Ταμείο Ανάκαμψης: Συμβιβασμός με δάνεια και επιδοτήσεις σε 7ετές πλάνο

Αύριο αναμένεται, εκτός απροόπτου, να ανακοινώσει η Κομισιόν την πρότασή της για το μεσοπρόθεσμο πλάνο στήριξης της ΕΕ από τις επιπτώσεις του κορωνοϊού.

Το σχέδιο της Κομισιόν για το περιβόητο Ταμείο Ανάκαμψης, σύμφωνα με πηγές που έχουν γνώση των εξελίξεων αλλά και τις επιλεκτικές διαρροές της Επιτροπής, δεν θα απαρτίζεται μόνο από επιχορηγήσεις, όπως υποστήριζε ο Γαλλογερμανικός άξονας, αλλά και από χαμηλότοκα δάνεια και δημοσιονομικές δεσμεύσεις, όπως θέλουν οι τέσσερις σκληροπυρηνικές χώρες του Βορρά.

Με τον Νότο να είναι απών για ακόμη μια φορά, οι Βόρειοι φαίνεται να «παλεύουν» μεταξύ τους για τις αποφάσεις που θα δεσμεύουν όλες τις χώρες-μέλη για πολλά χρόνια. Αυστρία, Ολλανδία, Δανία και η Σουηδία κατέθεσαν πρόταση σύμφωνα με την οποία τα χρήματα από το ταμείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανασυγκρότηση από τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού θα πρέπει να διατεθούν με τη μορφή συνδυασμού μη επιστρεπτέων επιχορηγήσεων, δανείων και εγγυήσεων. Αντιδρούν δε με βέτο, εάν δεν «ακουστεί» η πρότασή τους και δεν ενσωματωθεί στο τελικό πλάνο.

Έτσι η Κομισιόν διαρρέει ότι, μη έχοντας άλλη λύση, θα προτείνει ένα συμβιβαστικό πλαίσιο μεταξύ της πρότασης του Γαλλογερμανικού άξονα με επιχορηγήσεις 500 δισεκατομμυρίων ευρώ και της «αντιπρότασης» των τεσσάρων.

Παζάρι πίσω από τις κλειστές πόρτες

Με μια Κομισιόν «αδύναμη», σύμφωνα με διασταυρωμένες πηγές, πολλές χώρες-μέλη της ΕΕ διαπραγματεύονταν μυστικά για «εκπτώσεις» των συνεισφορών τους. Το αποτέλεσμα είναι ακόμα αβέβαιο, καθώς στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό αναμένεται να «φορτωθεί» και μεγάλο ύψος κονδυλίων που προκύπτουν από τη γαλλογερμανική πρόταση. Γεγονός που κάνει τις διαπραγματεύσεις ακόμα πιο δύσκολες.

Ας θυμηθούμε ότι ακόμα και πριν ξεσπάσει η πανδημία, στη Σύνοδο Κορυφής του Φεβρουαρίου για τον κοινοτικό προϋπολογισμό, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ είχε προτείνει εκπτώσεις στις συνεισφορές, μεταξύ άλλων, για την Αυστρία, όμως η Σύνοδος τελείωσε με ναυάγιο. Συνεπώς το παιχνίδι «χοντραίνει» ακόμα περισσότερο.

Νέες 7ετείς δημοσιονομικές δεσμεύσεις

Εκτός από την πρόταση για το Ταμείο Ανάκαμψης, η Κομισιόν σκοπεύει να υποβάλει πρόταση και για το νέο επταετές δημοσιονομικό πλαίσιο, τον κοινοτικό προϋπολογισμό μεταξύ 2021 έως 2027.

Υπενθυμίζουμε ότι ως αντίδοτο για το ευρωομόλογα, η ΕΕ συμφώνησε ότι το νέο «εργαλείο» θα πρέπει να τροφοδοτείται από δάνεια που θα λάβει η Κομισιόν. Για να αντληθούν, θα πρέπει να υπάρξει αύξηση, για περιορισμένο χρονικό διάστημα, του κοινοτικού προϋπολογσιμού από το τρέχον 1,2%, στο 2% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ.

Η Αυστρία, η Δανία, η Ολλανδία και η Σουηδία, τονίζουν ότι η επείγουσα βοήθεια για τις χώρες που επλήγησαν περισσότερο από την κρίση του κορωνοϊού πρέπει να είναι μεν με ευνοϊκούς όρους αλλά εφάπαξ εντός χρονικού πλαισίου δύο ετών και να συνοδεύεται από δημοσιονομική προσαρμογή και επιτήρηση. Οι «4» που στην πορεία μπορεί να αυξηθούν, καθώς κάποιες χώρες δεν έχουν τοποθετηθεί, βάζουν ρητά βέτο στην αμοιβαιοποίηση χρέους και στη ραγδαία αύξηση του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Τι κρύβεται πίσω από τον «καβγά» των Βορείων

Αν ανατρέξει κάποιος στις αρχικές τοποθετήσεις των Γερμανών, θα δει ότι η στάση τους για τη μεσοπρόθεσμη στήριξη της ΕΕ λόγω του ιού ήταν να δοθούν δάνεια αλλά με προϋποθέσεις. Άλλωστε στο άμεσο εργαλείο ελάφρυνσης του ESM, τα δάνεια μπορεί εντέλει να συνοδεύονται με ισχυρή εποπτεία, μετά από απαίτηση κυρίως της Γερμανίας, της Αυστρίας και της Ολλανδίας.

Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι η γαλλογερμανική πρόταση των 550 δισ. δεν αφορά σε ξεχωριστό ταμείο ανάκαμψης, αλλά ενσωματώνεται στον προϋπολογισμό της ΕΕ 2021-2027. Αρα τα δεδομένα θα είναι διαφορετικά απ' ότι αν υπήρχε ένα ξεχωριστό ad hoc Ταμείο με διαπραγματεύσιμους όρους από το μηδέν, όπως επεδίωξε αρχικά η Γαλλία.

Αν διαβάσει κάποιος προσεκτικά την πρόταση, θα δει ότι οι επιχορηγήσεις θα δίνονται σε πολύ συγκεκριμένους τομείς, οι οποίοι είναι ελκυστικοί στα business lobbies. Και φυσικά, η Γερμανία, ως η χώρα που θα έχει τη μεγαλύτερη συνεισφορά στον προϋπολογισμό της ΕΕ, θα έχει και τον πρώτο λόγο στο θέμα των επιχορηγήσεων. Αυτό είναι, σύμφωνα με πηγές, μια μεγάλη παγίδα.

Αν αναλογιστεί κάποιος επίσης την «αντιπρόταση» των 4, τότε το μείγμα που αναμένεται εκτός απροόπτου να ανακοινώσει η Γερμανίδα πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα όλου του Βορρά.

Συνεπώς, τόσο οι γραμμές πίστωσης του ESM όσο και το νέο πλάνο της Κομισιόν για εγγυήσεις, επιχορηγήσεις και δάνεια (αναμένουμε να δούμε την τελική του μορφή) θα συνδέονται με ενισχυμένη εποπτεία (ESM) και δημοσιονομικές δεσμεύσεις (πλαίσιο Κομισιόν).

Ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών δεν άφησε περιθώρια για παρερμηνείες στο προηγούμενο Eurogroup. Κληθείς να σχολιάσει τι θα ζητηθεί από της χώρες-μέλη που θα χρειαστούν βοήθεια, απάντησε «αλληλεγγύη ναι, αλλά με προϋποθέσεις»...