Το lockdown βύθισε τις εισπράξεις φόρων

Τις επιπτώσεις του lockdown και των μέτρων στήριξης επιχειρήσεων και νοικοκυριών από την κυβέρνηση αποτυπώνουν σε μεγάλο βαθμό τα στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού στο εξάμηνο. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου - Ιουνίου 2020, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 9,232 δισ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 2,626 δισ. ευρώ, που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2020 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020, και ελλείμματος 2,687 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 6,101 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 313 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 381 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2019.

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 18.996 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 3.903 εκατ. ευρώ ή 17,0% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην μείωση της οικονομικής δραστηριότητας λόγω της υγειονομικής κρίσης, καθώς και στην επίπτωση από τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπισή της. Επιπρόσθετα, εκκρεμεί η καταχώριση ποσού 185 εκατ. ευρώ περίπου (30 εκατ. ευρώ για τον Απρίλιο 2020, 49 εκατ. ευρώ για τον Μάιο 2020 και 106 εκατ. ευρώ περίπου για τον Ιούνιο 2020) στους Αναλυτικούς Λογαριασμούς Εσόδων (ΑΛΕ) και συγκεκριμένα στην κατηγορία «Φόροι». Το ανωτέρω ποσό θα εμφανιστεί στους ορθούς ΑΛΕ μετά την επίλυση του υφιστάμενου τεχνικού προβλήματος.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 21.257 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 3.495 εκατ. ευρώ ή 14,1% έναντι του στόχου.

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 18.262 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 2.794 εκατ. ευρώ ή 13,3% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Ωστόσο, σε σύγκριση με τις επικαιροποιημένες εκτιμήσεις για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2020 που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας το οποίο κατατέθηκε στην Ε.Ε. στις 30 Απριλίου 2020 και οι οποίες περιέχουν τις επιπτώσεις των μέτρων για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης και λαμβανομένου υπόψη του ποσού των 185 εκατ. ευρώ, του οποίου η καταχώριση εκκρεμεί, ως ανωτέρω, τα έσοδα από φόρους είναι αυξημένα κατά περίπου 375 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2020, σε καμία κύρια κατηγορία εσόδων δεν σημειώθηκε αύξηση έναντι του στόχου.

Μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:

α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 257 εκατ. ευρώ ή 26,1%,
β) ΦΠΑ καπνικών προϊόντων κατά 15 εκατ. ευρώ ή 5,0%,
γ) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 1.113 εκατ. ευρώ ή 15,3 %,
δ) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 223 εκατ. ευρώ ή 10,6%,
ε) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 49 εκατ. ευρώ ή 4,9%,
στ) ΕΦΚ λοιπών προϊόντων κατά 83 εκατ. ευρώ ή 28,8%,
ζ) Φόροι με μορφή χαρτοσήμου κατά 22 εκατ. ευρώ ή 21,3%,
η) Φόροι επί χρηματοοικονομικών και κεφαλαιακών συναλλαγών κατά 55 εκατ. ευρώ ή 24,6%,
θ) Φόροι ταξινόμησης οχημάτων κατά 50 εκατ. ευρώ ή 33,2%,
ι) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 149 εκατ. ευρώ ή 16,4%,
ια) Λοιποί φόροι επί αγαθών κατά 12 εκατ. ευρώ ή 34,0%,
ιβ) Φόροι και δασμοί επί εισαγωγών κατά 27 εκατ. ευρώ ή 18,1%,
ιγ) Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 80 εκατ. ευρώ ή 14,6%,
εκ των οποίων: ΕΝΦΙΑ κατά 72 εκατ. ευρώ ή 14,0%,
ιδ) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 10 εκατ. ευρώ ή 1,6%,
ιε) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 439 εκατ. ευρώ ή 9,6%,
ιστ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρίες (ΝΠ) κατά 38 εκατ. ευρώ ή 8,7%,
ιζ) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 45 εκατ. ευρώ ή 8,3%,
ιη) Φόροι κεφαλαίου κατά 55 εκατ. ευρώ ή 42,8%,
ιθ) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 70 εκατ. ευρώ ή 11,1%,
κ) Μεταβιβάσεις κατά 239 εκατ. ευρώ ή 10,9%,
κα) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 144 εκατ. ευρώ ή 40,3%,
κβ) Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων κατά 316 εκατ. ευρώ ή 99,4%.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 2.262 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 408 εκατ. ευρώ από τον στόχο (1.853 εκατ. ευρώ).

