Νέο μοντέλο υλοποίησης για τα σιδηροδρομικά έργα

Η αδυναμία σωστής προετοιμασίας των διαγωνισμών για μεγάλα και μικρότερα σιδηροδρομικά έργα, οι υπερβάσεις κόστους και οι συνεχείς χρονικές παρατάσεις των συμβάσεων οδηγούν σε αλλαγή του τρόπου υλοποίησης. Παρά τις ενστάσεις που εγείρονται από παράγοντες της κατασκευαστικής αγοράς, για το μοντέλο του «ανταγωνιστικού διαλόγου», όπου το τεύχος προκήρυξης ενός έργου και οι μελέτες προετοιμάζονται από κοινού από τους υποψήφιους αναδόχους και την αναθέτουσα υπηρεσία, στο υπουργείο Υποδομών εκτιμούν πως αποτελεί μονόδρομο.

Στην ΕΡΓΟΣΕ ετοιμάζονται ώστε να προκηρύξουν έργα άνω των δύο δισεκατομμυρίων ευρώ μέσα στο φθινόπωρο με τη διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου, μεταξύ των οποίων είναι η νέα σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης - Καβάλας (το ανατολικό τμήμα της σιδηροδρομικής Εγνατίας), το τμήμα Αλεξανδρούπολη - Ορμένιο, η σύνδεση του δικτύου με το λιμάνι της Πάτρας, αλλά και το έργο σύνδεσης του 6ου προβλήτα του OΛΘ με σιδηροδρομικό δίκτυο. Ενδεικτικό της σημερινής κατάστασης είναι το γεγονός ότι ο διαγωνισμός για τη μελέτη σύνδεσης του λιμανιού της Θεσσαλονίκης με το σιδηροδρομικό δίκτυο προκηρύχθηκε το 2018 και ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί.

Η προσπάθεια για νέο μοντέλο υλοποίησης των σιδηροδρομικών έργων συνδέεται και με τις πιέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τα όσα αναφέρονται στην τελευταία έκθεση μεταμνημονιακής εποπτείας είναι ενδεικτικά: Η Ελλάδα είχε υποσχεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή πως από το υφιστάμενο ΕΣΠΑ (2014-2020) θα είχαν υπογραφεί συμβάσεις σιδηροδρομικών έργων 1,2-1,4 δισ. ευρώ. Τελικά έχουν υπογραφεί συμβάσεις για έργα μόλις 200 εκατ. ευρώ, η σημαντικότερη από τις οποίες (για την υπογειοποίηση των γραμμών στα Σεπόλια) βαίνει προς αναθεώρηση και αύξηση κόστους πριν καν αρχίσουν οι εργασίες.

Το μοντέλο του ανταγωνιστικού διαλόγου εφαρμόζεται πλέον σε πλήθος διαγωνισμών δημόσιων έργων, χωρίς να έχει επιταχύνει τον χρόνο προετοιμασίας και δημοπράτησης. Για παράδειγμα, στον διαγωνισμό για τη σύμβαση παραχώρησης της υποθαλάσσιας ζεύξης Σαλαμίνας - Περάματος ο ανταγωνιστικός διάλογος συνεχίζεται επί σχεδόν τέσσερα χρόνια. Όμως, στο υπουργείο εκφράζουν την ελπίδα πως έτσι θα ξεπεραστούν τα προβλήματα με την ελλιπή προετοιμασία των διαγωνισμών (από τις μελέτες μέχρι τις απαλλοτριώσεις)

Σε συνάντηση του υπουργού Υποδομών Κ. Καραμανλή με τους συνδικαλιστές του ΟΣΕ, πριν από λίγες ημέρες, οι τελευταίοι ενημερώθηκαν πως ετοιμάζεται και σχέδιο για τη συντήρηση και ανάταξη του σιδηροδρομικού δικτύου μέσω Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Αντίστοιχο σχέδιο είχαν επεξεργαστεί και οι προηγούμενες κυβερνήσεις αλλά πάγωσε εξαιτίας των αντιδράσεων στο εσωτερικό του ΟΣΕ.