Το «πιόνι» της κρουαζιέρας παίζεται στη σκακιέρα της Ανατ. Μεσογείου

Στρατηγικής σημασίας «πιόνι» στη γεωπολιτική παρτίδα που βρίσκεται σε εξέλιξη στη σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου ίσως αποδειχθεί η κρουαζιέρα.

Η αναζήτηση αγορών από τους ομίλους-δεινόσαυρους της παγκόσμιας αγοράς κρουαζιέρας, η στροφή παικτών, όπως η TUI, στη συγκεκριμένη μορφή τουρισμού, οι εξαγορές και η συγκρότηση νέων συμμαχιών αλλάζουν τα δεδομένα και διαμορφώνουν το έδαφος να επωφεληθεί πολλαπλά η Ελλάδα, υπό προϋποθέσεις.

Η κρίσιμη κίνηση σε ότι αφορά την Ελλάδα έγινε από την MSC Cruises η οποία ανήγγειλε πως θα χρησιμοποιεί από το 2021 τον Πειραιά ως λιμάνι-αφετηρία (home port) των νέων κρουαζιερών της στην ανατολική Μεσόγειο.

Ο σχεδιασμός της εταιρείας περιλαμβάνει 23 κρουαζιέρες διάρκειας 7 ημερών οι οποίες θα πραγματοποιηθούν το καλοκαίρι του 2021 από το κρουαζιερόπλοιο MSC Lirica. Το πλοίο ναυπηγήθηκε το 2003 στα γαλλικά ναυπηγεία Chantiers de l’ Atlantique, χωρητικότητας 65.591 τόνων (gt), μήκους 279,4 μ., το οποίο διαθέτει 992 καμπίνες και έχει τη δυνατότητα φιλοξενίας 2.679 επιβατών, ενώ μεταφέρει και 721 μέλη πληρώματος.

Σύμφωνα με όσα ανέφερε, μάλιστα, ο δ/νων σύμβουλος της εταιρείας Αντζελο Καπούρο, το 2021 θα αποτελέσει δοκιμαστική χρονιά καθώς πρόθεση της MSC είναι να επεκτείνει στη συνέχεια τη δραστηριότητά της χρησιμοποιώντας ως ορμητήριο τον Πειραιά.

Παράγοντες της εγχώριας ταξιδιωτικής και ναυτιλιακής αγοράς επισημαίνουν στο Euro2day.gr πως, υπό προϋποθέσεις, η κίνηση της MSC ίσως οδηγήσει σε αυτό που αποτελεί διακαή πόθο και μόνιμο στόχο των τελευταίων χρόνων: να μετεξελιχθεί ο Πειραιάς σε κόμβο της Μεσογειακής κρουαζιέρας στην ανατολική Μεσόγειο και …αντίπαλο δέος/ανταγωνιστή της Βαρκελώνης.

Σε κάθε περίπτωση, οι κρουαζιέρες της MSC από το 2021 προεξοφλείται πως θα διευκολύνουν τη συγκρότηση ενός cluster κρουαζιέρας με πυρήνα τον Πειραιά στο οποίο θα μετέχουν επιχειρήσεις κάθε είδους οι οποίες θα συνδέονται με την εξυπηρέτηση των επιβατών στην ξηρά αλλά και την τροφοδοσία του πλοίου.

Η συγκρότηση του cluster, εξηγούν παράγοντες του χώρου, αφενός θα ενισχύσει τη ναυτιλιακή κοινότητα του Πειραιά, αφετέρου διευκολύνει την έλευση και άλλων παικτών κρουαζιέρας καθώς οι δομές εξυπηρέτησης κρουαζιερόπλοιων θα λειτουργούν, ήδη με προδιαγραφές που απαιτούν οι ισχυροί παίκτες της διεθνούς αγοράς κρουαζιέρας.

Η αφετηρία των κρουαζιερών (Πειραιάς) και τα λιμάνια απ’ όπου θα διέρχεται διαμορφώνουν, την ίδια στιγμή, έναν «αγωγό» κρουαζιέρας αντίστοιχο του East Med αγωγού φυσικού αερίου.

Οι συγκεκριμένες κρουαζιέρες θα κινούνται πρακτικά στον άξονα Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ και θα διέρχονται από τρεις ελληνικούς προορισμούς (Πειραιάς, Μύκονος, Ρόδος), τη Χάιφα του Ισραήλ, τη Λεμεσό της Κύπρου.

Το πλοίο θα ακολουθεί τη διαδρομή Πειραιάς-Μύκονος-Χάιφα-Λεμεσός-Ρόδος και πριν επιστρέψει στον Πειραιά θα περνά και στο Κουσάντασι της Τουρκίας.

Ας σημειωθεί πως τα τελευταία χρόνια η Τουρκία έχει βρεθεί εκτός πλάνων των εταιρειών κρουαζιέρας εξαιτίας μιας σειράς γεγονότων (σ.σ. από βομβιστικές επιθέσεις στην Κωνσταντινούπολη μέχρι την εμπλοκή της Τουρκίας στη Συρία και τις μεταναστευτικές ροές των τελευταίων χρόνων από τα παράλια της Μικράς Ασίας).

