Έλλειμμα 1,036 δισ. ευρώ παρουσίασε το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών τον Οκτώβριο του 2002, 272 εκατ. ευρώ υψηλότερο εκείνου του ίδιου μήνα του προηγούμενου έτους. Η εξέλιξη αυτή, όπως ανακοίνωσε η Τράπεζα της Ελλάδος, ήταν αποτέλεσμα κυρίως της διεύρυνσης του εμπορικού ελλείμματος και δευτερευόντως του περιορισμού του πλεονάσματος στο ισοζύγιο μεταβιβάσεων.

Αντίθετα, διευρύνθηκε το πλεόνασμα στο ισοζύγιο υπηρεσιών, ενώ μικρή αύξηση σημειώθηκε και στο έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων.

Ειδικότερα, όπως αναφέρει η Τράπεζα της Ελλάδος, η διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος είναι αποτέλεσμα κυρίως της αύξησης των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων.

Όσον αφορά τα αγαθά εκτός καυσίμων, η πολύ μικρή αύξηση της δαπάνης για εισαγωγές και η στασιμότητα των εισπράξεων από εξαγωγές συνετέλεσαν ώστε το εμπορικό έλλειμμα εκτός καυσίμων να κινηθεί περίπου στα επίπεδα του Οκτωβρίου του 2001.

Εξάλλου, η άνοδος του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών προήλθε από την εμφανιζόμενη αύξηση των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Επισημαίνεται όμως ότι, όπως εξηγείται παρακάτω, τα στοιχεία για τις ταξιδιωτικές υπηρεσίες κατά το τρέχον έτος δεν είναι απολύτως συγκρίσιμα με εκείνα των προηγούμενων ετών.

Η μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου μεταβιβάσεων αντανακλά περιορισμό των καθαρών εισπράξεων, κυρίως της γενικής κυβέρνησης από την ΕΕ, αλλά και των λοιπών τομέων της οικονομίας το μήνα αυτό. Τέλος, το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων παρουσίασε μικρή μόνο άνοδο.

Το δεκάμηνο Ιανουαρίου - Οκτωβρίου 2002, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 673 εκατ. ευρώ έναντι της αντίστοιχης περιόδου του προηγούμενου έτους και διαμορφώθηκε σε 6,403 δισ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τον περιορισμό του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων, αλλά και τη διεύρυνση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου.

Για το ίδιο χρονικό διάστημα (δεκάμηνο 2002), το εμπορικό έλλειμμα εκτός καυσίμων αυξήθηκε κατά 400 εκατ. ευρώ, λόγω της σημαντικής μείωσης (κατά 549 εκατ. ευρώ) των εισπράξεων από εξαγωγές και παρά τη μικρή μείωση των πληρωμών για εισαγωγές (κατά 149 εκατ. ευρώ). Ταυτόχρονα, οι καθαρές εισαγωγές καυσίμων αυξήθηκαν κατά 319 εκατ. ευρώ.

Την ίδια περίοδο, το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών αυξήθηκε, καθώς η άνοδος των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές και λοιπές υπηρεσίες υπεραντιστάθμισε τη μείωση των καθαρών εισπράξεων από μεταφορικές υπηρεσίες.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων διευρύνθηκε κυρίως λόγω της αύξησης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά τα χαμηλότερα επιτόκια και την μείωση των μερισματικών αποδόσεων κατά το τρέχον έτος, αποτέλεσμα των οποίων ήταν η μείωση των εισπράξεων και, σε μικρότερη έκταση, των πληρωμών.

Τέλος, στον περιορισμό του πλεονάσματος του ισοζυγίου μεταβιβάσεων συνέβαλαν η μείωση των μεταβιβάσεων από την ΕΕ, η αύξηση των πληρωμών της γενικής κυβέρνησης και η υποχώρηση των καθαρών εισπράξεων των λοιπών τομέων.

Εξάλλου, τον Οκτώβριο του 2002 οι άμεσες επενδύσεις τόσο κατοίκων στο εξωτερικό όσο και μη κατοίκων στην Ελλάδα κινήθηκαν σε χαμηλά επίπεδα. Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές κινήσεις κεφαλαίων. Η καθαρή εκροή ύψους 226 εκατ. ευρώ αντανακλά κυρίως επενδύσεις κατοίκων στο εξωτερικό για αγορά ομολόγων.

Το δεκάμηνο Ιανουαρίου - Οκτωβρίου 2002 παρατηρήθηκε καθαρή εκροή ύψους 474 εκατ. ευρώ στην κατηγορία των αμέσων επενδύσεων, η οποία αφορά κυρίως επενδύσεις κατοίκων στο εξωτερικό. Την ίδια περίοδο σημειώθηκε σημαντική καθαρή εισροή (ύψους 9,510 δισ. ευρώ) στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου.

Η εξέλιξη αυτή συνδέεται με τη σημαντική εισροή κεφαλαίων ξένων επενδυτών, κυρίως για την αγορά ελληνικών ομολόγων και δευτερευόντως για την αγορά μετοχών. Επισημαίνεται ότι αξιοσημείωτη είναι και η εκροή κεφαλαίων για αγορά κυρίως ομολόγων από Έλληνες επενδυτές.

Τέλος, στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων σημειώθηκε μικρή καθαρή εκροή 114 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή συνδέεται με σημαντική άνοδο των απαιτήσεων, η οποία όμως σε μεγάλο βαθμό αντισταθμίστηκε από ανάλογη αύξηση των υποχρεώσεων. Η σημαντική αύξηση των καταθέσεων και των τοποθετήσεων σε repos από μη κατοίκους και κατοίκους αντίστοιχα αποτελούν τον κύριο λόγο της ανόδου και στις δύο περιπτώσεις.

ΝΑ σημειωθεί ότι στο τέλος Οκτωβρίου 2002 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 9 δισ. ευρώ.