Πώς θα γίνονται μεταβιβάσεις ακινήτων χωρίς επίσκεψη στις ΔΟΥ

Τις πόρτες των Δ.Ο.Υ. κλείνει οριστικά με την απόφασή του για τον τρόπο διεκπεραίωσης των δηλώσεων φορολογίας κεφαλαίου από τους φορολογούμενους, ο Διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής, καθιστώντας υποχρεωτική την εξ αποστάσεως εξυπηρέτηση.

Όλες οι δηλώσεις που σχετίζονται με υποθέσεις φορολογίας ακινήτων όπως μεταβιβάσεις, κληρονομιές και γονικές παροχές αλλά και μια σειρά αιτήσεων και δικαιολογητικών θα υποβάλλονται μέσω e mail, courier ή συστημένων επιστολών στις εφορίες, σε μια προσπάθεια περιορισμού των επισκέψεων των φορολογουμένων στις Δ.Ο.Υ., πριν την πλήρη ηλεκτρονικοποίηση όλων των φορολογικών διαδικασιών που σχετίζονται με τη φορολογία κεφαλαίου.

Πρόκειται για μια κίνηση που αποβλέπει στο να διευκολύνει τις διαδικασίες, ωστόσο έχει προκαλέσει και αντιδράσεις. Με επιστολή τους στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, 384 συμβολαιογράφοι ζητούν αλλαγές, υποστηρίζοντας ότι δημιουργεί τεράστια προβλήματα στη λειτουργία των Δ.Ο.Υ., στη ροή των συναλλαγών, στους φορολογούμενους πολίτες και στους συμβολαιογράφους, στο σώμα των οποίων υπάρχει πλήθος αντιδράσεων.

Η απόφαση Πιτσιλή ορίζει πως οι φορολογούμενοι, για την εξυπηρέτησή τους σε θέματα φορολογιών κεφαλαίου, για τα οποία δεν υπάρχει αντίστοιχη ηλεκτρονική διαδικασία, δε θα προσέρχονται στις Δ.Ο.Υ. και όλες οι δηλώσεις/αιτήσεις/υποδείγματα/δικαιολογητικά κ.λπ. θα αποστέλλονται υποχρεωτικά ταχυδρομικά μέσω συστημένης επιστολής ή με υπηρεσία ταχυμεταφοράς ή με ψηφιακή απεικόνιση (scan) μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στον Προϊστάμενο της αρμόδιας υπηρεσίας της ΑΑΔΕ ή εναλλακτικά στο πρωτόκολλο της αρμόδιας υπηρεσίας.

Εφόσον δηλώσεις/αιτήσεις κατατίθενται στα κατά τόπους Γραφεία Εξυπηρέτησης Φορολογουμένων, καταχωρούνται στο πρωτόκολλο, αποστέλλονται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. και στη συνέχεια ακολουθείται η διαδικασία της απόφασης. Εφόσον πριν την έναρξη ισχύος της απόφασης είχαν προγραμματισθεί επισκέψεις φορολογουμένων στη Δ.Ο.Υ. για σχετικές υποθέσεις, αυτές θα πραγματοποιηθούν κανονικά στις ορισθείσες ημερομηνίες, δεν ακυρώνονται (εκτός αν οι φορολογούμενοι επιθυμούν να αποστείλουν τις δηλώσεις/αιτήσεις με τον τρόπο που ορίζεται στην απόφαση), θα παραληφθούν οι αιτήσεις/δηλώσεις και στη συνέχεια θα ακολουθηθεί η διαδικασία της απόφασης.

Σε αιτήματα που είχαν υποβληθεί για προγραμματισμό επίσκεψης και δεν είχε προγραμματισθεί, δεν ορίζεται ημερομηνία επίσκεψης, αλλά οι πολίτες υποχρεούνται να ακολουθήσουν τη νέα διαδικασία.

