Απασχόληση συνταξιούχων: Πότε ξεκινά η περικοπή

Αναδρομικά, από τις 28 Φεβρουαρίου ισχύει η περικοπή της σύνταξης κατά 30% σε όσους συνταξιούχους εργάζονται. Εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας που δημοσιεύθηκε χθες, ξεκαθαρίζει το νέο πλαίσιο απασχόλησης των συνταξιούχων, βάσει του νόμου Βρούτση, που ψηφίστηκε στο τέλος Φεβρουαρίου. Η σχετική διάταξη ορίζει πως οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι θα λαμβάνουν το 70% της σύνταξής τους καθώς μειώνεται η ποινή που επέβαλλε ο νόμος Κατρούγκαλου και στο εξής η παρακράτηση από το 60% της σύνταξής τους περιορίζεται στο 30%.

Κι όπως επισημαίνεται στην σχετική εγκύκλιο, το ποσό της ακαθάριστης σύνταξης, ή συντάξεων σε περίπτωση συρροής, κύριας και επικουρικής, θα καταβάλλεται μειωμένο κατά 30% για όσο χρονικό διάστημα ο συνταξιούχος απασχολείται και έχει υποχρέωση ασφάλισης στους Κλάδους Κύριας και Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ.

Προσοχή: Οι νέες διατάξεις εφαρμόζονται στους συνταξιούχους λόγω γήρατος όλων των ενταχθέντων στον e-ΕΦΚΑ φορέων και του δημοσίου, συμπεριλαμβανομένων και των προσώπων που λαμβάνουν χορηγία ή βουλευτική σύνταξη, οι οποίοι είτε έχουν αναλάβει εργασία ή ιδιότητα ή δραστηριότητα πριν την 28/2/2020 ή θα αναλάβουν εργασία ή αυτοαπασχόληση μετά την ισχύ του ν. 4670/2020 (νόμος Βρούτση), δηλαδή από 28/2/2020, εφόσον για την εργασία ή την ιδιότητα ή την δραστηριότητα προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης στον e-ΕΦΚΑ. Συνεπώς, συνταξιούχοι που αναλαμβάνουν εργασία για την οποία είτε λαμβάνουν αμοιβές (π.χ. έξοδα κίνησης) που δεν υπόκεινται βάσει νόμου σε ασφαλιστικές εισφορές είτε λαμβάνουν αποδοχές για τις οποίες παραιτούνται του δικαιώματος είσπραξής τους, δεν εμπίπτουν στις ρυθμίσεις περί αναστολής ή περικοπής της σύνταξής τους, κύριας και επικουρικής.

Είναι, επίσης, ευνόητο ότι η καταβαλλόμενη στον απασχολούμενο συνταξιούχο επικουρική σύνταξη αναστέλλεται ή περικόπτεται μόνο εφόσον προκύπτει υποχρέωση επικουρικής ασφάλισης.

Ποιους αφορά το νέο καθεστώς

Μείωση της τάξης του 30% της σύνταξής τους έχουν πρόσωπα που συνταξιοδοτούνται από 28/2/2020 και μετά, ανεξάρτητα εάν η ασκούμενη δραστηριότητα αναλήφθηκε πριν ή μετά την συνταξιοδότησή τους, καθώς και πρόσωπα που έχουν ήδη συνταξιοδοτηθεί μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία, με βάση το προγενέστερο του ν. 4670/2020 νομοθετικό πλαίσιο, και αναλαμβάνουν την ασκούμενη δραστηριότητα μετά την 28/2/2020.

Προσοχή. Για τους συνταξιούχους, οι οποίοι είχαν αναλάβει εργασία πριν την 13/5/2016 και κατά συνέπεια δεν ίσχυε για αυτούς ο νόμος Κατρούγκαλου αλλά ποιο ευνοϊκό καθεστώς, εφόσον συνεχίζουν την εργασία τους και μετά την έναρξη του νόμου Βρούτση προβλέπεται μεταβατική περίοδος ενός έτους για την περικοπή της σύνταξής τους κατά 30%. Συγκεκριμένα, θα συνεχίζουν να εξαιρούνται έως και την 28/2/2021.

Όσον αφορά στους απασχολούμενους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας/ανικανότητας, δεν έχουν εφαρμογή οι νέες διατάξεις, αλλά εφαρμόζονται οι διατάξεις της νομοθεσίας κάθε ενταχθέντος στον e-ΕΦΚΑ φορέα.

Παράδειγμα: Συνταξιούχος του e-ΕΦΚΑ λαμβάνει κύρια σύνταξη ύψους €800,00 και επικουρική σύνταξη ύψους €100,00, και αναλαμβάνει εργασία στον ιδιωτικό τομέα,. Ο εν λόγω συνταξιούχος θα λάβει μειωμένη κύρια και επικουρική σύνταξη κατά 30%, δηλαδή η μηνιαία κύρια σύνταξη θα ανέρχεται σε €560,00 [(€800,00 - (30% x €800,00)] και η μηνιαία επικουρική σύνταξη θα ανέρχεται σε €70,00 [€100,00 - (30% x €100,00)].

Προσοχή όμως. Στις περιπτώσεις που ο συνταξιούχος έχει αναλάβει ή αναλαμβάνει εργασία σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, ο νόμος ορίζει την πλήρη αναστολή των κύριων και επικουρικών συντάξεων μέχρι 28/2/2021 για όσους δεν έχουν συμπληρώσει μέχρι την ημερομηνία αυτή το 61ο έτος της ηλικίας τους, και από 1/3/2022 για όσους δεν έχουν συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας. Μετά τη συμπλήρωση του 61ου έτους ή του 62ου από 1/3/2022 και εφεξής σταματά η πλήρης αναστολή και οι συνταξιούχοι της κατηγορίας αυτής θα έχουν την κατά 30% μείωση της κύριας και της επικουρικής σύνταξης τους.

