Σπάει στα «πέντε» η διαπραγμάτευση για τα 750 δισ. της Κομισιόν

Στη Σύνοδο Κορυφής της περασμένης εβδομάδας δεν ξεκίνησε καν η διαπραγμάτευση για το Πακέτο Στήριξης και την πρόταση της Κομισιόν για τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ, αναφέρουν διασταυρωμένες πηγές της ΕΕ στο Euro2day.gr.

Σύμφωνα με πηγές του Βερολίνου αλλά και αξιωματούχων της ΕΕ που έλαβαν μέρος στη συζήτηση, η κα Μέρκελ έχει ήδη αρχίσει τις διαπραγματεύσεις με τις χώρες-μέλη με μια πρωτότυπη στρατηγική διαχωρισμού της Ευρώπης σε πέντε «ζώνες».

«Στη Σύνοδο Κορυφής της περασμένης Παρασκευής έγινε απλή καταγραφή των θέσεων της κάθε χώρας πάνω στην πρόταση της Κομισιόν», ανέφερε χαρακτηριστικά ευρωπαϊκή πηγή, εξηγώντας ότι ο κάθε ηγέτης είχε το καθιερωμένο πεντάλεπτο στη διάθεσή του για να τοποθετηθεί.

«Δεν μπήκαμε καν στη συζήτηση για αριθμούς. Ούτε καν για την αναλογία δανείων-επιχορηγήσεων, που είναι και η κύρια αντιπαράθεση», εξήγησε.

Αμέσως μετά την τοποθέτηση της κάθε χώρας, σύμφωνα με τις πηγές, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ έκλεισε τη συζήτηση αναφέροντας ότι η νέα προεδρία της ΕΕ, υπό την κα Μέρκελ, έχει ήδη ξεκινήσει να δουλεύει επί του συμβιβασμού πάνω στο λεγόμενο Ταμείο Ανάκαμψης, πριν καν ξεκινήσει επισήμως η εξάμηνη προεδρία την 1η Ιουλίου. Με άλλα λόγια, δεν έγινε καν μια πρώτη διαπραγμάτευση, η οποία παραπέμφθηκε στο Βερολίνο, χωρίς κανένας ηγέτης να διαμαρτυρηθεί.

Ο κ. Μισέλ έχει ήδη ανακοινώσει την επόμενη Σύνοδο Κορυφής με φυσική παρουσία στις 17-18 Ιουλίου (εάν και εφόσον το επιτρέψει η Covid-19), η οποία θεωρείται ορόσημο για μια συμφωνία.

Η στρατηγική της Γερμανίας

Σύμφωνα με πληροφορίες από το Βερολίνο, η κα Μέρκελ έχει χωρίσει τις διαπραγματεύσεις σε πέντε ομάδες:

1. Στους frugal four (Ολλανδία, Δανία, Αυστρία και Σουηδία)
2. Στις χώρες του Visegrad (Τσεχία, Ουγγαρία, Πολωνία και Σλοβακία)
3. Στις χώρες τις Βαλτικής (Λετονία, Εσθονία, Λιθουανία)
4. Στις λοιπές χώρες του Βορρά, με πρώτη τη Φινλανδία, που έχει και τις σοβαρότερες ενστάσεις για το ύψος του πακέτου, για το ύψος των κονδυλίων που αναλογεί στον Ευρωπαϊκό Νότο και την αναλογία επιχορηγήσεων - δανείων. Στον Βορρά ανέκαθεν συγκαταλέγεται και η Ισπανία, η οποία πάντοτε ψηφίζει ό,τι ψηφίζει η Γερμανία. Αυτό αφορά όχι μόνο τη Σύνοδο Κορυφής αλλά και τα συμβούλια των Ecofin, Eurogroup και ΕΚΤ. Υπενθυμίζεται ότι κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων της Αθήνας με την ΕΕ, υπό όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις, η Ισπανία ήταν από τις πιο σκληρές χώρες, με τις πιο σκληρές και κατά περιόδους πιο «αιχμηρές» τοποθετήσεις.
5. Στις χώρες του Νότου, οι οποίες δεν φαίνεται να έχουν κοινή στάση.

Η κα Μέρκελ ξέρει πολύ καλά να διαβάζει τις πολιτικές καταστάσεις στην ΕΕ και γι’ αυτό, όπως αναφέρει ο αξιωματούχος, χώρισε τις διαπραγματεύσεις σε αυτά τα 5 γκρουπ, τα οποία έχουν κοινό παρονομαστή και παρόμοια επιμέρους προβλήματα. Και εκεί είναι που θα παιχτεί το παιχνίδι.

Κατά την καγκελάριο, η διαπραγμάτευση μπορεί να κλείσει σχετικά γρήγορα, εάν δοθούν τα απαραίτητα «τυράκια», που ίσως δεν αφορούν αυτό καθεαυτό το πακέτο των 750 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Αναφέρουμε κάποια παραδείγματα:

1. Η ιταλική κυβέρνηση απαιτεί στήριξη και όχι πίεση από την ΕΕ. Η βιωσιμότητά της κρέμεται από μια κλωστή που λέγεται Ματέο Ρέντσι, ο οποίος ανά πάσα στιγμή μπορεί να αποσύρει την υποστήριξή του και να προκαλέσει την κατάρρευσή της. Με τη χαώδη κατάσταση στη Λιβύη και την πίεση που δέχεται, ο ΥΠΕΞ της Ιταλίας Λ. ντι Μάιο είδε τις μετοχές του να ανεβαίνουν και μόλις χθες ανακοίνωσε ταξίδι-αστραπή στη Λιβύη. Προς το παρόν τουλάχιστον, η Ιταλία βρίσκεται σε μια θέση που μπορεί να απαιτήσει δημοσιονομική ευελιξία και να την κερδίσει. Για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, όμως. Καθώς οι όροι αναμένεται να αναπροσαρμόζονται κάθε έξι μήνες μέσα από το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο.