Η απόδειξη της ταυτοπροσωπίας των φορολογουμένων μπορεί να γίνεται είτε με υπεύθυνη δήλωση αυτών, η οποία έχει εκδοθεί μέσω της ιστοσελίδας dilosi.services.gov.gr της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης www.gov.gr (με την οποία δηλώνουν ότι οι ίδιοι είναι οι υπογράφοντες τη δήλωση/αίτηση), είτε με θεώρηση του γνησίου της υπογραφής αυτών από ΚΕΠ ή άλλη δημόσια αρχή.

Η βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής των δηλούντων (σε δήλωση φόρου δωρεάς, γονικής παροχής και μεταβίβασης ακινήτων) μπορεί να θεωρηθεί και από τον συμβολαιογράφο που θα συνάψει το αντίστοιχο συμβολαιογραφικό έγγραφο, εφόσον προκύπτουν τα στοιχεία του από την υποβαλλόμενη δήλωση και η υπογραφή τίθεται ενώπιόν του. Σε περίπτωση αποστολής των δηλώσεων ηλεκτρονικά, η υπεύθυνη δήλωση αποστέλλεται ηλεκτρονικά μαζί με την υποβαλλόμενη δήλωση.

Το αποδεικτικό του ταχυδρομείου ή της υπηρεσίας ταχυμεταφοράς ή το αυτοματοποιημένο μήνυμα που αποστέλλεται ως απάντηση στο ηλεκτρονικό μήνυμα του φορολογουμένου αποτελεί γι' αυτόν αποδεικτικό υποβολής της δήλωσης ή της αίτησης και επέχει θέση απόδειξης παραλαβής εκ μέρους της Δ.Ο.Υ. Ημερομηνία υποβολής της δήλωσης/αίτησης θεωρείται η ημερομηνία που προκύπτει από τη σφραγίδα του Ταχυδρομείου ή της υπηρεσίας ταχυμεταφοράς ή η ημερομηνία αποστολής του μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου αντίστοιχα. Εφόσον η δήλωση/υπόδειγμα/αίτηση/παραστατικά μείωσης φόρου υποβληθούν/αποσταλούν σε αναρμόδια Δ.Ο.Υ., διαβιβάζονται υπηρεσιακά στην αρμόδια και ενημερώνεται σχετικά ο φορολογούμενος μέσω της προσωποποιημένης του πληροφόρησης.

Ποιες υποθέσεις αφορά

Η απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ έχει εφαρμογή σε μια σειρά υποθέσεων φορολογίας κεφαλαίου και συγκεκριμένα έχει εφαρμογή σε:

1. Αρχικές ή τροποποιητικές δηλώσεις κατοχής ακινήτων (Ε9 και Φ.Μ.Α.Π. φυσικών και νομικών προσώπων, Ε.Τ.Α.Κ. και Φ.Α.Π. νομικών προσώπων καθώς και Ε.Φ.Α.) και τα υποδείγματα που επέχουν θέση δήλωσης σύμφωνα με την απόφαση Α.1272/2019, για τις οποίες δεν προβλέπεται ηλεκτρονική υποβολή. Για δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9) και Ε.Φ.Α. και αιτήσεις για έκδοση πιστοποιητικών, για τις οποίες προβλέπεται ήδη η ηλεκτρονική υποβολή/έκδοση, δεν έχει εφαρμογή η διαδικασία της απόφασης. Τυχόν τέτοιες δηλώσεις ή αιτήσεις που υποβάλλονται με τη διαδικασία της Α.1137/2020, δεν λαμβάνονται υπόψη και ενημερώνεται σχετικά ο φορολογούμενος με μήνυμα στην προσωποποιημένη του πληροφόρηση με την υπόδειξη να υποβάλει ηλεκτρονικά τη δήλωση ή να λάβει ηλεκτρονικά το πιστοποιητικό.
2. Αιτήσεις για τη χορήγηση πιστοποιητικού του άρθρου 54 Α του ν.4174/2013 (πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α.), υπεύθυνες δηλώσεις που επέχουν θέση πιστοποιητικού, όπου δεν προβλέπεται ηλεκτρονική έκδοση αυτού, αιτήσεις για θεώρηση αντιγράφων τελεσίδικων δικαστικών αποφάσεων καταδικαστικών σε δήλωση βουλήσεως και υποβολή των απαιτούμενων δικαιολογητικών για την αποδοχή δήλωσης η οποία υπεβλήθη μέσω διαδικτύου.
3. Τα προβλεπόμενα παραστατικά για τη συνδρομή των προϋποθέσεων επιστροφής ΕΝ.Φ.Ι.Α. άνω των 300 ευρώ.
4. Δηλώσεις φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και κερδών από τυχερά παίγνια, αρχικές και τροποποιητικές,
5. Δηλώσεις φόρου μεταβίβασης ακινήτων, πλην των δηλώσεων φ.μ.α. που υποβάλλονται για πλειστηριασμό.
6. Αιτήσεις για έκδοση πιστοποιητικού του άρθρου 105 του Κώδικα διατάξεων φορολογίας κληρονομιών, δωρεών κ.λπ., ο οποίος κυρώθηκε με το πρώτο άρθρο του ν.2961/2001 (πιστοποιητικό φόρου κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών). Υπενθυμίζεται ότι εξακολουθεί να ισχύει η παράγραφος 6 του ν.3220/2004, σύμφωνα με την οποία, όπου δεν απαιτείται η εξόφληση του φόρου και στις περιπτώσεις που έχει εξοφληθεί ολόκληρος ο φόρος κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής, αντί του πιστοποιητικού δύναται να προσκομίζεται από τον υπόχρεο σε φόρο αντίγραφο της δήλωσης φόρου, καθώς και υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του Ν. 1599/1986, με την οποία δηλώνεται ότι τα στοιχεία που προκύπτουν από την προσκομιζόμενη δήλωση φόρου δεν έχουν μεταβληθεί και ότι έχει εξοφληθεί ολόκληρος ο φόρος κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής.

Τα δικαιολογητικά

Παρότι καταβάλλεται προσπάθεια περιορισμού της ταλαιπωρίας των φορολογουμένων κατά τη διαδικασία διεκπεραίωσης των φορολογικών τους υποθέσεων, η «χαρτούρα» συνεχίζει να δίνει βροντερό παρών, με τα δικαιολογητικά τα οποία κατά περίπτωση υποβάλλονται να φτάνουν έως και τα 18. Η λίστα των δικαιολογητικών που συνοδεύει την απόφαση είναι ενδεικτική.

Για την υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής και μεταβίβασης ακινήτων, απαιτούνται κατά περίπτωση:

1. Ληξιαρχική πράξη θανάτου.
2. Απόφαση δημοσίευσης διαθήκης.
3. Αντίγραφο της σύμβασης νέμησης, ή του συστατικού εγγράφου trust, ή του καταστατικού εγγράφου νομικού προσώπου ή ιδρύματος, κατά περίπτωση, που αποδεικνύουν τον τρόπο και το είδος της επαγωγής και τη νομική μορφή και χαρακτήρα του υπόχρεου σε φόρο.
4. Κληρονομητήριο ή πιστοποιητικό (οικογενειακής κατάστασης ή εγγυτέρων συγγενών) της αρμόδιας δημοτικής αρχής ή, σε περίπτωση αδυναμίας έκδοσής του, ένορκη βεβαίωση δύο μαρτύρων για το είδος και τον βαθμό συγγένειας προς τον κληρονομούμενο.
5. Πιστοποιητικό του Γραμματέα του αρμόδιου Ειρηνοδικείου ή Πρωτοδικείου περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης ή περί μη δημοσιεύσεως νεότερης διαθήκης, κατά περίπτωση.
6. Νομιμοποιητικό έγγραφο, σε περίπτωση υποβολής της δήλωσης από πληρεξούσιο ή αντιπρόσωπο ή νόμιμο εκπρόσωπο.
7. Έγγραφα που αποδεικνύουν τη μετάθεση του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης ή τη λήξη αυτής.
8. Αποδεικτικά χρεών και βαρών.
9. Συμβολαιογραφικά έγγραφα εκχώρησης ακινήτων ή απαιτήσεων στο Δημόσιο.
10. Αποδεικτικά πληρωμής ή βεβαίωσης φόρου στην αλλοδαπή.
11. Βεβαίωση Τράπεζας για κοινό λογαριασμό του ν. 5638/1932.
12. Καταστατικό νομικού προσώπου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
13. Αποδεικτικά περί δεκαετούς παραμονής του κληρονομουμένου στην αλλοδαπή.
14. Αποδεικτικά έγγραφα για τη σύσταση δωρεάς-γονικής παροχής, σε περίπτωση που δεν συντάσσεται συμβόλαιο.
15. Αντίγραφο έκθεσης πλειστηριασμού.
16. Τα απαραίτητα δικαιολογητικά για τη χορήγηση απαλλαγής α' κατοικίας, όπως έχουν καθοριστεί με την ΠΟΛ.1101/2010 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.
17. Σε περίπτωση λοιπών ειδικών απαλλαγών, τα δικαιολογητικά που έχουν καθοριστεί με τις οικείες αποφάσεις.
18. Τα φύλλα προσδιορισμού αξίας ακινήτων (με τα απαιτούμενα γι' αυτά δικαιολογητικά) και υπολογισμού αξίας μετοχών, επιχειρήσεων κ.λπ., κατά την ΠΟΛ.1055/2003 απόφαση.

