Πώς θα ελέγχει το Δημόσιο τις επενδύσεις των Αναπτυξιακών Νόμων

Στη σύσταση πενταμελών μεικτών επιτροπών οι οποίες θα διενεργούν δειγματοληπτικούς ελέγχους αναφορικά με την ολοκλήρωση υλοποίησης των επενδυτικών σχεδίων που έχουν ενταχθεί στους αναπτυξιακούς νόμους, προχωρά το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, με σχετική απόφαση του υπουργού Άδωνι Γεωργιάδη.

Στις επιτροπές αυτές, πέραν των δύο υπαλλήλων της διοίκησης (υπουργεία και περιφέρειες), θα συμμετέχουν και από ένας εκπρόσωπος της Επιτροπής Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων (ΕΛΤΕ), του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) και του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΟΕΕ).

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η σύσταση των συγκεκριμένων επιτροπών έρχεται ως αποτέλεσμα για πρώτη φορά της παροχής δυνατότητας σε ιδιώτες να ελέγχουν και να πιστοποιούν την ολοκλήρωση υλοποίησης επενδυτικών σχεδίων που έχουν ενταχθεί στα κίνητρα ενίσχυσης των αναπτυξιακών νόμων.

Όπως ορίζει η απόφαση, οι επιτροπές, ανάλογα με τον φορέα υπαγωγής των επενδυτικών σχεδίων στα οποία ορίζονται να ελέγξουν, διακρίνονται σε:

α. Κεντρικές, η αρμοδιότητα των οποίων αφορά:

i) σε επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις των αναπτυξιακών νόμων με αποφάσεις του υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης (νυν Ανάπτυξης και Επενδύσεων) και έχουν υποβληθεί στη Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων του οικείου Υπουργείου και ii) σε επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις των αναπτυξιακών νόμων με αποφάσεις του υπουργού Εσωτερικών (πρώην Μακεδονίας - Θράκης) και έχουν υποβληθεί στη Διεύθυνση Περιφερειακής Αναπτυξιακής Πολιτικής (νυν Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων) του οικείου Υπουργείου.

β. Περιφερειακές, η αρμοδιότητα των οποίων αφορά σε επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις των αναπτυξιακών νόμων με αποφάσεις των περιφερειαρχών και έχουν υποβληθεί στις Διευθύνσεις Αναπτυξιακού Προγραμματισμού των οικείων περιφερειών. Ειδικά για την περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, η αρμοδιότητα καταλαμβάνει και τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υποβληθεί και στη Διεύθυνση Αναπτυξιακού Προγραμματισμού Δωδεκανήσου.

Στο 15% ο δειγματοληπτικός έλεγχος

Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση, οι αρμόδιες υπηρεσίες εφαρμογής των επενδυτικών νόμων μεριμνούν για την κατ' έτος διοργάνωση του δειγματοληπτικού ελέγχου επί ποσοστού 15% του συνόλου των επενδυτικών σχεδίων που ολοκληρώθηκαν κατά τις διατάξεις της παρ. 12 του άρθρου 16 του ν. 4399/2016. Ο κατάλογος ελεγχόμενων επενδυτικών σχεδίων καταρτίζεται κάθε χρόνο βάσει τυχαίου δείγματος, μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ).

Ειδικότερα, το αντικείμενο του δειγματοληπτικού ελέγχου κατανέμεται στη βάση ετήσιου προγράμματος που θα συντάσσει η αρμόδια υπηρεσία, με κριτήρια στάθμισης του κινδύνου αστοχίας των ελέγχων όπως το μέγεθος του επενδυτικού σχεδίου, το μέγεθος του φορέα της επένδυσης, η παράλληλη υλοποίηση άλλων επενδυτικών σχεδίων από τον φορέα ή από συνδεδεμένες με τον φορέα επιχειρήσεις, τον τομέα της επένδυσης, τον τόπο εγκατάστασης, το είδος της ενίσχυσης κ.ά.

Οι έλεγχοι

Οι επιτροπές θα διενεργούν επιτόπιο έλεγχο (αυτοψία) ή διοικητικό έλεγχο και αντικείμενο των ελέγχων αποτελεί:

1. Ο έλεγχος και καταγραφή της υλοποίησης, ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας του επενδυτικού σχεδίου (έλεγχος υλοποίησης φυσικού αντικειμένου).
2. Ο έλεγχος των βιβλίων, στοιχείων και παραστατικών που αφορούν την υλοποίηση και εξόφληση του επενδυτικού σχεδίου (έλεγχος οικονομικού αντικειμένου).
3. Η διαπίστωση της συμμόρφωσης του φορέα του επενδυτικού σχεδίου προς τις διατάξεις των αναπτυξιακών νόμων, καθώς και της τήρησης των προϋποθέσεων και των όρων της απόφασης προκήρυξης και υπαγωγής.
4. Η επιβεβαίωση των δηλωθέντων με την αίτηση ελέγχου, στοιχείων.
5. Η «Έκθεση ελέγχου ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης», σύμφωνα με την ενσωματωμένη μεθοδολογία, τις τυποποιημένες φόρμες του ΠΣΚΕ και το Πρόγραμμα Ελέγχου Επενδύσεων, όπως ισχύει κάθε φορά, την οποία υπογράφουν ψηφιακά οι ορκωτοί ελεγκτές λογιστές ή οι ελεγκτικές εταιρείες της παρ. 12 του άρθρου 16 του ν. 4399/2016.
6. Η «Έκθεση Διασφάλισης» όπως αυτή περιγράφεται στο άρθρο 32 του ν. 4449/2017 και στην παράγραφο 1 του άρθρου 2 της υπ’ αρ. 134020/23.12.2019 κοινής υπουργικής απόφασης (Β' 4767).
7. Οι σχετικές βεβαιώσεις υλοποίησης.

Για τη διενέργεια του ελέγχου επενδύσεων εφαρμόζεται ο Οδηγός Ελέγχου Επενδύσεων όπως ισχύει κάθε φορά, ενώ για την υποβοήθηση του έργου των επιτροπών, οι αρμόδιες υπηρεσίες υποχρεούνται να διαθέτουν όλες τις διοικητικές πράξεις και τα στοιχεία του φακέλου των συγκεκριμένων προς έλεγχο επενδυτικών σχεδίων καθώς και κάθε άλλο απαραίτητο στοιχείο.

Επίσης, για τη διευκόλυνση του έργου των επιτροπών, οι φορείς των ενισχυόμενων επενδυτικών σχεδίων οφείλουν να παρέχουν όλα τα προβλεπόμενα, από το οικείο θεσμικό πλαίσιο, δικαιολογητικά καθώς και τυχόν πρόσθετα στοιχεία, που κατά την κρίση των επιτροπών σχετίζονται με το ενισχυόμενο επενδυτικό έργο και συμβάλλουν στη διαπίστωση της πλήρωσης των όρων και προϋποθέσεων του νόμου και των εκδοθεισών διοικητικών πράξεων.

Τέλος, οι επιτροπές τάσσουν προθεσμία προς τον επενδυτικό φορέα, ώστε τυχόν πρόσθετα απαιτούμενα στοιχεία να υποβάλλονται εντός ευλόγου χρόνου από την ολοκλήρωση του επιτόπιου ελέγχου ή κατά τη διενέργεια του διοικητικού ελέγχου.