2. Η Γαλλία και η Ολλανδία βρίσκονται σε δύο αντίθετα στρατόπεδα. Έχουν όμως ένα κοινό. Τη βιωσιμότητα των αεροπορικών εταιρειών KLM και Air France, οι οποίες ανοίκουν στον ίδιο όμιλο και «ερίζουν» για την πρωτιά. Χθες, μάλιστα, ο Γάλλος πρόεδρος κ. Μαρκόν βρέθηκε στη Χάγη, όπου είχε πολύωρη συνάντηση με τον Ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε. Και μπορεί οι δημοσιογραφικές πληροφορίες να έκαναν λόγο για διαπραγματεύσεις ενόψει της Συνόδου Κορυφής του Ιουλίου, πηγές από την ΕΕ ανέφεραν, ωστόσο, ότι στο κυρίως μενού βρίσκονταν οι συζητήσεις για τις αεροπορικές εταιρείες των δύο χωρών. Πιέσεις προς την ΕΕ εξασκεί και η Ιταλία για την Alitalia.

3. Στο τραπέζι των συζητήσεων με την κα Μέρκελ βρίσκονται και η βιωσιμότητα μικρομεσαίων επιχειρήσεων που είναι στα πρόθυρα κατάρρευσης. Αυτό αφορά πολλές χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Πορτογαλία, η Ισπανία, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να δούμε τι πρόνοια θα υπάρξει γι’ αυτές στο τελικό σχέδιο.

Η θέση της Ελλάδας

Είναι από τις λίγες φορές που η χώρα μας βρίσκεται σε θέση σχετικής ισχύος. Δεν διαπραγματεύεται εν μέσω μνημονίου και έχει συνάψει μια σημαντική συμφωνία για την ΑΟΖ με την Ιταλία, τη στιγμή που η Τουρκία βρίσκεται υπό πίεση. Βεβαίως οι εταίροι έχουν πάντα στο σκεπτικό τους ότι είναι στην κουλτούρα μας να παρεκκλίνουμε των στόχων, όταν μας δίνεται «χώρος».

Κατά συνέπεια, εκτιμούν ορισμένοι, δύσκολα θα πάρουμε δημοσιονομική ευελιξία ανάλογη με αυτή της Ιταλίας, που είναι και από τις μεγαλύτερες οικονομίες της ΕΕ. Αυτό όμως, συμπληρώνουν, που μπορεί να απαιτήσει ο κ. Μητσοτάκης είναι να προσδιοριστεί ποιοι τομείς της οικονομίας χρειάζονται κονδύλια και επιχορηγήσεις και όχι δάνεια. Θα μπορεί να καταθέσει τη δική του πρόταση, σχηματίζοντας νέες οικονομικές «ζώνες» προς απορρόφηση κονδυλίων όπως π.χ. υπουργείο Ψηφιακής Αναβάθμισης και υπουργείο Πράσινης Ανάπτυξης.

Κατά την ίδια σχολή σκέψης, είναι πολύ σημαντικό η Αθήνα να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, ώστε να μπορέσει να διασφαλίσει άντληση κονδυλίων από τη νέα πρόταση που θα ενσωματωθεί στον 7ετή ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Μια ματιά στην ανικανότητα απορρόφησης των πακέτων ΕΣΠΑ δείχνει ότι εάν δεν γίνουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, θα δυσκολευτούμε να αντλήσουμε και από τα νέα κεφάλαια, εάν δεν υπάρξει οργανωμένο σχέδιο. Εξού και οι εικασίες ότι ο κυβερνητικός ανασχηματισμός μπορεί να έρθει αφού αποφασιστεί το Πακέτο Ανάκαμψης της ΕΕ.

Πάντως, η κα Μέρκελ δεν φαίνεται να βιάζεται για τελική λύση, παρά τις δηλώσεις της ότι «ελπίζει συμφωνία πριν τη θερινή ανάπαυλα». Επί της βασικής αρχιτεκτονικής του σχεδίου λέμε «ναι», αλλά υπάρχουν ακόμη κάποια ανοιχτά ζητήματα, δήλωσε η καγκελάριος σε συνέντευξη Τύπου.

Ο Γερμανός αξιωματούχος ξεκαθάρισε ότι εάν η κα Μέρκελ δεν πειστεί για την ολότητα της συμφωνίας «μέχρι την τελευταία λέξη» (σ.σ. last word), δεν θα προχωρήσει απλά και μόνο επειδή μας χωρίζει «καλοκαίρι».

«Η καγκελάριος έχει μια τελευταία ευκαιρία να διασφαλίσει την υστεροφημία της. Και είναι αυτή (and this is it), μας είπε η πηγή, ξεκαθαρίζοντας ότι η συμφωνία πρέπει να «χωνεύεται» από τους Γερμανούς πολίτες.