Σημείωση: τα υπ' αριθ. 1, 2, 4 και 5 δικαιολογητικά απαιτούνται και στην περίπτωση υποβολής δήλωσης Ε9 ή αίτησης χορήγησης πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ από κληρονόμο του υπόχρεου.

ΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΤΥΠΩΝ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ

1. Άδεια κατεδάφισης ή πρωτόκολλο κατεδάφισης. (ΦΥΑΑ 1,2,4,5- όλα τα έντυπα Κ).

2. Βεβαίωση της αρμόδιας Υπηρεσίας, για το χαρακτηρισμό ενός κτιρίου ως διατηρητέου, από την οποία να προκύπτει η έκδοση απόφασης ή προεδρικού διατάγματος, που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης και δεν έχει ανακληθεί. (ΦΥΑΑ 1,2,4,5, όλα τα έντυπα Κ).

3. Το ΦΕΚ στο οποίο έχει δημοσιευθεί το σχετικό Π.Δ. ή η απόφαση του αρμόδιου οργάνου περί αναστολής οικοδομικής άδειας. (ΦΥΑΑ 3).

4. Βεβαίωση από την οποία να προκύπτει ότι οικόπεδο θεωρείται δεσμευμένο λόγω αρχαιολογικής έρευνας, για αόριστο χρονικό διάστημα, και απαγορεύεται η οικοδομική αξιοποίησή του. Επίσης, στη βεβαίωση να αναγράφεται η επιφάνεια του οικοπέδου που δεσμεύεται (ΦΥΑΑ 3).

5. Πρόσφατο έγγραφο για το χαρακτηρισμό ενός ακινήτου ως απαλλοτριωτέου, από την αρχή που κήρυξε την απαλλοτρίωση, από το οποίο να προκύπτουν τα παρακάτω:

• Η κήρυξη της απαλλοτρίωσης.
• Η μη ανάκλησή της.
• Η επιφάνεια των απαλλοτριωτέων τμημάτων (ΦΥΑΑ, Κ, ΑΑ-ΓΗΣ).

6. Τεχνική έκθεση από πραγματογνώμονα του Τεχνικού Επιμελητηρίου με την οποία βεβαιώνεται η δαπάνη αποκατάστασης στις περιπτώσεις που το ακίνητο έχει υποστεί ζημιές από σεισμό, πυρκαγιά ή πλημμύρα (ΦΥΑΑ 1 ,2 , 4, 5 και όλα τα έντυπα Κ).

7. Άδεια λειτουργίας της αρμόδιας Υπηρεσίας για τον χαρακτηρισμό εδαφικής έκτασης ως μεταλλευτικής ή λατομικής.

