«Mπρα ντε φερ» ενοικιαστών-ιδιοκτητών για τις εμπορικές μισθώσεις

Στάση αναμονής όσον αφορά την τροποποίηση των εμπορικών μισθώσεων τηρεί η αγορά real estate, τόσο όσον αφορά το επίπεδο προσαρμογής των ενοικίων όσο και τη χρονική περίοδο της πιθανής μείωσης.

Δεδομένης της κυβερνητικής παρέμβασης έως και τον Ιούνιο, οι επιχειρήσεις που έχουν πληγεί διατηρούν το bonus του -40% στην καταβολή ενοικίων, ενώ για τουριστικές και εκείνες της εστίασης επεκτείνεται έως και τον Αύγουστο.

Η συγκεκριμένη ρύθμιση αποτελεί ουσιαστικά τη μόνη ξεκάθαρη «περίμετρο», καθώς στην παρούσα φάση, η διελκυστίνδα μεταξύ ιδιοκτητών ακινήτων και επιχειρήσεων μισθωτών δεν έχει επιφέρει ουσιαστική μεταβολή στον μέσο όρο των προ Covid- 19 ενοικίων, αναφέρουν τόσο παράγοντες της κτηματαγοράς όσο και των επιχειρήσεων.

Το αίτημα εκ μέρους των επιχειρήσεων λιανικής και εστίασης -που αντικειμενικά έχουν πληγεί από το lockdown- για επέκταση του μέτρου μείωσης των ενοικίων έως τουλάχιστον το τέλος του έτους δεν έχει ικανοποιηθεί θεσμικά, αλλά παραμένει στις ιδιωτικές διαπραγματεύσεις με τους ιδιοκτήτες, χωρίς ωστόσο να έχει γίνει αποδεκτό.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συλλόγου Μεσιτών Αττικής και μέλους του Πανελληνίου Συλλόγου Μεσιτών Λευτέρη Ποταμιάνο, «ακόμη δεν έχει εμπεδωθεί η επίπτωση της πανδημίας και της διαφαινόμενης οικονομικής ύφεσης, έτσι ώστε να υπάρξει σαφής τάση στα ενοίκια εμπορικών καταστημάτων».

Σημειώνει πως στην παρούσα φάση, την περίμετρο έθεσαν τα κυβερνητικά μέτρα, ωστόσο οι εμπορικές μισθώσεις δεν έχουν τροποποιηθεί. Εξαιρεί μόνον τον κλάδο της εστίασης, όπου η πρώτη εικόνα δείχνει αντικειμενική απώλεια τζίρου και εργασιών, ενώ οι περιορισμένες προσδοκίες για το φετινό τουριστικό κύμα διαμορφώνουν συνθήκες πίεσης, που μεταφέρεται και στους ιδιοκτήτες ακινήτων. Σύμφωνα δε με τις ενδείξεις, οι επιχειρήσεις εστίασης αναζητούν νέες συμφωνίες προσαρμογής ενοικίου και πέραν του 2020.

Κατά τον κ. Ποταμιάνο, η αποσαφήνιση των τάσεων στην αγορά εμπορικών ακινήτων θα διαφανεί μετά το φθινόπωρο του 2020, οπότε θα καταγραφεί και η επίπτωση στον κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων, αλλά και τα επαπειλούμενα «λουκέτα», που θα αυξήσουν τον αριθμό κενών καταστημάτων και εμπορικών χώρων.

Στο ίδιο πλαίσιο κινούνται και οι εκτιμήσεις παραγόντων της λιανικής αγοράς, οι οποίοι συναντούν μέχρι σήμερα ισχυρές «αντιστάσεις» των ιδιοκτητών, τόσο ιδιωτών όσο και μεγάλων developers.

Μέχρι σήμερα, ο κύριος όγκος των εκμισθωτών «αποδέχθηκε» τα κυβερνητικά μέτρα, χωρίς να προχωρήσει σε αναπροσαρμογή των εμπορικών μισθώσεων. Πλην ελάχιστων εξαιρέσεων (όπως η Lamda Develοpment, που πρόσφερε μείωση κατά 70% και το Athens Μetro Mall κατά 65%, για τις 45 ημέρες του lockdown στη λιανική), αλλά και της McArthurGlen, που προέβη ήδη σε ρύθμιση των μισθωμάτων για τις επιχειρήσεις στο εκπτωτικό χωριό των Σπάτων έως και το τέλος του 2020, οι υπόλοιποι προσαρμόστηκαν στο υποχρεωτικό μείον 40%, ενώ ισχυρές αντιστάσεις για οποιαδήποτε μείωση εκφράζουν ιδιώτες επενδυτές τόσο στα αστικά κέντρα όσο και στην περιφέρεια.

Σύμφωνα με παράγοντες του λιανεμπορίου, οι οποίοι διαθέτουν παρουσία σε όμορες χώρες, η ανταπόκριση των εκμισθωτών στα αιτήματα μείωσης ενοικίων ήταν καλύτερη. Κρίσιμος παράγοντας ήταν, αφενός, ότι σε κάποιες αγορές δεν υπήρξε κυβερνητική παρέμβαση όσον αφορά τα μισθώματα, αφετέρου, τα μέτρα περιορισμού της πανδημίας επέφεραν αντικειμενική «παύση» των εργασιών του εμπορίου, γεγονός που κατανοήθηκε.

Επίσης η λιανική ανάπτυξη στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Ευρώπη πραγματοποιείται κυρίως μέσω εμπορικών κέντρων και πολυχώρων και οι developers ανταποκρίθηκαν -αν και όχι οριζόντια- στο αίτημα προσαρμογής, προκειμένου να προφυλάξουν τη βιωσιμότητα τόσο των επιχειρήσεων-μισθωτών όσο και του συνολικού προϊόντος των malls.

Τέλος, στελέχη του λιανεμπορίου εκτιμούν ότι την κατάσταση στην εγχώρια κτηματαγορά θα κρίνει η εξέλιξη της οικονομικής δραστηριότητας τους επόμενους μήνες, όταν θα αποσαφηνιστεί αν επικρατεί το «μετριοπαθές» ή το «καταστροφικό» σενάριο, όσον αφορά τη ζήτηση και την κατανάλωση.