Ψάχνουν τα έργα με το... τουφέκι οι εργολάβοι!

Περίπου 130 διαγωνισμοί μεγάλων δημόσιων έργων (με προϋπολογισμό άνω των τριών εκατ. ευρώ) είχαν προγραμματιστεί από τις αρχές του έτους μέχρι σήμερα, με το συνολικό ύψος τους να φτάνει το 1,7 δισ. ευρώ. Στην πραγματικότητα, όμως, μαζί με τρία έργα της Εγνατίας Οδού, συνολικού προϋπολογισμού περί τα 215 εκατ. ευρώ, στα οποία μειοδότησε η ΑΚΤΩΡ, στη διάρκεια του εξαμήνου ανατέθηκαν (ή έχουν προσωρινό μειοδότη) 26 έργα προϋπολογισμού άνω των τριών εκατ. ευρώ, συνολικού ύψους 432 εκατ. ευρώ.

Αν δεν ήταν και ο δήμος Αθηναίων, που κατακύρωσε φέτος πέντε έργα παρεμβάσεων σε δρόμους και κτίρια (τα τέσσερα τα ανέλαβε η ίδια εταιρεία), με συνολικό προϋπολογισμό άνω των 70 εκατομμυρίων, η συγκομιδή θα ήταν ακόμα πιο πενιχρή.

Τα στοιχεία από τον αναλυτικό κατάλογο του εργοληπτικού συνδέσμου ΣΑΤΕ είναι αποκαρδιωτικά. Και ας είναι η χρονιά που κορυφώνεται το ΕΣΠΑ 2014-2020. Και ας υποστηρίζουν στην κυβέρνηση πως το εκτεταμένο πρόγραμμα έργων υποδομών θα είναι ένα από τα βασικά εργαλεία αντιμετώπισης της κρίσης.

Πλήθος διαγωνισμών έχει μπλέξει στη γνωστή υπόθεση με τα απόνερα της διευθέτησης μεταξύ Επιτροπής Ανταγωνισμού και εργοληπτών το 2017. Κάποιοι μεγαλύτεροι διαγωνισμοί, όπως το πρώτο τμήμα (Άλσος Βεΐκου - Γουδή) της γραμμής 4 του μετρό Αθήνας βρίσκονται στη ζώνη του Λυκόφωτος, καθώς είναι άγνωστο αν θα ολοκληρωθούν ή θα ακυρωθούν. Πολλοί ελπίζουν πως το μπλέξιμο με τη διευθέτηση και μία απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου θα τελειώσει τον Αύγουστο, οπότε και θα έχει παρέλθει τριετία από τον συμβιβασμό με την Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Όλα αυτά συμβαίνουν την ίδια στιγμή που η Ελλάδα ετοιμάζεται να μεταφέρει στο επόμενο ΕΣΠΑ (δια της γνωστής μεθόδου με τα «έργα-γέφυρα») σιδηροδρομικά έργα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, ενώ απειλείται με απώλεια εκατοντάδων εκατομμυρίων επειδή δεν προχωρούν έργα για μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων, ύψους άνω του μισού δισ. ευρώ. Για το επόμενο ΕΣΠΑ πάνε και τα περισσότερα από τα έργα κατασκευής των βιολογικών καθαρισμών και των δικτύων αποχέτευσης στην Αττική, συνολικού ύψους άνω των 700 εκατ. ευρώ.

Στο υπουργείο Υποδομών επιχειρούν να αντιμετωπίσουν το χάος στον ΟΣΕ με απόπειρα αναδιοργάνωσης του παραπαίοντος εδώ και δεκαετίες οργανισμού. Προ ημερών παραιτήθηκε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος Κ. Σπηλιόπουλος, ο οποίος είχε ήδη εμπλακεί σε διαμάχη με τη θυγατρική ΕΡΓΟΣΕ, που έχει αναλάβει, χωρίς μεγάλη επιτυχία, την προώθηση των σιδηροδρομικών έργων. Στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας τρέχουν για να προχωρήσουν (όπως συμβαίνει σε Κέρκυρα, Τρίκαλα, κ.α.) κάποιοι διαγωνισμοί για μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων. Όμως τα αντίστοιχα έργα στην Αττική φαίνεται πως θα καθυστερήσουν, αφού πάει πίσω και ο εθνικός σχεδιασμός εξαιτίας του γνωστού ζητήματος με την καύση του παραγόμενου υλικού από τις μονάδες επεξεργασίας.

Το υπουργείο Υποδομών έχει εξαγγείλει «πακέτο έργων» για την αντιμετώπιση της κρίσης, ενώ η κυβέρνηση συμφώνησε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη δημιουργία μηχανισμού ταχύτερης ωρίμανσης των διαγωνισμών.

Παράλληλα προωθεί αλλαγές στο νόμο για τις κρατικές προμήθειες, που θεωρείται βαρίδι για την έγκαιρη ολοκλήρωση διαγωνιστικών διαδικασιών. Πολλοί, βέβαια, υποστηρίζουν πως χωρίς ουσιαστική ενίσχυση των κρατικών υπηρεσιών, ώστε να προετοιμάζονται σωστά τα έργα, και αυστηρή επίβλεψη, ώστε να περιορίζεται η δράση των αετονύχηδων, οι εξαγγελίες θα μείνουν στα χαρτιά.

Οι τεράστιες καθυστερήσεις στους διαγωνισμούς, ενίοτε και με ευθύνη των εργολάβων που προχωρούν σε απανωτές προσφυγές, αποτυπώνεται ήδη στα οικονομικά αποτελέσματα ακόμα και των ισχυρών κατασκευαστικών ομίλων. Μάλιστα, αρκετοί στοιχηματίζουν πως αν δεν ανατραπεί άμεσα η σημερινή κατάσταση, ο αριθμός των τεχνικών εταιρειών θα έχει περιοριστεί σημαντικά.