8. Οικοδομική άδεια και, σε περίπτωση που δεν υφίσταται, προγενέστερος τίτλος κτήσης, βεβαίωση νομιμοποίησης αυθαιρέτου ή αποδεικτικό έναρξης ηλεκτροδότησης κλπ. για την απόδειξη της παλαιότητας του ακινήτου, η οποία υπολογίζεται από τη χρονολογία κατασκευής (ΦΥΑΑ 1, 2, 4, 5 και όλα τα έντυπα Κ).

9. Οικοδομική άδεια ειδικού κτιρίου ή η τελευταία αναθεώρησή της, για όλες τις κατηγορίες των κτιρίων, η αξία των οποίων υπολογίζεται με τα έντυπα Κ4, Κ5, Κ6, Κ7, Κ8, Κ9. Όταν δεν υφίσταται οικοδομική άδεια, αποδεικτικό στοιχείο της χρήσης μπορεί να αποτελέσει κάθε πρόσφορο δημόσιο έγγραφο.

10. Άδεια λειτουργίας για τις κατηγορίες των ακινήτων, η αξία των οποίων υπολογίζεται με τα έντυπα Κ4, Κ6, Κ7. Σε περίπτωση που έχει διακοπεί η λειτουργία λόγω παύσης των εργασιών της στεγαζόμενης σ'αυτά επιχείρησης ή δραστηριότητας, προσκομίζεται η άδεια λειτουργίας της τελευταίας δραστηριότητας πριν τη διακοπή.

11. Για τα ενσωματωμένα στο κτίριο μηχανήματα, που αποτελούν κατά τον Α.Κ. συστατικά του, ο υπολογισμός-εκτίμηση της πρόσθετης από τα κτίσματα αξίας τους γίνεται κατά την προβλεπόμενη από τη νομοθεσία διαδικασία (Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης).

ΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΚΔΙΔΟΥΝ ΟΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Ή ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ

1. Πιστοποιητικό της αρμόδιας Πολεοδομικής Υπηρεσίας ή βεβαίωση διπλωματούχου Μηχανικού για το χαρακτηρισμό ενός χώρου ως υπογείου , αν αυτό δεν προκύπτει από την άδεια της Πολεοδομίας ή την πράξη σύστασης οριζόντιας ιδιοκτησίας και γενικά από κάθε τίτλο (ΦΥΑΑ 1, 2, 4, 5).

2. Βεβαίωση Πολεοδομίας ότι ο ημιυπόγειος χώρος είναι υπόγειος άλλως θεωρείται ισόγειος (ΦΥΑΑ 1, 2, 4, 5).

3. Έγγραφο θεωρημένο από την αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία από το οποίο να προκύπτει ότι οικόπεδο ή τμήμα του δεν είναι οικοδομήσιμο καθώς και η δυνατότητα ή μη τακτοποίησής του (ΦΥΑΑ 3).

4. Βεβαίωση της αρμόδιας Πολεοδομικής Υπηρεσίας ή βεβαίωση διπλωματούχου μηχανικού για την προσμέτρηση ημιορόφου ή παταριού στο Σ.Δ. (ΦΥΑΑ 3).

5. Βεβαίωση μηχανικού θεωρημένη από την αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία ή φύλλο της Εφημερίδας της Κυβέρνησης από τα οποία να προκύπτει ο εφαρμοζόμενος Σ.Δ., όταν είναι διαφορετικός του Σ.Α.Ο που αναγράφεται στους πίνακες τιμών (ΦΥΑΑ 3).

6. Βεβαίωση ιδιώτη μηχανικού θεωρημένη από την αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία από την οποία να αποδεικνύεται η αδυναμία δόμησης, εν όλω ή εν μέρει, καθώς και το σχετικό ποσοστό δόμησης που μπορεί να πραγματοποιηθεί (ΑΑ-ΓΗΣ).

7. Βεβαίωση από την αρμόδια Πολεοδομία, με το μέγιστο δυνάμενο να πραγματοποιηθεί ποσοστό κάλυψης ισογείου (Κ), όταν ο Συντελεστής Εκμετάλλευσης Ισογείου (Κ) των πινάκων, μειωμένος κατά 10%, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί λόγω ειδικών συνθηκών π.χ. σχήματος οικοπέδου (ΦΥΑΑ 3).