Τέλος στις εκπτώσεις φόρου λόγω πανδημίας

Υστέρηση 1,3 δισ. ευρώ το πρώτο τετράμηνο του έτους εμφανίζουν τα καθαρά φορολογικά έσοδα του προϋπολογισμού και επιμέρους τον Απρίλιο, η πτώση περιορίστηκε σε μόλις 17,2% έναντι του στόχου.

Συγκεκριμένα, τον Απρίλιο, οι καθαρές εισπράξεις ανήλθαν σε 2,8 δισ. ευρώ έναντι στόχου για 3,4 δισ. ευρώ, με την τελευταία μέρα του μήνα να μπαίνουν στα ταμεία του δημοσίου 705 εκατ. ευρώ, όταν ο ημερήσιος στόχος αφορούσε σε εισπράξεις 354 εκατ. ευρώ.

Κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών εκτιμά ότι η σχετικά καλή πορεία των εσόδων, δεδομένου ότι η οικονομία ήταν σε κατάσταση lockdown, συνδέεται με την παροχή έκπτωσης 25% στην έγκαιρη εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων και κυρίως του ΦΠΑ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι φορολογικές εκπτώσεις ολοκληρώθηκαν και στις προθέσεις του οικονομικού επιτελείου δεν περιλαμβάνεται η επανάληψή τους, ενώ σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, δεν εξετάζονται σενάρια έκπτωσης στην περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης φόρου εισοδήματος ή ΕΝΦΙΑ. «Οι εκπτώσεις τελείωσαν τον Απρίλιο», ανέφερε το στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, συμπληρώνοντας ότι έχουμε πλέον εργαλεία πολύ πιο ακριβή και στόχος τώρα είναι να βοηθήσουμε ανά κλάδο και επιχείρηση, όπου υπάρχει ανάγκη. Ένα τέτοιο εργαλείο στοχευμένων ενισχύσεων είναι η επιστρεπτέα προκαταβολή, όπου τελικά οι δικαιούχοι της πρώτης φάσης θα είναι λιγότεροι.

Σήμερα ανακοινώθηκε ακόμη παράταση της προθεσμίας για την οριστικοποίηση των δηλώσεων και αλλά και προαναγγελία νέου γύρου με ένα δισεκατομμύριο ευρώ (συν τυχόν αδιάθετα ποσά του πρώτου γύρου) τον Ιούνιο.

Η εκκαθάριση των αιτήσεων με βάση και τα στοιχεία του συστήματος Εργάνη έδειξε πως επιλέξιμες επιχειρήσεις στην πρώτη φάση είναι περίπου 72.000, στις οποίες αναλογούν 840 εκατ. ευρώ, ενώ εκτιμάται ότι πολλές επιχειρήσεις, λόγω αβεβαιότητας, δεν θέλησαν να δεσμευτούν στην προϋπόθεση διατήρησης των θέσεων απασχόλησης.

Τον Μάιο επίσης ολοκληρώνεται και ο γενικευμένος κύκλος έκπτωσης 40% στα ενοίκια όσων επλήγησαν. Σύμφωνα με το στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, «δεν θα συνεχίσουμε σε γενικευμένα μέτρα ενοικίων και θα κάνουμε κάποια αποκατάσταση για τους ιδιοκτήτες. Θα πρέπει να αφήσουμε να προσαρμοστεί η αγορά, να συζητήσουν οι ενοικιαστές με τους ιδιοκτήτες για το μέγεθος της προσαρμογής με βάση τα πραγματικά δεδομένα της αγοράς».

Στο μέτωπο των δαπανών, η υπέρβαση είναι της τάξης του 1 δισεκατομμυρίου ευρώ στο τετράμηνο, παρά το γεγονός ότι μόνο τα επιδόματα των 800 ευρώ τα οποία πληρώθηκαν τον Απρίλιο ήταν 1,5 δισ. ευρώ. Στο τετράμηνο, οι δαπάνες έφτασαν τα 18,172 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για 17,108 δισ. ευρώ. 

Η ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου - Απριλίου 2020, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 4.062 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 1.655 εκατ. ευρώ, που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2020 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020, και ελλείμματος 1.041 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 1.506 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 783 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 1.463 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2019.