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.647 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 350 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Ειδικότερα, τον Ιούνιο 2020 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 2.967 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 1.191 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο, γεγονός που οφείλεται στην μείωση της οικονομικής δραστηριότητας λόγω της υγειονομικής κρίσης, καθώς και στην επίπτωση στα έσοδα μηνός Ιουνίου του μέτρου των προηγούμενων μηνών για την παροχή κινήτρου έκπτωσης 25% στις επιχειρήσεις που επλήγησαν από την πανδημία, εφόσον κατέβαλαν εμπρόθεσμα τις οφειλές τους (ΦΠΑ και βεβαιωμένοι φόροι).

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 3.454 εκατ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 992 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 2.791 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 569 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Ωστόσο, σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες μηνιαίες εκτιμήσεις που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και λαμβανομένου υπόψη του ποσού των 106 εκατ. ευρώ, του οποίου η καταχώριση εκκρεμεί, ως ανωτέρω, τα έσοδα από φόρους είναι αυξημένα για το μήνα Ιούνιο 2020 κατά 64 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα, τον Ιούνιο αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στην κύρια κατηγορία Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 65 εκατ. ευρώ.

Αντίθετα, μειωμένες έναντι του στόχου ήταν τον Ιούνιο 2020 κυρίως οι εξής βασικές κατηγορίες εσόδων:

α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 49 εκατ. ευρώ,
β) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 231 εκατ. ευρώ,
γ) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 33 εκατ. ευρώ,
δ) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 10 εκατ. ευρώ,
ε) ΕΦΚ λοιπών προϊόντων κατά 16 εκατ. ευρώ,
στ) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 77 εκατ. ευρώ,
ζ) Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 11 εκατ. ευρώ,
η) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 53 εκατ. ευρώ,
θ) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 27 εκατ. ευρώ,
ι) Φόροι κεφαλαίου κατά 20 εκατ. ευρώ,
ια) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 18 εκατ. ευρώ,
ιβ) Μεταβιβάσεις κατά 455 εκατ. ευρώ,
ιγ) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 29 εκατ. ευρώ.

Οι επιστροφές εσόδων του Ιουνίου 2020 ανήλθαν σε 487 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 199 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (288 εκατ. ευρώ).

Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 353 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 467 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουνίου 2020 ανήλθαν στα 28.227 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 2.703 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (25.524 εκατ. ευρώ).

Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης απόκλισης είναι:

α) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας της Covid-19 ύψους περίπου 998 εκατ. ευρώ (μισθωτών και επιστημόνων), η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),

β) οι αυξημένες εκροές του ΠΔΕ κατά 1.928 εκατ. ευρώ κυρίως λόγω των δαπανών για την αποζημίωση ειδικού σκοπού επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων, για την επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, για το μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής επιχειρήσεων και για την σύσταση ταμείου εγγυοδοσίας επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας της Covid-19 και

γ) οι αυξημένες πληρωμές για τόκους κατά 197 εκατ. ευρώ.

Με αντίρροπο χαρακτήρα κινήθηκε η υποεκτέλεση σε άλλες μείζονες κατηγορίες δαπανών, οι οποίες τροφοδοτήθηκαν με ανάλωση μέρους του αποθεματικού.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου - Ιουνίου 2020 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 κατά 2.090 εκατ. ευρώ, λόγω του ΠΔΕ, το οποίο παρουσίασε αυξημένη δαπάνη κατά 2.505 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, κυρίως λόγω των προαναφερόμενων αιτιών.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιουνίου 2020 ανήλθαν στα 4.704 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 432 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (4.272 εκατ. ευρώ), κυρίως λόγω της εφαρμογής των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας της Covid-19.