Πώς και πού θα φορτίζονται τα ηλεκτρικά οχήματα

Σειρά υποχρεώσεων αναλαμβάνουν οι δήμοι για την ανάπτυξη δημοσίως προσβάσιμων υποδομών επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων καθώς και για τη χωροθέτηση σημείων στάθμευσης με φορτιστές. Αυτές ορίζονται με το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, όπως επίσης και η υποχρέωση των κτιρίων που πρόκειται να κατασκευαστούν να διαθέτουν τις υποδομές φόρτισης.

Το προτεινόμενο πλαίσιο του νομοσχεδίου που τέθηκε από χθες σε δημόσια διαβούλευση οργανώνει και μία νέα αγορά στην ηλεκτροκίνηση, αυτή της φόρτισης, όπου επιδιώκει να οριοθετήσει τους Φορείς Εκμετάλλευσης Υποδομών Φόρτισης, τους Παρόχους Υπηρεσιών Ηλεκτροκίνησης αλλά και του Φορέα Διεκπεραίωσης Συναλλαγών. Και φυσικά περιγράφεται και ο τρόπος τιμολόγησης της φόρτισης.

Ενας φορτιστής ανά 1.000 κατοίκους

Από τη στιγμή που θα τεθεί σε ισχύ ο νόμος για την ηλεκτροκίνηση και μέχρι τις 31 Μαρτίου 2021, οι δήμοι μητροπολιτικών κέντρων και πρωτευουσών περιφερειακών ενοτήτων αλλά και οι μεγάλοι και μεσαίοι δήμοι της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών θα πρέπει να έχουν εκπονήσει το «Σχέδιο Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων». Υποχρεωτικά συντάσσουν πρόγραμμα χωροθέτησης επαρκούς αριθμού κανονικής ή υψηλής ισχύος σημείων επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και θέσεων στάθμευσης.

Σύμφωνα με το άρθρο 18 του νομοσχεδίου, το Σχέδιο θα πρέπει να περιέχει κατ’ ελάχιστον τη χωροθέτηση θέσεων στάθμευσης και σημείων επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων κατά μήκος των διοικητικών τους ορίων, στους χώρους στάσης και στάθμευσης και δημοτικούς χώρους στάθμευσης, ώστε να προβλέπεται η χωροθέτηση τουλάχιστον ενός σημείου επαναφόρτισης ανά 1.000 κατοίκους. Η υποχρέωση αυτή αφορά σε υπαίθριους και στεγασμένους δημοτικούς χώρους στάθμευσης, υφιστάμενες παρόδιες θέσεις στάθμευσης (ελεύθερες και ελεγχόμενης στάθμευσης) σε επιλεγμένα σημεία δημοτικών και αστικών συγκοινωνιών, ενώ χωροθέτηση ορίζεται και για θέσεις στάθμευσης ηλεκτρικών τουριστικών λεωφορείων και οχημάτων τροφοδοσίας.

Επίσης οι δήμοι σε εμπορικές περιοχές και ιστορικά κέντρα πόλεων θα πρέπει να χωροθετήσουν παρόδιες θέσεις στάθμευσης - επαναφόρτισης για ηλεκτρικά ποδήλατα και μοτοποδήλατα.

Πιάτσες ταξί

Οι δήμοι επίσης υποχρεούνται να χωροθετήσουν χώρους στάσης και στάθμευσης (πιάτσες) με τις απαραίτητες υποδομές επαναφόρτισης για αμιγώς ηλεκτρικά ή υβριδικά ηλεκτρικά επιβατικά οχήματα ταξί. Σε αυτές τις πιάτσες απαγορεύεται η χρησιμοποίησή τους από ταξί με άλλες μορφές ενέργειας.

Στις πιάτσες που προορίζονται για μεικτή χρήση ταξί οχημάτων καθορίζεται υποχρεωτικά μία θέση για ηλεκτρικά ανά πέντε θέσεις. Επίσης αυτή ορίζεται στην αρχή κάθε σειράς.