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 14.110 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 1.343 εκατ. ευρώ ή 8,7% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην επίπτωση από τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας Covid-19. Επιπρόσθετα, εκκρεμεί η καταχώριση ποσού 60 εκατ. ευρώ περίπου στους Αναλυτικούς Λογαριασμούς Εσόδων (ΑΛΕ) και συγκεκριμένα στην κατηγορία «Φόροι» κατά τον μήνα Μάρτιο 2020. Το ανωτέρω ποσό θα εμφανιστεί στους ορθούς ΑΛΕ κατά την έκδοση του οριστικού δελτίου εκτέλεσης κρατικού προϋπολογισμού μηνός Απριλίου σε σωρευτική βάση.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 15.435 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1.236 εκατ. ευρώ ή 7,4% έναντι του στόχου. Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 1.325 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 106 εκατ. ευρώ από τον στόχο (1.219 εκατ. ευρώ). Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.267 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 153 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Ειδικότερα, τον Απρίλιο 2020 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 3.007 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 1.178 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο. Η μείωση αυτή οφείλεται, αφενός, στο γεγονός ότι τον Μάρτιο 2020 εισπράχτηκε ποσό 779 εκατ. ευρώ (528 εκατ. ευρώ αποτυπώνονται στην κατηγορία «Λοιποί φόροι επί παραγωγής» και 251 εκατ. ευρώ περιλαμβάνονται στην κατηγορία «Μεταβιβάσεις») που αφορά μέρισμα από την Τράπεζα της Ελλάδος και τα έσοδα από ANFAs & SMPs, που είχαν αρχικά εκτιμηθεί ότι θα εισπραχθούν τον Απρίλιο 2020 και αφετέρου, στις επιπτώσεις από τα μέτρα για την Covid-19.

Ειδικότερα και λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω, η πραγματική μείωση των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού τον μήνα Απρίλιο ανήλθε σε 399 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο και οφείλεται στη λήψη μέτρων φορολογικής ανακούφισης όπως η αναστολή καταβολής του Φ.Π.Α. και των βεβαιωμένων οφειλών στις επιχειρήσεις που επλήγησαν από τον κορωνοϊό, καθώς και η παροχή κινήτρου έκπτωσης 25% εφόσον κατέβαλαν εμπρόθεσμα τις οφειλές τους (ΦΠΑ και βεβαιωμένοι φόροι).

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 3.274 εκατ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 1.145 εκατ. ευρώ. Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 2.840 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1.016 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Όμως αν αφαιρέσουμε το μέρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος, ύψους 528 εκατ. ευρώ, που εντάσσεται στην κατηγορία αυτή και το οποίο εισπράχθηκε τον Μάρτιο, η πραγματική μείωση για τον μήνα Απρίλιο ανέρχεται σε 488 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 361 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 245 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.

Οι επιστροφές εσόδων του Απριλίου 2020 ανήλθαν σε 267 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 33 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (234 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Απριλίου 2020 ανήλθαν στα 18.172 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 1.064 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (17.108 εκατ. ευρώ). Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης απόκλισης είναι:

α) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας της Covid-19, ύψους περίπου 720 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),

β) οι αυξημένες πληρωμές του ΠΔΕ κατά 658 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους (κατά 582 εκατ. ευρώ) και

γ) οι αυξημένες πληρωμές για τόκους κατά 119 εκατ. ευρώ.

Με αντίρροπο χαρακτήρα κινήθηκε η υποεκτέλεση σε άλλες μείζονες κατηγορίες δαπανών, οι οποίες τροφοδοτήθηκαν με ανάλωση μέρους του αποθεματικού. Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου - Απριλίου 2020 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 κατά 1.175 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω του ΠΔΕ, το οποίο παρουσίασε αυξημένη δαπάνη κατά 922 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Απριλίου 2020 ανήλθαν στα 5.246 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 1.189 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (4.057 εκατ. ευρώ), κυρίως λόγω των προαναφερομένων αιτιών (αποζημίωση ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας της Covid-19 και υπέρβαση στόχου ΠΔΕ).