Παραδείγματα: Συνταξιούχος του e-ΕΦΚΑ, με κύρια σύνταξη ύψους €800,00 και επικουρική σύνταξη ύψους €100,00, παρέχει υπηρεσίες σε ΝΠΔΔ, που είναι φορέας της Γενικής Κυβέρνησης και οποίος συμπληρώνει το 61ο έτος της ηλικίας του την 10. 2.2021. Μέχρι την συμπλήρωση του 61ου δηλαδή έως και την 10.2.2021 έχει πλήρη αναστολή της σύνταξης και από 11.2.2021 και εφεξής θα υπόκειται στη μείωση που ισχύει για τους λοιπούς συνταξιούχους και επομένως θα λαμβάνει μηνιαία κύρια σύνταξη που ανέρχεται σε €560,00 [(€800,00 - (30% x €800,00)] και επικουρική σύνταξη που ανέρχεται σε €70,00 [€100,00 - (30% x €100,00)].

Άλλος συνταξιούχος του e-ΕΦΚΑ, με κύρια σύνταξη ύψους €1000,00 και επικουρική σύνταξη ύψους €100,00, παρέχει υπηρεσίες σε ΝΠΔΔ που είναι φορέας της Γενικής Κυβέρνησης και συμπληρώνει το 61ο έτος από 1.3.2021 μέχρι και 28.2.2022. Η πλήρης αναστολή καταβολής της κύριας και επικουρικής σύνταξής του υφίσταται μέχρι την ημερομηνία που συμπληρώνει ημερολογιακά το 61ο έτος και στη συνέχεια μειώνεται κατά 30% η κύρια και επικουρική του σύνταξη.

Τέλος, συνταξιούχος του e-ΕΦΚΑ, με κύρια σύνταξη ύψους €1000,00 και επικουρική σύνταξη, ύψους €100,00, παρέχει υπηρεσίες σε ΝΠΔΔ που είναι φορέας της Γενικής Κυβέρνησης και συμπληρώνει το 62ο έτος την 31.5.2022. Μέχρι την ημερομηνία αυτή δηλαδή μέχρι να συμπληρώσει ημερολογιακά το 62ο έτος έχει πλήρη αναστολή της κύριας και επικουρικής σύνταξης. Από 1.6.2022 στον εν λόγω συνταξιούχο η κύρια και επικουρική σύνταξη μειώνεται κατά 30%.

Σε ποιο ποσό υπολογίζεται η μείωση του 30%

Ως προς το ποσό της σύνταξης επί του οποίου διενεργείται η μείωση του 30% επισημαίνεται ότι, βάσει του νόμου, το ποσό που υπόκειται στη μείωση είναι η ακαθάριστη σύνταξη ή συντάξεις (επί συρροής συντάξεων), στην οποία δεν συμπεριλαμβάνονται το εξωιδρυματικό επίδομα αλλά και το επίδομα ανικανότητας.

Μάλιστα, η μείωση της σύνταξης κατά 30%, εφαρμόζεται ανεξαρτήτως του εάν ο συνταξιούχος παρέχει εργασία με μειωμένο ωράριο ή με μειωμένη απασχόληση.

Καταβολή ασφαλιστικών εισφορών

Κατά το χρόνο απασχόλησης του συνταξιούχου καταβάλλονται, ανάλογα με την αναληφθείσα απασχόληση, δηλαδή τη μισθωτή απασχόληση ή την αυτοαπασχόληση ή την άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος ή την άσκηση δραστηριότητας ασφαλιστέας στον ΟΓΑ, οι προβλεπόμενες κάθε φορά, ασφαλιστικές εισφορές. Επομένως, ο συνταξιούχος καταβάλλει τις προβλεπόμενες κατά περίπτωση ασφαλιστικές εισφορές κύριας, επικουρικής ασφάλισης και πρόνοιας (όπου οι τελευταίες προβλέπονται), καθώς επίσης και όποιες εισφορές ο e-ΕΦΚΑ συνεισπράττει, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις οικείες διατάξεις.

Να σημειωθεί εδώ, ότι ειδικά για την εισφορά ασθένειας, η εγκύκλιος είναι ξεκάθαρη: ο απασχολούμενος συνταξιούχος υποχρεούται στην καταβολή εισφοράς για ασθένεια επί του μισθού ή του/των ημερομισθίου/ων ή επί της ασφαλιστικής κατηγορίας του, αλλά γίνεται και παρακράτηση εισφοράς ασθένειας επί της σύνταξής του. Η προβλεπόμενη εισφορά ασθένειας επί της σύνταξης, σε περίπτωση περικοπής της σύνταξης υπολογίζεται επί του ποσού της σύνταξης που καταβάλλεται μετά την περικοπή της κύριας και επικουρικής σύνταξης. Σε περίπτωση που προκύπτει πλήρης αναστολή της σύνταξης, εξυπακούεται ότι ο απασχολούμενος συνταξιούχος δεν υποχρεούται στην καταβολή εισφοράς επί της ανασταλείσας σύνταξης.

Αξιοποίηση του χρόνου ασφάλισης

Ο χρόνος ασφάλισης που πραγματοποιείται από τους απασχολούμενους συνταξιούχους μπορεί να αξιοποιηθεί για καταβολή επιπλέον ποσού στην κύρια και την επικουρική σύνταξη, τόσο στις περιπτώσεις που γίνεται περικοπή όσο και στις περιπτώσεις που γίνεται αναστολή της σύνταξης.