Θέσεις για ΑμεΑ

Σε ποσοστό κατ’ ελάχιστον 2% επί του συνόλου των προβλεπόμενων δημοσίων θέσεων στάθμευσης οχημάτων ΑμεΑ χωροθετούνται θέσεις στάθμευσης με σημεία επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων για άτομα με αναπηρία.

Σε ιδιωτικούς χώρους στάθμευσης οχημάτων το προαναφερόμενο ελάχιστο ποσοστό θέσεων για ηλεκτρικά οχήματα ορίζεται σε 1% επί του συνόλου των θέσεων στάθμευσης ΑμεΑ.

Φορτιστές σε νέα κτίρια

Για τα κτίρια για τα οποία υποβάλλεται αίτημα έκδοσης οικοδομικής άδειας μετά την 1η Μαρτίου του 2021, περιλαμβάνεται η εγκατάσταση υποδομής καλωδίωσης, ώστε στις υποχρεωτικές θέσεις στάθμευσης (υπόγειο, πυλωτή, ακάλυπτος χώρος ή σε παρακείμενο χώρο του κτιρίου) να μπορούν να εγκατασταθούν σημεία επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων.

Σε νέα κτίρια με αποκλειστική χρήση κατοικίας και με περισσότερες από 10 θέσεις στάθμευσης, εγκαθίσταται υποχρεωτικά υποδομή καλωδίωσης, ώστε να καθίσταται δυνατή σε μεταγενέστερο στάδιο η εγκατάσταση σημείου επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων σε κάθε θέση στάθμευσης οχημάτων.

Σε νέα κτίρια που δεν προορίζονται αποκλειστικά για κατοικία και τα οποία διαθέτουν περισσότερες από 10 θέσεις στάθμευσης, εγκαθίσταται υποχρεωτικά  υποδομή καλωδίωσης, ώστε κατ’ ελάχιστο, μία σε κάθε πέντε  θέσεις στάθμευσης να μπορεί σε μεταγενέστερο στάδιο να εφοδιαστεί με σημείο επαναφόρτισης ηλεκτρικού οχήματος, για τις θέσεις που δεν εξυπηρετούν την κατοικία. Για τις θέσεις που εξυπηρετούν κατοικίες εγκαθίσταται υποχρεωτικά από την αρχή της κατασκευής κατ’ ελάχιστον ένα σημείο επαναφόρτισης.

Σε όλα τα νέα κτίρια δύναται να προβλεφθεί εγκατάσταση υποδομής καλωδίωσης για την τοποθέτηση κοινόχρηστου σημείου επαναφόρτισης ηλεκτρικού οχήματος σε μια ξεχωριστή κοινόχρηστη θέση στάθμευσης επιπλέον των απαιτούμενων. Στην περίπτωση αυτή, το σημείο επαναφόρτισης μπορεί να συνδέεται με ξεχωριστή παροχή ηλεκτρικού ρεύματος. Η χωροθέτηση και η λειτουργία του σημείου αυτού αναφέρονται στον κανονισμό του κτιρίου. Οι δαπάνες που προκύπτουν επιμερίζονται αναλόγως στους ιδιοκτήτες ή στους ενοίκους που κάνουν χρήση του σημείου επαναφόρτισης. Η κοινόχρηστη θέση στάθμευσης για φόρτιση επισημαίνεται με σχετική διαγράμμιση και δεν πρέπει να παρεμποδίζει τους ελιγμούς και τη στάθμευση των οχημάτων ή την κίνηση των χρηστών/πεζών.

Υφιστάμενα κτίρια

Σε υφιστάμενα κτίρια, τα οποία είχαν υποχρέωση πρόβλεψης θέσεων στάθμευσης, δύναται να εγκαθίσταται νέα υποδομή καλωδίωσης σε κοινόχρηστους ή και κοινόκτητους χώρους, για την τοποθέτηση ξεχωριστής κοινόχρηστης παροχής, η οποία θα επιτρέπει την τοποθέτηση σημείων επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων.

