Τουρισμός: Πέντε ισχυροί παράγοντες αποκαλύπτουν προκλήσεις και ευκαιρίες

Πέντε άνθρωποι του τουρισμού μιλούν στο Euro2day.gr, επιχειρώντας να καταγράψουν το momentum του ελληνικού τουρισμού το 2020.

Γ. Ρέτσος (ΣΕΤΕ), Α. Βασιλικός (ΞΕΕ), Α. Αγγελόπουλος (Aldemar), Α. Στελλιάτος (ΕΠΕΣΤ) και Θ. Δήμα (ΣΟΔΙΑ) καταγράφουν τα στοιχήματα και τις μεταβλητές που θα καθορίσουν το τουριστικό ρεύμα προς την Ελλάδα φέτος και τα αναμενόμενα έσοδα.

Σχολιάζουν, επίσης, τις προκλήσεις και τα νέα δεδομένα που διαμορφώνουν οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, το Brexit και η «επέλαση» των online κρατήσεων.

Αποτυπώνουν την εικόνα της ζήτησης και τις πρώτες ενδείξεις των κρατήσεων στα ξενοδοχεία, στον θαλάσσιο τουρισμό και στις βραχυχρόνιες μισθώσεις κατοικιών μέσα από ψηφιακές πλατφόρμες όπως η Airbnb.

Γ. Ρέτσος (ΣΕΤΕ): Χρειαζόμαστε αναπτυξιακό σχέδιο-πυξίδα για το μέλλον

 Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) τοποθετεί το πλαίσιο και τις προτεραιότητες που θα καθορίσουν την πορεία του ελληνικού τουρισμού τo 2020 και τα επόμενα χρόνια.

Αναλυτικά οι δηλώσεις του Γ. Ρέτσου έχουν ως εξής:

«Η βελτίωση του κλίματος καθώς και η εμπιστοσύνη των διεθνών αγορών στην ελληνική οικονομία έχουν, πλέον, διαμορφώσει τις συνθήκες για την απελευθέρωση της δυναμικής του ελληνικού τουρισμού. Την τελευταία δεκαετία, εν μέσω κρίσης, ο τομέας επέδειξε γερά θεμέλια. Η συνεχής αύξηση του τουριστικού ρεύματος, με θετικά αποτελέσματα σε επίπεδο εσόδων, δημιουργίας θέσεων εργασίας και συμβολής στην οικονομία της χώρας, ήταν παραπάνω από εμφανή.

Όμως, η εκάστοτε τουριστική περίοδος επηρεάζεται από ένα σύνολο παραμέτρων, τόσο σε διεθνές επίπεδο όσο και στο εσωτερικό της χώρας. Οι υψηλές προσδοκίες για συνέχιση της ανοδικής πορείας του τουρισμού απαιτούν τη θωράκιση και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού προϊόντος.

Οι επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα όλα τα προηγούμενα χρόνια προχώρησαν σε σημαντικές επενδύσεις. Δεν ακολούθησαν, ωστόσο, με τον ίδιο ρυθμό, οι δημόσιες επενδύσεις και η βελτίωση των υποδομών.

Στην κατεύθυνση αυτή, η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων 2021-27 αποτελεί μία πρώτης τάξης ευκαιρία για την υλοποίηση έργων που μπορούν να στηρίξουν άμεσα ή έμμεσα την ελληνική τουριστική δραστηριότητα. Οι συνθήκες είναι ώριμες για δομικές αλλαγές και τη διαμόρφωση ενός στοχευμένου αναπτυξιακού σχεδίου που θα λειτουργήσει ως πυξίδα για το μέλλον». 

Α. Βασιλικός (ΞΕΕ): Θετικό momentum για φυγή προς τα εμπρός

Ο Αλέξανδρος Βασιλικός, πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΞΕΕ) και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του φορέα που εκπροσωπεί τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις της Ε.Ε. (HOTREC), τοποθετείται για αυτονόητες και μη αλήθειες σχετικά με τον ελληνικό τουρισμό στην αυγή της νέας τουριστικής χρονιάς.

Ο επικεφαλής του ΞΕΕ κάνει λόγο για θετικές, μέχρι στιγμής, ενδείξεις και εξηγεί πως ο ελληνικός τουρισμός είναι σε θέση να κινηθεί στην ανοδική τροχιά που ακολούθησε και το 2019.

Προειδοποιεί, ωστόσο, ότι η συνεχής αύξηση της τουριστικής κίνησης μπορεί να αποτελέσει αρνητική εξέλιξη. Ιδιαίτερα για προορισμούς που δεν έχουν τη δυνατότητα να διαχειριστούν τις καθημερινές ανάγκες που προκύπτουν από τη φιλοξενία μεγάλου αριθμούν επισκεπτών.