Η φυγή των εταιρειών κρουαζιέρας από την Τουρκία τα τελευταία χρόνια ήταν και η βασική αιτία για την απόσυρση των «δεινόσαυρων» του κλάδου από την ανατολική Μεσόγειο και την μετατόπισή τους προς τη Δυτ. Μεσόγειο.

Η MSC επιχειρεί, όπως φαίνεται, να αξιοποιήσει το κενό που έχει δημιουργηθεί στην περιοχή δοκιμάζοντας το χαρτί της Ελλάδας και του Πειραιά. Με αυτή την κίνηση, ωστόσο, δημιουργείται ένας άξονας κρουαζιέρας με κορμό την Ελλάδα στον οποίο περιλαμβάνονται Κύπρος, Ισραήλ και προοπτική να επεκταθεί προς την Αίγυπτο. Έναν άξονα κρουαζιέρας, παράλληλα, ο οποίος δεν αποκλείει, μεν, την Τουρκία, αλλά δεν την έχει στο επίκεντρό του.

Πόσο ειδικό βάρος, όμως, μπορεί να έχουν οι κινήσεις της MSC στην περιοχή; Το μέγεθος του ομίλου προσφέρει τις απαντήσεις.

Η ιταλο-ελβετική MSC Cruises ιδρύθηκε το 1989 στη Νάπολι της Ιταλίας, εδρεύει στη Γενεύη της Ελβετίας και αποτελεί τον «βραχίονα» κρουαζιέρας του ναυτιλιακού ομίλου Mediterranean Shipping Company S.A (MSC), ενός από τους δεινόσαυρους της διεθνούς ναυτιλίας καθώς ελέγχει το δεύτερο μεγαλύτερο μερίδιο της παγκόσμιας αγοράς διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων. Δραστηριότητα μέσω της οποίας γνωρίζει άριστα τα…κατατόπια στον Πειραιά, ενώ παρακολούθησε στενά τις διαδικασίες παραχώρησης του ΣΕΜΠΟ (Σταθμού εμπορευματοκιβωτίων) του Πειραιά στην κινεζική Cosco καθώς και τη μεταβίβαση του ελέγχου του ΟΛΠ στον κινεζικό όμιλο.

Η MSC Cruises έχει παρουσία σε περισσότερες από 45 χώρες, απασχολεί περισσότερους από 23.000 εργαζόμενους και θεωρείται ο ισχυρότερος, μη εισηγμένος σε χρηματιστήριο, παίκτης της διεθνούς αγοράς κρουαζιέρας. Ο όμιλος κατατάσσεται στην τέταρτη θέση των ισχυρότερων ομίλων κρουαζιέρας παγκοσμίως, πίσω από την Carnival Corporation & Plc, τη Royal Caribbean Cruises Ltd και τη Norwegian Cruise Line Holdings, κατέχοντας μερίδιο άνω του 7% της παγκόσμιας αγοράς.

Ο ιταλο-ελβετικός όμιλος, ωστόσο, έχει εισέλθει σε φάση μεγέθυνσης διεκδικώντας, ήδη, την τρίτη θέση της παγκόσμιας αγοράς, ενώ αρχίζει να «βλέπει» το δίδυμο κορυφής Carnival-Royal Caribbean.

Η αντεπίθεση της MSC εκδηλώνεται μέσω ενός μπαράζ ναυπήγησης γιγαντιαίων κρουαζιερόπλοιων, αλλά και μικρότερων υπερπολυτελών πλοίων (500 καμπινών, 1.000 επιβατών). Ο στόλος της είναι σήμερα 17 πλοία τα οποία πρόκειται να αυξηθούν σε 25 μέχρι το 2027.

Το ναυπηγικό πρόγραμμα της MSC είναι μακράν το μεγαλύτερο μεταξύ των παικτών κορυφής της διεθνούς αγοράς. Είναι χαρακτηριστικό πως στον κατάλογο υπό ναυπήγηση κρουαζιερόπλοιων η MSC φιγουράρει στην πρώτη θέση με παραγγελίες πλοίων συνολικής δυναμικότητας 44.496 κλινών. Μακράν του δεύτερου (Royal Caribbean) που ακολουθεί με υπό ναυπήγηση πλοία δυναμικότητας 30.362 κλινών.

Παράγοντες της ελληνικής ταξιδιωτικής αγοράς επισημαίνουν πως η απόφαση της MSC να κάνει «σπίτι» της (home port) τον Πειραιά δεν συνδέεται μόνο με το κενό που άφησαν οι αμερικανικοί όμιλοι στην περιοχή. Καθοριστική, λένε, ήταν η πύκνωση των αεροπορικών συνδέσεων της Αθήνας με τη Βόρεια Αμερική και την περιοχή του Ειρηνικού και, κυρίως, η σύνδεση της πρωτεύουσας με την αγορά της Κίνας.