Σε περιπτώσεις κτιρίων με πολλαπλές ιδιοκτησίες, για την ανωτέρω εγκατάσταση απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της απόλυτης πλειοψηφίας των συνιδιοκτητών. Η λειτουργία και ο τρόπος χρήσης του συνόλου της εγκατάστασης συμπεριλαμβάνεται στην τεχνική έκθεση του αρμόδιου ηλεκτρολόγου ή ηλεκτρολόγου μηχανικού, η οποία προσαρτάται στον κανονισμό του κτιρίου.

Σε υφιστάμενα κτίρια επιτρέπεται στον ιδιοκτήτη ή δικαιούχο αποκλειστικής χρήσης χώρου στάθμευσης, με αποκλειστική δαπάνη, ευθύνη και επιμέλειά του, η εγκατάσταση υποδομής καλωδίωσης στη δική του θέση στάθμευσης και η εγκατάσταση και λειτουργία σημείου επαναφόρτισης ηλεκτρικού οχήματος, το οποίο τροφοδοτείται απευθείας μέσω της υφισταμένης παροχής ρεύματος ιδιόκτητου χώρου εντός της ίδιας οικοδομής ή μέσω νέας ιδιόκτητης παροχής ρεύματος. Για την περίπτωση αυτή ορίζονται τα εξής:

1. Ο ιδιοκτήτης ή ο δικαιούχος αποκλειστικής χρήσης χώρου στάθμευσης υποχρεούται να προβεί σε προηγούμενη έγγραφη γνωστοποίηση προς τον διαχειριστή του κτιρίου επί αποδείξει παραλαβής της, ο οποίος οφείλει να ενημερώσει αμελλητί τους λοιπούς συνιδιοκτήτες του κτιρίου. Μετά την πάροδο 30 ημερολογιακών ημερών από τη γνωστοποίηση προς τον διαχειριστή, ο ως άνω ιδιοκτήτης ή δικαιούχος χρήσης δικαιούται να προβεί στην εγκατάσταση.
2. Η Υπεύθυνη Δήλωση Εγκαταστάτη (ΥΔΕ), το αντίγραφο της έγγραφης γνωστοποίησης προς τον διαχειριστή του κτιρίου και η απόδειξη παραλαβής της διατηρούνται στο αρχείο του ιδιοκτήτη ή δικαιούχου χρήσης και είναι διαθέσιμα στις αρμόδιες δημόσιες αρχές.
3. Η Γενική Συνέλευση των συνιδιοκτητών του κτιρίου δικαιούται με απόφαση της απόλυτης πλειοψηφίας των ιδιοκτητών [τουλάχιστον πεντακόσια ένα χιλιοστά (501/1000)] να εναντιωθεί στην πραγματοποίηση της εγκατάστασης. Με την ίδια διαδικασία δύναται να ζητήσει οποτεδήποτε τη διακοπή λειτουργίας της εγκατάστασης αυτής, λόγω μη τήρησης των προδιαγραφών ασφαλούς κατασκευής και λειτουργίας της ή ουσιώδους παρεμπόδισης της χρήσης των υπολοίπων χώρων στάθμευσης του κτιρίου, προσκομίζοντας τεχνική έκθεση αρμόδιου ηλεκτρολόγου μηχανικού στην αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης με κοινοποίηση στον ενδιαφερόμενο.

Σε υφιστάμενα κτίρια που δεν προορίζονται για κατοικία και διαθέτουν περισσότερες των 20 θέσεων στάθμευσης οχημάτων, εγκαθίσταται υποχρεωτικά κατ’ ελάχιστον μία  θέση στάθμευσης με σημείο επαναφόρτισης ηλεκτρικού οχήματος ανά 20 θέσεις στάθμευσης έως την 1η Ιανουαρίου του 2023.