Ο πρόεδρος του ΞΕΕ εκτιμά πως το θετικό momentum θα πρέπει να αξιοποιηθεί για τη φυγή του ελληνικού τουρισμού προς τα εμπρός.

Αναλυτικά οι δηλώσεις του Α. Βασιλικού στο Euro2day.gr έχουν ως εξής:

«Το 2019 έκλεισε θετικά και οι ενδείξεις που έχουμε επιβεβαιώνουν πως, παρά τις προκλήσεις που υπάρχουν, το 2020 μπορεί να κινηθεί με την ίδια θετική δυναμική.

Αυτό το θετικό momentum θα πρέπει να το αξιοποιήσουμε για "φυγή προς τα εμπρός", με σκέψη και δράση "έξω από το κουτί". Το να γίνουν τα 33 εκατομμύρια τουριστών της μιας χρονιάς, 35 εκατομμύρια την επόμενη, δεν σημαίνει αυτόματα ότι αποτελεί ένα θετικό γεγονός. Ειδικά για κάποιους προορισμούς που δεν έχουν ούτε τις υποδομές ούτε τα στοιχειώδη συστήματα διαχείρισης της καθημερινότητας -όπως για παράδειγμα η αποκομιδή των απορριμμάτων- θα ήταν μάλλον αρνητική εξέλιξη.

Το μεγάλο ζητούμενο είναι η βιωσιμότητα των προορισμών και όχι η τιμολογιακή πολιτική του ξενοδοχείου, το οποίο προσπαθεί να παραμείνει ανταγωνιστικό ακόμη και με τα υπέρογκα μη λειτουργικά κόστη με τα οποία επιβαρύνεται.

Μόνο ο συγχρονισμός με τις παγκόσμιες τάσεις και η ποιοτική εξέλιξη του ελληνικού προϊόντος μπορούν να φέρουν τα πραγματικά επιθυμητά αποτελέσματα, που θα αποτυπώνονται και στα ταμεία των επιχειρήσεων.

Είναι η ώρα να μετασχηματίσουμε την ποσότητα σε ποιότητα. Με υποδομές, με θεματικό εμπλουτισμό, με κίνητρα για να επενδύσουμε στο τουριστικό αύριο και να κατοχυρώσουμε τη θέση της Ελλάδας ως παγκόσμιου προορισμού ποιότητας, με καλύτερη γεωγραφική διάχυση αλλά και μεγαλύτερη σεζόν».

Α. Αγγελόπουλος (Aldemar): Οι 7 μεταβλητές που θα κρίνουν τη χρονιά

Ο Αλέξανδρος Αγγελόπουλος, αντιπρόεδρος του ξενοδοχειακού ομίλου Aldemar και γ.γ. της Ένωσης Ξενοδόχων Ηρακλείου, μιλάει για τις επτά μεταβλητές που θα κρίνουν την τουριστική χρονιά που μόλις άρχισε.

Ο αντιπρόεδρος του ομίλου Aldemar μίλησε στο Euro2day.gr για επτά παραμέτρους που καθιστούν αδύνατη οποιαδήποτε πρόβλεψη. Αξιολογεί τις συνέπειες στις κρατήσεις από την πτώχευση του Thomas Cook. Επιπλέον, επισημαίνει την υποχώρηση των διανυκτερεύσεων και της μέσης δαπάνης των τουριστών στη δεκαετία που ολοκληρώθηκε και περιγράφει την αλλαγή ρόλων στο τρίγωνο τουρ οπερέιτορ - αεροπορικές εταιρείες - ηλεκτρονικές πλατφόρμες κρατήσεων.

Στέκεται στη γεωπολιτική αναταραχή στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και υπενθυμίζει πως ο τουρισμός αντιδρά απρόβλεπτα σε τέτοιες περιπτώσεις.

Αναλυτικά όσα ανέφερε ο Α. Αγγελόπουλος στο Euro2day.gr:

«Το 2019 έκλεισε με στοιχεία που δύσκολα μπορεί κάποιος να ερμηνεύσει, χωρίς να κινδυνεύσει να γίνει επιλεκτικός ως προς την πηγή τους. Διότι είναι πλέον γνωστό τοις πάσι, ότι υπάρχουν φορείς που μετρούν αφίξεις για τους δικούς τους λόγους, ενώ και οι ξενοδόχοι μετρούν διανυκτερεύσεις για τους σωστούς λόγους.

