Οικονομικό Επιμελητήριο: Τι πρέπει να γίνει στην ελληνική οικονομία

Το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδας, ανταποκρινόμενο στο θεσμικό του ρόλο ως συμβουλευτικό όργανο της Πολιτείας και προσπαθώντας να συνεισφέρει στο δημόσιο διάλογο, καταθέτει μια εμπεριστατωμένη μελέτη, που αναφέρεται στις επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης αλλά και σε προτάσεις για την επόμενη μέρα της ελληνικής οικονομίας, την οποία παρουσίασε σήμερα ο πρόεδρος του ΟΕΕ, Κώστας Κόλλιας.

Σύμφωνα με το ΟΕΕ, με βάση το καλό σενάριο, η ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων, με σημαντικούς πόρους της ΕΕ μετά το αρνητικό σοκ, θα περιορίσει τον κίνδυνο για την ευρωζώνη να βυθιστεί σε ένα αρνητικό σπιράλ συρρίκνωσης του ΑΕΠ και αύξησης του χρέους.

Στο δυσμενές όμως σενάριο όπου θα ενσκήψει ο δισυπόστατος κίνδυνος μιας ανεξέλεγκτης εξάπλωσης και ανεπαρκών μέτρων αντιμετώπισης τότε μπορεί να επιφέρει μονιμότητα της κρίσης.

Σε οποιαδήποτε περίπτωση, υφίσταται η ανάγκη οι κυβερνήσεις να κατευθύνουν σημαντικούς πόρους προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα. Η αρχική προσέγγιση των Βρυξελλών για το ύψος του δημοσιονομικού προγράμματος στο 2-3% θεωρείται εξαιρετικά ανεπαρκής.

Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να αξιολογηθεί η αναστολή για μια διετία του Συμφώνου Σταθερότητας, η εξάλειψη των πληθωριστικών στόχων και η προετοιμασία έκδοσης ομολόγων που θα επιτρέπουν την αμοιβαιοποίηση του κινδύνου.

Είναι σημαντικό να γίνει ιδιαίτερη αναφορά στο νομισματικό περιβάλλον. Η αποτελεσματικότητα των πολιτικών για την αντιμετώπιση της κρίσης εξαρτώνται από το νομισματικό περιβάλλον που θα λάβουν χώρα.

Οι εκτιμήσεις για την ένταση της ύφεσης ποικίλλουν και θα εξαρτηθούν τόσο από τις πολιτικές αντιμετώπισης της πανδημίας όσο και από τη διάρκειά της. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι οικονομικές επιπτώσεις της κρίσης διαφέρουν από τις αντίστοιχες της προηγούμενης χρηματοπιστωτικής κρίσης. Φαίνεται ότι η κρίση θα επηρεάσει αρνητικά τόσο την πλευρά της προσφοράς όσο και την πλευρά της ζήτησης, δημιουργώντας ένα ντόμινο καταιγιστικών εξελίξεων. Η διαφορά σχετίζεται με την προέλευση της και αυτό διότι η κρίση του κορωνοϊού δεν ξεκίνησε από τις χρηματοπιστωτικές αγορές και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην πραγματική οικονομία. Αντίθετα, οι σημερινοί κραδασμοί προέκυψαν – λόγω του κορωνοϊού - από την πραγματική οικονομία και υπάρχει ο φόβος της μετακυλήσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Οι κυβερνήσεις, έχοντας ως απώτερο σκοπό τη μείωση των κραδασμών, έχουν προβεί στη λήψη παρεμβάσεων που μπορούμε να τις κατηγοριοποιήσουμε σε τρία σκέλη:

• Δημοσιονομική ώθηση, με αύξηση των δημοσίων δαπανών και επιδοτήσεις για τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις που έχουν πληγεί,
• Αναστολή πληρωμών, για κάποιους μήνες, των ασφαλιστικών και φορολογικών υποχρεώσεων και των δανειακών συμβάσεων και
• Παροχή εγγυήσεων και ρευστότητας μέσω των δανείων για τις επιχειρήσεις. Tα παραπάνω μέτρα, αν και αναγκαία, δε φαίνεται να είναι ικανά να αποτρέψουν την ύφεση. Η Ευρώπη και ιδιαίτερα η ευρωζώνη θα πρέπει να θέσει σε εφαρμογή μια ουσιαστική δέσμη μέτρων αφού σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία τα κράτη μέλη βρίσκονται στο επίκεντρο της πανδημίας.