Δημόσιος τομέας

Το Δημόσιο και οι φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα υποχρεούνται έως την 1η Ιανουαρίου 2022, να προβλέψουν τη χωροθέτηση, εγκατάσταση και λειτουργία επαρκούς αριθμού υποδομών επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων στους χώρους στάθμευσης οχημάτων, κλειστούς ή ανοιχτούς, όπου στεγάζονται οι υπηρεσίες τους και προβλέπεται ή έχει προβλεφθεί η λειτουργία ή κατασκευή χώρων στάθμευσης κοινής χρήσης.

Ειδικά για τα υφιστάμενα κτίρια του Δημοσίου και των φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα, που διαθέτουν περισσότερες των 20 θέσεων στάθμευσης οχημάτων, καθίσταται υποχρεωτική έως την 1η Ιανουαρίου 2022 η εγκατάσταση θέσεων στάθμευσης με σημείο επαναφόρτισης  και σε κάθε περίπτωση κατ’ ελάχιστον ενός  σημείου επαναφόρτισης ηλεκτρικού οχήματος.

Η αγορά φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων

Με το νομοσχέδιο οργανώνεται και η αγορά φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων.

Οι νέοι ορισμοί και οι «παίκτες» αυτές προσδιορίζονται στο άρθρο 2 του νομοσχεδίου:

1. «Υπηρεσίες επαναφόρτισης ηλεκτρικού οχήματος»: Σύνολο υπηρεσιών, περιλαμβανομένης της επαναφόρτισης καθεαυτής και άμεσα σχετιζόμενων ή συνοδευτικών με αυτή χαρακτηριστικών προστιθέμενης αξίας (ταχύτητα φόρτισης, ευκολία χρήσης και χρέωσης, ευχέρεια προσβασιμότητας, υπηρεσίες στάθμευσης κ.λπ.).
2. «Υπηρεσίες ηλεκτροκίνησης»: Σύνολο υπηρεσιών προς χρήστες Η/Ο, σχετιζόμενων με την επαναφόρτιση και την τιμολόγηση αυτής, τη βέλτιστη εξυπηρέτηση των χρηστών, ενδεικτικώς εύρεση διαθέσιμων σημείων φόρτισης και πλοήγηση, κράτηση θέσεων, αλλά και εν γένει υπηρεσίες, όπως διαχείριση στόλου Η/Ο οχημάτων και διάθεσή τους προς χρήστες Η/Ο.
3. «Χρήστης Η/Ο»: Φυσικό ή νομικό πρόσωπο που έχει στην κυριότητα ή κατοχή του Η/Ο και λαμβάνει υπηρεσίες ηλεκτροκίνησης.
4. «Ιδιοκτήτης υποδομών φόρτισης»: Φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο έχει στην κυριότητά του Σημείο ή Σημεία Επαναφόρτισης Η/Ο.
5. «Φορέας εκμετάλλευσης υποδομών φόρτισης Η/Ο (Φ.Ε.Υ.Φ.Η.Ο.)»: Φυσικό ή νομικό πρόσωπο που δραστηριοποιείται στην εκμετάλλευση υποδομών φόρτισης, για τις οποίες προμηθεύεται ηλεκτρική ενέργεια με σκοπό την παροχή υπηρεσιών φόρτισης Η/Ο.
6. «Πάροχος υπηρεσιών ηλεκτροκίνησης (Π.Υ.Η.)»: Ατομική επιχείρηση ή νομικό πρόσωπο που δραστηριοποιείται στην παροχή υπηρεσιών ηλεκτροκίνησης σε συμβεβλημένους χρήστες.
7. «Φορέας διεκπεραίωσης συναλλαγών (Φ.Δ.Σ.)»: Ατομική επιχείρηση ή νομικό πρόσωπο που δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη και λειτουργία πληροφοριακών υποδομών προς διευκόλυνση ανταλλαγής στοιχείων και διεκπεραίωσης οικονομικών συναλλαγών μεταξύ Φ.Ε.Υ.Φ.Η.Ο.) και Π.Υ.Η., για την επίτευξη της διαλειτουργικότητας των υποδομών φόρτισης.
8. «Φορέας σωρευτικής εκπροσώπησης φορτίου Η/Ο (aggregator) (Φ.Ο.Σ.Ε.Φ.Η.Ο.)»: Νομικό πρόσωπο, το οποίο αναλαμβάνει τη σωρευτική εκπροσώπηση του φορτίου συνδεδεμένων με το δίκτυο Η/Ο για συμμετοχή στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την παροχή υπηρεσιών προς τους Διαχειριστές Δικτύου και Συστήματος.