Αμερικανο- γερμανικό φλερτ

Την ίδια στιγμή οι κρουαζιέρες αναδεικνύονται σε κύριο συστατικό στοιχείο μετασχηματισμού ισχυρών ευρωπαϊκών ταξιδιωτικών ομίλων όπως η TUI Group.

Ο γερμανικών συμφερόντων ηγέτης της ευρωπαϊκής ταξιδιωτικής αγοράς αποσύρεται με…σπριντ από τις δραστηριότητες tour operating ρίχνοντας όλο του το βάρος στην καθετοποίησή του σε γη (μέσω της διαχείρισης ξενοδοχείων), ουρανό (με κορμό την αεροπορική TUIfly) και θάλασσα (την κοινοπραξία TUI Cruises).

Σε μια εποχή που οι δραστηριότητες της ως τουρ οπερέιτορ αποδείχθηκαν μη επικερδείς, η TUI είδε τον κλάδο κρουαζιέρας (Hapag Lloyd, TUI Cruises) να της προσφέρει τεράστια έσοδα και να λειτουργεί ως ασφαλές σωσίβιο για το σύνολο του ομίλου.

Είναι χαρακτηριστικό πως μόνο η εταιρεία πολυτελών κρουαζιερόπλοιων Hapag Lloyd Cruise του ομίλου εκτιμάται πως εμφάνισε τζίρο 320 εκατ. ευρώ με τα κέρδη να υπολογίζονται σε 50 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με γερμανικές πηγές η αποτίμηση της εταιρείας τοποθετείται στα επίπεδα του 1 δισ. ευρώ.

Μετά την πτώχευση του Thomas Cook η TUI επιτάχυνε την απόσυρσή της από δραστηριότητες τουρ οπερέιτορ, ενώ πριν λίγες μέρες ανακοίνωσε πως θα προχωρήσει σε ενίσχυση της κεφαλαιακής της βάσης.

Μια από τις ενέσεις ρευστότητας που εξετάζει η διοίκηση του TUI Group φαίνεται πως είναι η πώληση σημαντικού ποσοστού (της τάξης του 50%) της Hapag Lloyd σε συνδυασμό με τη σύναψη συμφωνίας με ισχυρό διεθνή παίκτη.

Οι πληροφορίες φέρουν την TUI να βρίσκεται, ήδη, σε προχωρημένες διαπραγματεύσεις με τη Royal Caribbean (RCL), δεύτερο ισχυρότερο παίκτη κρουαζιέρας παγκοσμίως (63 πλοία). Το deal συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες καθώς το θέλουν αμφότερες οι πλευρές. Η μεν TUI για να βάλει στα ταμεία της φρέσκο χρήμα σε δύσκολες εποχές και ταυτόχρονα να σταθεροποιήσει περαιτέρω τον όμιλο μέσω της στρατηγικής σχέσης με έναν δεινόσαυρο της παγκόσμιας αγοράς.

Η Royal Caribbean από την πλευρά της επιχειρεί επέκταση στο upper class τμήμα της αγοράς κρουαζιέρας ελέγχοντας, μεταξύ άλλων εταιρείες όπως η Celebrity Cruises (πρώην εταιρεία του ομίλου Χανδρή) και την Azamara ενώ το 2018 εξαγόρασε και την εταιρεία πολυτελών κρουαζιερόπλοιων Silversea.

Το επικείμενο ντιλ, εφόσον οριστικοποιηθεί, θα αποτελέσει επισφράγιση της «συμβίωσης» TUI και Royal Caribbean τα τελευταία χρόνια καθώς οι δυο τους δημιούργησαν και «τρέχουν» την κοινοπραξία TUI Cruises.

Το ενδιαφέρον για τον ελληνικό τουρισμό είναι πως οι κρουαζιέρες αποτελούν επίσημα διακηρυγμένη προτεραιότητα της διοίκησης της TUI με το Ηράκλειο να αποτελεί ένα από τα ορμητήρια της εταιρείας.

Την ίδια στιγμή, ωστόσο, ο όμιλος TUI διατηρεί μεγάλο όγκο επενδύσεων στα παράλια της Μικράς Ασίας, ενώ είναι ο ισχυρότερος διαχειριστής ξενοδοχείων στην Ελλάδα.

Το βέβαιο είναι, σύμφωνα με πηγές της εγχώριας αγοράς, πως MSC και TUI (από κοινού ή όχι με την Royal Caribbean) θα διεκδικήσουν τα μεγάλα μερίδια της πίτας κρουαζιέρας στην ανατολική Μεσόγειο. Πως θα αποτυπωθούν σε γεωπολιτικό επίπεδο οι ανταγωνισμοί και οι συμμαχίες των ομίλων κρουαζιέρας θα φανεί την επόμενη διετία, υποστηρίζουν παράγοντες του χώρου.