Οι ασφαλιστικές και ο «κρυμμένος θησαυρός» των 9 δισ. ευρώ

Πρόσφατα, η Τράπεζα της Ελλάδος δημοσίευσε σειρά στοιχείων για το ενεργητικό των ασφαλιστικών εταιρειών με ημερομηνία 31/3/2020, η προσεκτική ανάγνωση των οποίων θα μπορούσε να οδηγήσει σε ωφέλιμα συμπεράσματα για τον κλάδο και την εγχώρια οικονομία.

Ειδικότερα (βλέπε στοιχεία τριών παρατιθέμενων πινάκων) στις 31/3/2020 οι ασφαλιστικές εταιρείες είχαν τοποθετημένα σε καταθέσεις, ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια και μετοχές 16,12 δισ. ευρώ, με αιχμή του δόρατος τα ομόλογα (πέρα από τα 11,75 δισ. ευρώ, είναι έμμεσα τοποθετημένο και τμήμα των 2,57 δισ. ευρώ που καταγράφεται στα αμοιβαία κεφάλαια). Πρόκειται δηλαδή για ένα ιδιαίτερα αμυντικό χαρτοφυλάκιο, όπου το 85% με 90% αυτού έχει επενδυθεί σε καταθέσεις και τίτλους σταθερού εισοδήματος.

Ένα δεύτερο στοιχείο που προκύπτει είναι ότι περίπου το 55% του χαρτοφυλακίου -δηλαδή ένα ποσό 8,84 δισ. ευρώ- είναι επενδυμένο σε καταθέσεις και τίτλους του εξωτερικού (κυρίως της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης).

Το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 54% στο τέλος του 2019 (κατά το πρώτο τρίμηνο παρατηρήθηκε μικρή εκροή καταθέσεων, ρευστοποιήσεις ομολόγων εσωτερικού και κάποιες αγορές σχετικών τίτλων εξωτερικού, καθώς και εξαγορές μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων). Φαίνεται πως η στάση των ασφαλιστικών εταιρειών επηρεάζεται κάθε φορά από τις τρέχουσες οικονομικές εξελίξεις, καθώς ο αυξημένος κίνδυνος λόγω της πανδημίας οδήγησε κάποιες εταιρείες να στραφούν μερικώς προς τα μετρητά και προς το εξωτερικό.

Πάντως, η εξέλιξη του πρώτου φετινού τριμήνου δεν ανατρέπει την ευρύτερη εικόνα των τελευταίων ετών, όπου η σταδιακή επάνοδος της Ελλάδας στην οικονομική κανονικότητα είχε ως αποτέλεσμα το ποσοστό των επενδύσεων εξωτερικού των ασφαλιστικών εταιρειών να μειωθεί από το 61% (Σεπτέμβριος 2017, βλέπε τρίτο πίνακα) στο 54,8% το Μάρτιο του 2020.

Στα προαναφερθέντα στοιχεία έρχεται να βασιστεί το πρόσφατο κάλεσμα της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος στην κυβέρνηση (βλέπε παλαιότερο δημοσίευμα του Euro2day.gr), προκειμένου να συζητήσουν το πώς ένα μεγάλο τμήμα αυτών των εννέα δισ. ευρώ θα μπορούσε να επενδυθεί στην Ελλάδα, χρηματοδοτώντας αναπτυξιακές επενδύσεις που σχετίζονται με τις υποδομές (π.χ. αυτοχρηματοδοτούμενα έργα) και την πράσινη ανάπτυξη.

Σύμφωνα με έναν πρώτο «σκελετό» της πρότασης, η κυβέρνηση θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα «όχημα» με στόχο την υλοποίηση επενδύσεων των παραπάνω κατηγοριών και οι ασφαλιστικές εταιρείες να προσφέρουν μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση-δανειοδότηση στο συγκεκριμένο «όχημα».

Στο βαθμό που θα μπορούσε μια τέτοια πρόταση να λάβει «σάρκα και οστά», θα προσέφερε σημαντικά οφέλη σε όλους τους εμπλεκόμενους: α) Στις ασφαλιστικές εταιρείες, οι οποίες θα εξασφάλιζαν μια αξιοσημείωτη ετήσια απόδοση (σε περιβάλλον μηδενικών ή και αρνητικών επιτοκίων) από μια επένδυση χαμηλού ρίσκου β) στην ελληνική οικονομία που θα προσέλκυε επενδυτική χρηματοδότηση από το εξωτερικό και παράλληλα θα δημιουργούσε νέες θέσεις απασχόλησης και θα ενίσχυε την παραγωγικότητά της μέσα από την υλοποίηση σημαντικών έργων υποδομής.

Η όλη αυτή διαδικασία θα μπορούσε να διευκολυνθεί και από το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση επιτρέπει τη θέσπιση φορολογικών κινήτρων, για επενδύσεις που σχετίζονται με την καινοτομία, τις υποδομές και την πράσινη ανάπτυξη.

Όπως βέβαια έχει αναφέρει και στο παρελθόν το Euro2day.gr, για να προχωρήσει το συγκεκριμένο σχέδιο απαιτούνται να ξεπεραστούν μερικά σημαντικά εμπόδια. Για παράδειγμα, θα πρέπει στη φετινή αναθεώρηση του πλαισίου Solvency II να μη τιμωρούνται «εποπτικά» οι ευρωπαϊκές ασφαλιστικές εταιρείες αν επιλέγουν τέτοιου είδους επενδυτικές τοποθετήσεις.

Θα πρέπει επίσης, η ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει σε τέτοιες κινήσεις έτσι ώστε να μειώσει τον λεγόμενο «κίνδυνο της χώρας» και αυτό γιατί η υλοποίηση μιας τέτοιας πρότασης θα συνδέσει σε μεγαλύτερο βαθμό τη φερεγγυότητα των ασφαλιστικών εταιρειών με τις εκάστοτε εξελίξεις στα δημόσια οικονομικά της χώρας.