Ο Φορέας Εκμετάλλευσης Υποδομών Φόρτισης

Ο Φ.Ε.Υ.Φ.Η.Ο. παρέχει υπηρεσίες επαναφόρτισης σε χρήστες ηλεκτρικών οχημάτων και είναι υπεύθυνος για την άρτια τεχνική συντήρηση των υποδομών φόρτισης, τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας και της ασφαλούς λειτουργίας των σημείων επαναφόρτισης, την εποπτεία και τον έλεγχο αυτών, καθώς και για την παροχή των αναγκαίων στοιχείων και δεδομένων στο Μητρώο. Οι Φ.Ε.Υ.Φ.Η.Ο. υποχρεούνται να λειτουργούν ηλεκτρονικές πλατφόρμες για την εποπτεία και τον έλεγχο των υποδομών επαναφόρτισης και πληροφοριακά συστήματα διαχείρισης των συλλεγόμενων πληροφοριών. 

Για δημοσίως προσβάσιμα σημεία επαναφόρτισης, την εκμετάλλευση των σημείων επαναφόρτισης αναλαμβάνει Φ.Ε.Υ.Φ.Η.Ο. εντός ενός έτους από την εγκατάσταση αυτών. Έως την ανάληψη της εκμετάλλευσης αυτών από Φ.Ε.Υ.Φ.Η.Ο., τις ανωτέρω υποχρεώσεις αναλαμβάνει ο κύριος των υποδομών.

Οι Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης Φορτίου

Η εκπροσώπηση του φορτίου ηλεκτρικών οχημάτων στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, με την αξιοποίηση των δυνατοτήτων διαχείρισης του φορτίου τους μέσω συστημάτων απομακρυσμένης εποπτείας και ελέγχου των Υποδομών Φόρτισης, γίνεται μέσω Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης Φορτίου Η/Ο (Φ.Ο.Σ.Ε.Φ.Η.Ο.).

Οι Φ.Ο.Σ.Ε.Φ.Η.Ο. δύνανται να συμβάλλονται με φορείς της αγοράς ηλεκτροκίνησης (Π.Υ.Η. και Φ.Ε.Υ.Φ.Η.Ο.), ή και απευθείας με χρήστες ηλεκτρικών οχημάτων ή κατόχους μη δημοσίως προσβάσιμων υποδομών φόρτισης, ώστε να διασφαλίσουν τη δυνατότητα διαχείρισης του φορτίου των συνδεδεμένων στο Δίκτυο Η/Ο, το οποίο εκπροσωπούν. Ως Φ.Ο.Σ.Ε.Φ.Η.Ο. μπορεί να δραστηριοποιούνται φορείς της αγοράς ηλεκτροκίνησης, οι οποίοι διαθέτουν δυνατότητα ελέγχου του φορτίου των Η/Ο συμβεβλημένων χρηστών, συμμετέχοντες στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, όπως προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, με εξασφαλισμένη δυνατότητα ελέγχου του φορτίου των Η/Ο συμβεβλημένων χρηστών που εκπροσωπούν, καθώς και τρίτα πρόσωπα που ικανοποιούν τις τιθέμενες προϋποθέσεις.

