ΥΠΟΙΚ: Βαριά ύφεση φέτος, αλλά ριμπάουντ το 2021

Ύφεση 4,7% το 2020 και ανάπτυξη 5,1% το 2021 προβλέπει το βασικό σενάριο του υπουργείου Οικονομικών για την ελληνική οικονομία μετά το χτύπημα της πανδημίας, με παράλληλη βουτιά της ιδιωτικής κατανάλωσης και των επενδύσεων.

Η ανεργία εκτιμάται πως οριακά θα κρατηθεί φέτος κάτω από το 20% του εργατικού δυναμικού, ενώ κάθετη πτώση προβλέπεται για εισαγωγές και εξαγωγές. Οι προβλέψεις ενσωματώνονται στο Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων το οποίο υποβλήθηκε στην Κομισιόν στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και αναλυτικά αναφέρουν:

1. Ύφεση: Στο 4,7% φέτος με τον οικονομικό αντίκτυπο « να μην μπορεί να εκτιμηθεί με ακρίβεια και θα καθοριστεί από την έκταση της εξάπλωσης του κορωνοϊού και τη διάρκειά της, εν μέρει εξαρτώμενος από την αποτελεσματικότητα των μέτρων περιορισμού. Μέχρι τώρα, το βασικό μακροοικονομικό σενάριο λαμβάνοντας υπόψη την επίδραση των ληφθέντων μέτρων κατά της πανδημίας, υποθέτει ότι η υγειονομική κρίση σταδιακά θα εξομαλυνθεί στο πρώτο μισό του 2020 και η μεγαλύτερη οικονομική επίπτωση θα είναι ορατή στο δεύτερο τρίμηνο του έτους.

Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, το πραγματικό ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα συρρικνωθεί κατά 4,7% σε ετήσια βάση, λόγω της μεγάλης συρρίκνωσης του εμπορίου (ιδίως των υπηρεσιών), της απότομης πτώσης της οικονομικής δραστηριότητας και της συμπίεσης της καταναλωτικής ζήτησης. Η Ελληνική οικονομία αναμένεται να επηρεαστεί κυρίως από ένα έντονο αρνητικό σοκ στην πλευρά της ζήτησης και σε μικρότερο βαθμό, στην πλευρά της προσφοράς λόγω των περιοριστικών μέτρων και της διακοπής των αλυσίδων παραγωγής». Για το 2021 το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι θα υπάρξει ανάπτυξη 5,1% .

2. Κατανάλωση. Από την πλευρά της εγχώριας ζήτησης, η ιδιωτική κατανάλωση εκτιμάται ότι θα σημειώσει τη μεγαλύτερη συρρίκνωση (-4,1% σε ετήσια βάση/2,7 μονάδες αρνητική συμβολή στο ΑΕΠ), αντικατοπτρίζοντας τις απώλειες εισοδήματος από το κλείσιμο επιχειρήσεων ή από επιχειρήσεις που λειτουργούν με μειωμένα επίπεδα παραγωγής, την αναβολή της καταναλωτικής δαπάνης λόγω των μέτρων περιορισμού των κοινωνικών επαφών και τη συμπίεση των πωλήσεων, με εξαίρεση τα τρόφιμα, τα φαρμακευτικά/ιατρικά προϊόντα (π.χ. φάρμακα, ατομικός προστατευτικός εξοπλισμός) και τις ηλεκτρονικές αγορές.

Η ιδιωτική κατανάλωση εκτιμάται πως θα μειωθεί φέτος κατά 4,1% και θα ενισχυθεί του χρόνου κατά 4,2%. Αντίθετα, η δημόσια κατανάλωση προβλέπεται να παρουσιάσει επέκταση (1%) εν μέσω αύξησης των κρατικών δαπανών για υγειονομική περίθαλψη.

3. Ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου αναμένεται να επιστρέψει σε αρνητικό πρόσημο (-4,6%) λόγω της διακοπτόμενης οικονομικής δραστηριότητας, των πιο δυσμενών συνθηκών χρηματοδότησης και της υψηλής αβεβαιότητας που λειτουργούν επιβαρυντικά στα επενδυτικά σχέδια. Για το 2020 προβλέπεται εκρηκτική αύξηση κατά 15,3%.

4. Εξωτερικός τομέας. Οι επιπτώσεις του κορωνοϊού αναμένεται να ασκήσουν καθοριστικά αρνητική επίδραση στον εξωτερικό τομέα της οικονομίας. Οι περιορισμοί στις μεταφορές, οι ακυρώσεις ταξιδιών, τα κλειστά χερσαία σύνορα και οι μη ομαλά λειτουργούσες αλυσίδες εφοδιασμού αναμένεται να ωθήσουν τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών σε απότομη πτώση (-19,2%), με τον τουρισμό, τις μεταφορές και τη ναυτιλία να επηρεάζονται περισσότερο. Ταυτόχρονα, οι εισαγωγές αναμένεται να συρρικνωθούν (-14,2%), ανταποκρινόμενες στην υποτονική εγχώρια ζήτηση και τη συρρίκνωση των εξαγωγών. Για το 2020 προβλέπεται εκρηκτική αύξηση των εξαγωγών κατά 19,2% και των εισαγωγών κατά 15,6%.

5. Δημοσιονομικά. «Οι αυξημένες νέες δαπάνες έναντι της πανδημίας αναμένεται να φέρουν το πρωτογενές ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης σημαντικά κάτω από τον στόχο του 3,5% του ΑΕΠ για το 2020».

6. Ανεργία. Από 17,3% του εργατικού δυναμικού πέρυσι θα κάνει άλμα στο 19,9% πριν υποχωρήσει το 2021 στο 16,4%. «Η συνολική απασχόληση (σε εθνικολογιστική βάση), μετά την αναστροφή της δυναμικής της το 2020, αναμένεται να ανακάμψει σημαντικά μεσοπρόθεσμα (3,8% το 2021 από -3,6% το 2020) και το ποσοστό ανεργίας (βάσει της έρευνας εργατικού δυναμικού) να αποκλιμακωθεί περαιτέρω σε σχέση με το 2019 (16,4 % το 2021 από 19,9% το 2020), εφ’ όσον οι προσπάθειες για την υποστήριξη των πληττόμενων επιχειρήσεων και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης αποδειχθούν επιτυχείς».

7. Πληθωρισμός. Το 2021, οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό βάσει του ΕνΔΤΚ δείχνουν επιστροφή στα επίπεδα του 2019, κυρίως λόγω της αναμενόμενης αύξησης της εγχώριας ζήτησης, μετά από ένα αρνητικό ποσοστό για το 2020 λόγω της πανδημίας και των χαμηλών τιμών ενέργειας (0,6% το 2021 από -0,3% το 2020).

Το υπουργείο Οικονομικών περιγράφει ένα τριπλό σοκ το οποίο υφίσταται η ελληνική οικονομία και συγκεκριμένα:

•Ένα προσωρινό, αλλά πολύ ισχυρό, σοκ προσφοράς. Τοlockdown μειώνει την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών και, κατ’ επέκταση, τα εισοδήματα των παραγωγών και του εργατικού δυναμικού.

•Ένα πολύ ισχυρό σοκ ζήτησης, γιατί εκτός από τα εισοδήματα, το lockdown έχει μειώσει τις δυνατότητες κατανάλωσης. Ακόμα και αν οι καταναλωτές διατηρούν κάποιααγοραστική δύναμη και επιθυμούν να καταναλώσουν, το lockdown μειώνει τις ευκαιρίες τους να το κάνουν.

•Ένα ισχυρό σοκ αβεβαιότητας, γιατί δεν γνωρίζουμε ούτε την διάρκεια, ούτε την ένταση του φαινομένου. Αυτό το σοκ ενισχύει το σοκ ζήτησης, αφού οδηγεί σε αναβολή καταναλωτικών και επενδυτικών δαπανών.