Η Επιστημονική Επιτροπή του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος θέλοντας να συμβάλει εποικοδομητικά στο δημόσιο διάλογο καταθέτει την παρούσα μελέτη, εστιάζοντας στο σύνολο των παραγωγικών τομέων της ελληνικής οικονομίας. Παράλληλα, η κλαδική ανάλυση στους κυριότερους τομείς σκιαγραφεί τις επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης, αλλά και τις αναπτυξιακές προοπτικές της επόμενης μέρας. Οι προτάσεις μας αποτυπώνουν τις σκέψεις των μελών της Επιστημονικής μας Επιτροπής, τόσο σε βραχυπρόθεσμα όσο και σε μακροπρόθεσμα καίρια ζητήματα. Εκ μέρους των μελών της Κεντρικής Διοίκησης του ΟΕΕ τους ευχαριστώ θερμά και τους συγχαίρω για τη συμβολή τους ώστε να δομηθεί μια άρτια επιστημονική μελέτη – πρόταση.

Η μελέτη τίθεται στη διάθεση της Πολιτείας, του Κοινοβουλίου αλλά και της κοινής γνώμης. Οι υπεύθυνες και ολοκληρωμένες επιστημονικές προτάσεις έχουν συνταχθεί από την Επιστημονική Επιτροπή του Οικονομικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας. Η συγγραφική ομάδα αποτελείται από τους:

• Γάτσιος Κωνσταντίνος, Καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (σελ. 53-56)
• Δότσης Γιώργος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (σελ. 11-16)
• Καινούργιος Δημήτρης, Αν. Καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών και Διευθυντής Κέντρου Μελετών και Εκπαίδευσης Χρηματοοικονομικής (ΚΕΜΕΧ), Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (σελ. 22-26)
• Κάπρος Παντελής, Καθηγητής Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (σελ. 31-33)
• Λαγός Δημήτριος, Καθηγητής Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων, Πανεπιστήμιο Αιγαίου (σελ. 40-43)
• Μέργος Γεώργιος, Ομότιμος Καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (σελ. 48-52)
• Νεκτάριος Μιλτιάδης, Καθηγητής Τμήματος Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Πειραιά (σελ. 44-47)
• Παντουβάκης Άγγελος, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήματος Ναυτιλιακών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πειραιά (σελ.38-39)
• Ροδόπουλος Νικόλαος, Πρόεδρος ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Logistics (σελ. 34-37)
• Σαββάκης Γεώργιος, Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Οικονομικών Επιστημών και ΚΕΜΕΧ, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (σελ. 22-26)
• Χιόνης Διονύσης, Καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (σελ. 7-10)
• Χλέτσος Μιχάλης, Καθηγητής Οικονομικών, Τμήμα Οικονομικών Σπουδών, Πανεπιστημίου Πειραιώς (σελ. 27-30)
• Χριστοδουλάκης Νίκος, Καθηγητής Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (σελ. 17-21).

Την επιμέλεια έκδοσης είχαν οι Μπουσούνη Βασιλική, Προϊσταμένη Διεύθυνσης Μελετών και Δραστηριοτήτων ΟΕΕ και ο Μητρόπουλος Φώτης, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής και Επιστημονικός Συνεργάτης ΟΕΕ.

*Αναλυτικά, η μελέτη του ΟΕΕ για τις επιπτώσεις της πανδημίας και οι προτάσεις για την επόμενη μέρα, δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό.