Τουρισμός: Alert προκρατήσεων και σχέδια άμυνας από Αθήνα

Συνθήκες που παραπέμπουν σε ένα ιδιότυπο περιβάλλον «αρνητικής πίεσης» διαμορφώνονται στην παγκόσμια ταξιδιωτική αγορά -αναπόφευκτα και στον ελληνικό τουρισμό- εξαιτίας του κορωνοϊού, εντείνοντας τις ανησυχίες για τις επιπτώσεις στην οικονομία ολόκληρου του πλανήτη.

Ήδη βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη διεργασίες για τον συντονισμό ενεργειών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με στόχο την αποτελεσματικότερη διαχείριση της κατάστασης, η οποία μεταβάλλεται από μέρα σε μέρα.

Στο πλαίσιο αυτό οργανώνεται αυτή την περίοδο μια έκτακτη σύνοδος των υπουργών Τουρισμού της Ε.Ε., η οποία σχεδιάζεται να πραγματοποιηθεί είτε στο περιθώριο της διεθνούς τουριστικής έκθεσης ITB του Βερολίνου (4-8 Μαρτίου) είτε αμέσως μετά τη λήξη της. Στόχος της συνόδου θα είναι να αποτιμηθεί η μέχρι στιγμής κατάσταση στις ευρωπαϊκές αγορές αλλά και ο συντονισμός των κινήσεων για την αποτελεσματικότερη διαχείριση της κρίσης.

Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και επιχειρηματίες του τουρισμού είναι υποχρεωμένες να κινηθούν ανάμεσα σε συμπληγάδες καθώς:

- Από τη μια πλευρά, επιχειρούν να αποφύγουν την καλλιέργεια πανικού.

- Από την άλλη πλευρά, η εξάπλωση του κορωνοϊού στις ευρωπαϊκές αγορές (σε 17 χώρες ήδη) προκαλεί ήδη αλυσιδωτές αντιδράσεις καθώς οι ακυρώσεις ταξιδιών αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο.

Την ίδια στιγμή, ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος για την εξέλιξη και τις διαστάσεις που θα λάβει η παρούσα κρίση. Με αυτά τα δεδομένα, το βασικό δίλημμα που έχουν κυβερνήσεις και επιχειρηματίες είναι να μη ληφθούν υπερβολικά μέτρα, τα οποία δεν θα ανταποκρίνονται στο πραγματικό μέγεθος του προβλήματος, με αποτέλεσμα να προκληθεί ανυπολόγιστη ζημιά.

Αντιμέτωπη με το δίλημμα βρίσκεται ήδη και η ελληνική κυβέρνηση, μετά την καταγραφή των τεσσάρων πρώτων κρουσμάτων κορωνοϊού στη χώρα μας. Όπως επιβεβαίωσε μιλώντας στο Euro2day.gr ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης, επίκειται έκτακτη σύσκεψη με αντικείμενο τον τουρισμό. Οργανώνεται με πρωτοβουλία του οικονομικού επιτελείου και θα λάβουν μέρος σε αυτήν ο υπ. Οικονομικών Γ. Σταϊκούρας, ο υπουργός Ανάπτυξης Α. Γεωργιάδης, ο υπ. Τουρισμού Χ. Θεοχάρης και φορείς του τουρισμού. Σκοπός είναι να εξεταστεί η υιοθέτηση προληπτικών μέτρων προστασίας του ελληνικού τουρισμού αλλά και μέτρα τα οποία θα ενεργοποιηθούν σε δεύτερο χρόνο, εφόσον κριθεί αναγκαίο, για τη στήριξη προορισμών ή και μεμονωμένων επιχειρήσεων.

Όπως εξήγησε ο υπουργός, τα όποια μέτρα δεν μπορεί να έχουν, επί του παρόντος, γενικευμένο χαρακτήρα καθώς δεν υπάρχει ακόμα γενικευμένη ή συστηματική αρνητική επίπτωση στον ελληνικό τουρισμό.

Όπως εξήγησε στο Euro2day.gr ο Χ. Θεοχάρης, τα όποια θέματα προκύπτουν μέχρι στιγμής αντιμετωπίζονται κατά περίπτωση (ad hoc) από την ηγεσία του υπουργείου Τουρισμού σε συνεργασία με τις Περιφερειακές Υπηρεσίες Τουρισμού (ΠΥΤ) και τους φορείς του χώρου.

Τα δεδομένα εμφανίζονται διαφορετικά σε ό,τι αφορά τον εισερχόμενο και εξερχόμενο τουρισμό. Η κρίση του κορωνοϊού βρίσκει τον εισερχόμενο τουρισμό σε περίοδο προκρατήσεων (early bookings). Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η ηγεσία του υπουργείου Τουρισμού αναφέρει πως αυτό που διαπιστώνεται στην παρούσα φάση είναι η ανάσχεση του ρυθμού αύξησης κρατήσεων που καταγράφονταν μέχρι πρόσφατα σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

Διαφορετική είναι η εικόνα στον εξερχόμενο τουρισμό. Στελέχη ταξιδιωτικών γραφείων αναφέρουν μαζικές ακυρώσεις επαγγελματικών ταξιδιών και ταξιδιών κινήτρων (incentives) που οργανώνουν επιχειρήσεις για στελέχη τους. Μεταξύ αυτών φέρονται να ακυρώθηκαν οι συμμετοχές όσων θα ταξίδευαν στη Γενεύη στις 2 Μαρτίου, για να επισκεφθούν το γνωστό διεθνές σαλόνι αυτοκινήτου.

Την ίδια στιγμή, η κατάσταση στη γειτονική Ιταλία είχε ως αποτέλεσμα να δεχθούν σοβαρό πλήγμα ταξιδιωτικά γραφεία που οργάνωναν εκδρομές στη χώρα (μεταξύ των οποίων και σχολικές). Το αποτέλεσμα είναι να καταγράφονται, ήδη, οι πρώτες περιπτώσεις ταξιδιωτικών γραφείων τα οποία εντάσσουν μέρος του προσωπικού τους σε καθεστώς υποχρεωτικής άδειας (άνευ αποδοχών) μέχρι νεωτέρας. Σημειώνεται πως σε ανάλογα μέτρα έχουν προχωρήσει αεροπορικές εταιρείες όπως η γερμανική Lufthansa.

Οι ακυρώσεις επαγγελματικών ταξιδιών (γκρουπ) στο εξωτερικό, την ίδια στιγμή, προκαλούν αλυσιδωτές επιπτώσεις καθώς επηρεάζουν κρατήσεις σε αεροπορικές εταιρείες και ξενοδοχεία.

Σε πρώτη φάση, αεροπορικές εταιρείες επιχειρούν να διασώσουν τις κρατήσεις που οδεύουν προς ακύρωση, δίνοντας στους επιβάτες τη δυνατότητα να μεταθέσουν το ταξίδι τους για τους επόμενους μήνες. Η Aegean Airlines προσφέρει στους επιβάτες της τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουν το ταξίδι τους σε άλλη ημερομηνία έως τον Οκτώβριο.

Σε δεύτερη φάση, βέβαια, με τον κίνδυνο τα αεροπλάνα να πηγαινοέρχονται άδεια, «γράφοντας» τεράστιες ζημιές, αεροπορικές εταιρείες ακυρώνουν ακόμα και ολόκληρα δρομολόγια. Σε μια τέτοια περίπτωση, η ιταλική Alitalia ακύρωσε το δρομολόγια Μιλάνο-Αθήνα και διατηρεί, πλέον, μόνο το Ρώμη-Αθήνα.
Ας σημειωθεί πως οι μέχρι στιγμής ζημιές που καταγράφουν οι αεροπορικές εταιρείες σε όλο τον κόσμο εξαιτίας του κορωνοϊού ξεπερνούν τα 30 δισ. δολάρια.

Τα νέα δεδομένα υποχρεώνουν και τις online πλατφόρμες κρατήσεων να αναπροσαρμόσουν την πολιτική τους σε περιπτώσεις ακύρωσης κρατήσεων λόγω του κορωνοϊού. Η Expedia, για παράδειγμα, επιτρέπει την επιστροφή χρημάτων στους πελάτες της που επρόκειτο να ταξιδέψουν σε χώρες που έχουν καταγράψει κρούσματα κορωνοϊού. Ζητάει, ωστόσο, την πληρωμή «ακυρωτικών», σε περίπτωση που η κράτηση αφορά χώρα χωρίς διαγνωσμένα κρούσμα.

Την ίδια στιγμή, σύγχυση επικρατεί για το τι θα ισχύσει για τις κρατήσεις που είχαν γίνει σε ξενοδοχεία περιοχών όπου οργανώνονταν καρναβαλικές εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα, οι οποίες ματαιώθηκαν με κυβερνητική απόφαση, μετά την καταγραφή των τριών πρώτων κρουσμάτων κορωνοϊού στη χώρα μας.