Πόσες ελληνικές επιχειρήσεις καινοτομούν

Καινοτόμος, αποδεικνύεται στην πλειονότητά της η ελληνική επιχειρηματικότητα, καθώς με την πάροδο του χρόνου, με σταθερούς ρυθμούς ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις, εισάγουν καινοτόμες εφαρμογές, είτε στη λειτουργία τους, είτε στην παραγωγή τους. Περισσότερο όμως, όπως είναι λογικό, καινοτομούν οι μεγάλες επιχειρήσεις οι οποίες αναζητούν και συνεργασίες προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ ιδιαίτερα ενθαρρυντική είναι η διαπίστωση ότι, οι περισσότερες καινοτομίες, αφορούν την παραγωγή νέων και συνεπώς καινοτόμων προϊόντων.

Τα παραπάνω, είναι μερικά από τα κυριότερα συμπεράσματα της έρευνα του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) επί δείγματος 12.313 ελληνικών επιχειρήσεων για την τριετία 2016 – 2018, σύμφωνα με την οποία, το ποσοστό των καινοτόμων επιχειρήσεων ανήλθε στο 60,3%, αυξημένο κατά 2,6 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη περίοδο 2014-2016 και κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με την πρώτη περίοδο αναφοράς 2010-2012.

Σημειώνεται ότι τα συγκεκριμένα στατιστικά στοιχεία αποστέλλονται από το ΕΚΤ στη Eurostat στο πλαίσιο της επίσημης πανευρωπαϊκής έρευνας για την καινοτομία και τις καινοτομικές δραστηριότητες των επιχειρήσεων στην ΕΕ (CIS - Community Innovation Survey).

Όπως προκύπτει από την έρευνα, η βελτίωση των επιδόσεων των ελληνικών επιχειρήσεων ως προς την καινοτομία αφορά τόσο τη Βιομηχανία όσο και τις Υπηρεσίες. Στον τομέα της Βιομηχανίας, το ποσοστό καινοτόμων επιχειρήσεων την περίοδο 2016-2018 ανέρχεται σε 62,3%, σε σχέση με 59,5% την περίοδο 2014-2016, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2,8 ποσοστιαίες μονάδες. Το υψηλότερο ποσοστό καινοτόμων επιχειρήσεων (62,9%) καταγράφεται στον πολυπληθή κλάδο της Μεταποίησης.

Στον τομέα των Υπηρεσιών το ποσοστό καινοτόμων επιχειρήσεων την περίοδο 2016-2018 ανέρχεται σε 58,9%, σε σχέση με 56,5% την περίοδο 2014-2016, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2,4 ποσοστιαίες μονάδες. Το υψηλότερο ποσοστό καινοτόμων επιχειρήσεων (67,1%) καταγράφεται στον κλάδο «Ενημέρωση και επικοινωνία», τον κατεξοχήν κλάδο των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών.

Όσον αφορά το ποσοστό (%) καινοτόμων επιχειρήσεων ανά τάξη μεγέθους επιχείρησης, αυτό αυξάνεται με την αύξηση του μεγέθους της επιχείρησης. Συγκεκριμένα, για την περίοδο 2016-2018 ανέρχεται στο 58,0% στις επιχειρήσεις με 10-49 απασχολουμένους, στο 70,4% στις επιχειρήσεις με 50-249 απασχολουμένους και στο 87,3% στις επιχειρήσεις με 250 και πλέον απασχολουμένους.

Σημειώνεται ότι την περίοδο 2016-2018 και σε σχέση με την προηγούμενη τριετία 2014-2016, καταγράφεται αύξηση του ποσοστού καινοτόμων επιχειρήσεων σε όλες τις τάξεις μεγέθους.

