηκε σε 2,2 δισεκ. ευρώ, δηλαδή λιγότερο από το 1/3 εκείνου του α΄ εξαμήνου του 2019, λόγω της επιδείνωσης όλων των επιμέρους ισοζυγίων και κυρίως του ταξιδιωτικού. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών και οι σχετικές εισπράξεις παρουσίασαν μείωση κατά 76,9% και 87,5% αντίστοιχα. Όσον αφορά το ισοζύγιο μεταφορών, το πλεόνασμά του περιορίστηκε κατά 23,6%.

Τέλος, επισημαίνεται ότι η επιδείνωση του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων σε σχέση με το α΄ εξάμηνο του 2019 οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην καταβολή στο Ελληνικό Δημόσιο των αποδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων (ANFA/SMP) το Μάιο του 2019. Η σχετική καταβολή για το 2020 θα καταγραφεί στα στοιχεία του Ιουλίου 2020.

Ισοζύγιο Κεφαλαίων

Τον Ιούνιο του 2020, το ισοζύγιο κεφαλαίων ήταν σχεδόν ισοσκελισμένο, ενώ τον ίδιο μήνα του 2019 είχε καταγραφεί πλεόνασμα. Το α΄ εξάμηνο του 2020 καταγράφηκε πλεόνασμα 594 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 316 εκατ. ευρώ έναντι της ίδιας περιόδου του προηγούμενου έτους.

Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων

Τον Ιούνιο του 2020, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) κατέγραψε έλλειμμα 1,4 δισεκ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 892 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο του 2019. Το α΄ εξάμηνο του 2020, το έλλειμμα διαμορφώθηκε σε 6,4 δισεκ. ευρώ, αυξημένο κατά 2,6 δισεκ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019.

Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών

Τον Ιούνιο του 2020, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού (άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα) αυξήθηκαν κατά 356 εκατ. ευρώ και οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού αυξήθηκαν κατά 120 εκατ. ευρώ, χωρίς να καταγραφούν αξιόλογες συναλλαγές.

Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην αύξηση (κατά 4,9 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η μείωση των υποχρεώσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στη μείωση (κατά 483 εκατ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.

Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων δεν παρατηρήθηκε αξιόλογη μεταβολή στις απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού. Η αύξηση των υποχρεώσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στην αύξηση (κατά 7,6 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET).

Το α΄ εξάμηνο του 2020, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού (που αντιστοιχούν σε άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα) αυξήθηκαν κατά 1,6 δισεκ. ευρώ.

Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην αύξηση (κατά 19,6 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η μείωση των υποχρεώσεών τους έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στη μείωση (κατά 7,9 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.

Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού (κατά 2,4 δισεκ. ευρώ) οφείλεται κυρίως στη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων. Η αύξηση των υποχρεώσεών τους έναντι του εξωτερικού αντανακλά κυρίως την αύξηση (κατά 27,9 δισεκ. ευρώ) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET) και την αύξηση (κατά 6,9 δισεκ. ευρώ) των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους.

Στο τέλος Ιουνίου του 2020, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 8,9 δισεκ. ευρώ, έναντι 6,7 δισεκ. ευρώ στο τέλος Ιουνίου του 2019.