Ο Πάροχος Υπηρεσιών Ηλεκτροκίνησης

O Πάροχος υπηρεσιών ηλεκτροκίνησης (Π.Υ.Η.) διατηρεί συμβατική σχέση τόσο με συνεργαζόμενους Φ.Ε.Υ.Φ.Η.Ο. ή Φ.Δ.Σ. όσο και με χρήστες Η/Ο, βάσει της οποίας καθορίζονται ο τρόπος τιμολόγησης των υπηρεσιών επαναφόρτισης, οι τιμές χρέωσης και οι μέθοδοι ταυτοποίησης και πληρωμής. Επιπλέον, ο Π.Υ.Η. δύναται να παρέχει πρόσθετες υπηρεσίες σχετιζόμενες με την επαναφόρτιση, όπως εύρεση διαθέσιμων σημείων επαναφόρτισης, πλοήγηση και κράτηση θέσεων, με στόχο τη βέλτιστη εξυπηρέτηση των χρηστών Η/Ο.

Ο Φορέας Διεκπεραίωσης Συναλλαγών

Ο Φορέας διεκπεραίωσης συναλλαγών (Φ.Δ.Σ.) διευκολύνει την ανταλλαγή στοιχείων και τη διεκπεραίωση οικονομικών συναλλαγών μεταξύ φορέων της αγοράς. Για τον σκοπό αυτό αναπτύσσει και λειτουργεί ηλεκτρονική πλατφόρμα για την ανταλλαγή δεδομένων, σε πραγματικό χρόνο ή βάσει προγραμματισμού μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων, που απαιτούνται για την υποστήριξη της απρόσκοπτης παροχής υπηρεσιών από υποδομές οποιουδήποτε Φ.Ε.Υ.Φ.Η.Ο., για λογαριασμό οποιουδήποτε Π.Υ.Η., σε συμβεβλημένους με τον τελευταίο χρήστες Η/Ο (περιαγωγή υπηρεσιών επαναφόρτισης). Τα δεδομένα δύναται να αφορούν στην ταυτοποίηση χρηστών Η/Ο, στα στοιχεία χρέωσης και κόστους ανά πράξη επαναφόρτισης, καθώς και στα στοιχεία των εμπλεκόμενων σε κάθε πράξη φόρτισης μερών (Φ.Ε.Υ.Φ.Η.Ο. και Π.Υ.Η.).

Τιμολόγηση  

Η μέθοδος τιμολόγησης, οι σχετικές τιμές και οι όροι χρέωσης των χρηστών Η/Ο αναφορικά με την παροχή υπηρεσιών επαναφόρτισης ή και ηλεκτροκίνησης διαμορφώνονται ελεύθερα.

Η εφαρμοζόμενη τιμολόγηση για την κατά περίπτωση φόρτιση επιλέγεται από τον Φ.Ε.Υ.Φ.Η.Ο. και πρέπει να γνωστοποιείται στον χρήστη Η/Ο πριν από την έναρξη της διαδικασίας επαναφόρτισης, με ευκρινή σήμανση επί του σημείου επαναφόρτισης ή σε παρακείμενο χώρο του σημείου επαναφόρτισης, ή στην είσοδο του χώρου εγκατάστασής του, σε περίπτωση χώρων με ελεγχόμενη πρόσβαση.

Στην τελική χρέωση του χρήστη Η/Ο συνυπολογίζονται όλες οι παράμετροι της φόρτισης που διαμορφώνουν την τελική τιμή (καταναλωθείσα ενέργεια ή χρονική διάρκεια συνεδρίας, ισχύς/τύπος φόρτισης), καθώς και τυχόν άλλες χρεώσεις. Τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό της τελικής χρέωσης (δεδομένα φόρτισης και επιπρόσθετες χρεώσεις) οφείλουν να διατίθενται προς ενημέρωση του χρήστη Η/Ο όσο αυτός βρίσκεται ακόμη στον χώρο του σημείου με έναν ή περισσότερους τρόπους (εμφάνιση στην οθόνη του σταθμού φόρτισης, αναγραφή σε απόδειξη/τιμολόγιο που εκδίδεται στον ίδιο χώρο, αποστολή μέσω κατάλληλης ηλεκτρονικής εφαρμογής) και να αποστέλλονται άμεσα στον συμβεβλημένο με αυτόν Π.Υ.Η., εφόσον πρόκειται για χρήστες συμβολαίου.