Αύξηση στην καινοτομία προϊόντων

Όπως προαναφέρθηκε, ιδιαίτερα σημαντική είναι η αύξηση στην καινοτομία προϊόντων. Την περίοδο 2016-2018, το ποσοστό επιχειρήσεων στην Ελλάδα με καινοτομίες προϊόντων ανέρχεται σε 42,5%, σε σχέση με 30,7% την περίοδο 2014-2016, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 11,8 ποσοστιαίες μονάδες. Σε σχέση με την πρώτη περίοδο αναφοράς 2010-2012, το ποσοστό αυτό είναι υπερδιπλάσιο.

Υψηλές επιδόσεις καταγράφουν οι επιχειρήσεις στην καινοτομία επιχειρησιακών διαδικασιών, τον νέο τύπο καινοτομίας που εισήγαγε το εγχειρίδιο Oslo. Αναλυτικότερα, την περίοδο 2016-2018, ποσοστό 55,2% των επιχειρήσεων έχει εφαρμόσει νέες ή βελτιωμένες διαδικασίες σε επιχειρησιακές λειτουργίες όπως η παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών, η εφοδιαστική, η οικονομική διαχείριση, οι εφαρμογές πληροφορικής, η οργάνωση της εργασίας και το μάρκετινγκ.

Τέλος, το ποσοστό (%) των επιχειρήσεων που συνεργάστηκαν με άλλες επιχειρήσεις ή οργανισμούς για την υλοποίηση καινοτομικών δραστηριοτήτων ανέρχεται σε 20,8%, ωστόσο, ο βαθμός συνεργασίας αυξάνεται με το μέγεθος των επιχειρήσεων. Οι μεγάλες επιχειρήσεις αναπτύσσουν καινοτομικές δραστηριότητες συνεργαζόμενες σε ποσοστό 59,2%, έναντι 18,2% των μικρών επιχειρήσεων και 31,2% των μεσαίων. Ως καινοτομικές χαρακτηρίζονται οι αναπτυξιακές, οικονομικές και εμπορικές δραστηριότητες μιας επιχείρησης που στοχεύουν στην εισαγωγή καινοτομιών, είτε σε προϊόντα είτε σε επιχειρησιακές διαδικασίες.

Επισημαίνεται ότι η έρευνα πραγματοποιήθηκε με βάση τις μεθοδολογικές οδηγίες του νέου αναθεωρημένου εγχειριδίου Oslo Manual 2018 “Guidelines for collecting, reporting and using data on Innovation”, σε κοινή έκδοση της Eurostat και του ΟΟΣΑ. Το νέο εγχειρίδιο Oslo εισήγαγε σημαντικές τομές στο εννοιολογικό πλαίσιο και τη μέτρηση της καινοτομίας, και εφαρμόζεται πλέον στην έρευνα CIS από την περίοδο 2016-2018 και εφεξής.

Με τη νέα έκδοση του εγχειριδίου Oslo επήλθαν σημαντικές μεταβολές στους ορισμούς των τύπων καινοτομίας. Διακρίνονται πλέον δύο τύποι καινοτομίας: καινοτομίες που αλλάζουν τα προϊόντα της επιχείρησης (καινοτομίες προϊόντων) και καινοτομίες που αλλάζουν τις επιχειρησιακές διαδικασίες της επιχείρησης (καινοτομίες επιχειρησιακών διαδικασιών). Στα προϊόντα περιλαμβάνονται τα αγαθά και οι υπηρεσίες της επιχείρησης, ή συνδυασμός αυτών. Στις επιχειρησιακές διαδικασίες περιλαμβάνονται όλες οι βασικές δραστηριότητες της επιχείρησης που αφορούν στην παραγωγή προϊόντων και όλες οι άλλες υποστηρικτικές δραστηριότητες. Ο νέος τύπος "καινοτομία επιχειρησιακών διαδικασιών" αντικατέστησε εν μέρει, χωρίς να υπάρχει απόλυτη συγκρισιμότητα, την καινοτομία διαδικασίας, την οργανωσιακή καινοτομία και την καινοτομία μάρκετινγκ, που ίσχυαν τα προηγούμενα χρόνια.