Εντείνεται, λοιπόν, ο διάλογος για τα στοιχεία που καθορίζουν κατά πόσο είναι επιτυχημένη ή όχι μία χρονιά. Με την κατάρρευση του Thomas Cook περιμέναμε όλοι μία επιβράδυνση του ρυθμού των κρατήσεων, των αφίξεων και των διανυκτερεύσεων. Μέχρι τώρα δεν φαίνεται να ισχύει κάτι τέτοιο και η όποια ροή κρατήσεων καταγράφεται, εντάσσεται στα φυσιολογικά πλαίσια μιας περιόδου early booking.

Μπορούμε με ασφάλεια να κρίνουμε εάν θα είναι μία καλή η μία κακή χρονιά; Η απάντηση είναι όχι.

Μπορούμε να εστιάσουμε στα εξής επτά στοιχεία και ο καθείς να πορευτεί αξιολογώντας τα.

1. Υπάρχει ξεκάθαρη μείωση διανυκτερεύσεων τα τελευταία δέκα χρόνια.
2. Υπάρχει ξεκάθαρη πτώση της μέσης δαπάνης. Τα εισοδήματα των Ευρωπαίων έχουν συρρικνωθεί σημαντικά.
3. Η διεύρυνση προς αγορές που βρίσκονται σε ακτίνα μεγαλύτερη των τεσσάρων πτητικών ωρών δεν έχει φέρει ακόμα τα επιθυμητά αποτελέσματα.
4. Η αύξηση των ηλεκτρονικών κρατήσεων χωρίς πτήσεις δεν είναι εφικτή. Πρέπει να αξιολογήσουμε προσεκτικά πώς συνδέονται τα δύο. Πολλοί από τους tour operators νιώθουν θύματα των ηλεκτρονικών πλατφορμών, οι οποίες δεν έχουν το ρίσκο του αεροπλάνου.
5. Υπάρχει σοβαρότατο πρόβλημα στην αγορά εργασίας, αφού δεν υπάρχουν ούτε σε αριθμό ούτε σε ποιότητα τα στελέχη που απαιτούνται για μία ποιοτική φιλοξενία.
6. Άνοιξε επιτέλους ο διάλογος για την οικονομία της φιλοξενίας ή αλλιώς για τις αλληλεξαρτήσεις μεταξύ των επιμέρους κλάδων της ελληνικής οικονομίας που δημιουργούν και δημιουργούνται από το τουριστικό προϊόν.
7. Βρισκόμαστε στο επίκεντρο μιας γεωπολιτικής αναταραχής αλλά και μιας ευρωπαϊκής σύγχυσης. Ως εξαιρετικά ευαίσθητο προϊόν, η φιλοξενία επηρεάζεται άμεσα και με τρόπο απρόβλεπτο από τις εξελίξεις σε αυτά τα δύο μέτωπα.

Δεν μπορεί να γίνει λοιπόν πρόβλεψη. Αυτό που μπορεί να ειπωθεί, είναι ότι το ελληνικό μοντέλο ανάπτυξης θα κριθεί στο σύνολό του από την ικανότητά του να ξανασυστήσει στον κόσμο τον ελληνικό τουρισμό και την ελληνική φιλοξενία. Θυμηθείτε αυτό: ακόμη και μία χώρα τόσο μικρή θα κληθεί να αμυνθεί μέσα από την περιφερειακή της ανάπτυξη που, καλώς ή κακώς, περνάει μέσα από το μοντέλο της φιλοξενίας».

Α. Στελλιάτος (ΕΠΕΣΤ): Στα 2 δισ. ευρώ το αποτύπωμα του yachting στην οικονομία

Ο Αντώνης Στελλιάτος, πρόεδρος της Ένωσης Πλοιοκτητών Επαγγελματικών Σκαφών Τουρισμού (ΕΠΕΣΤ), περιγράφει τη συμβολή του yachting στην ελληνική οικονομία και μεταφέρει το φετινό momentum στον χώρο του θαλάσσιου τουρισμού.

Ο επικεφαλής της ΕΠΕΣΤ αναφέρει στο Euro2day.gr τους λόγους για τους οποίους το yachting έχει πολύ μεγαλύτερη συμβολή από την κρουαζιέρα στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας.

Ταυτόχρονα, εκφράζει την αισιοδοξία πως, εφόσον δεν υπάρξουν αρνητικές γεωπολιτικές εξελίξεις, οι άνθρωποι του χώρου αισιοδοξούν πως το 2020 μπορεί να αποδειχθεί πολύ καλή χρονιά.

Αναλυτικά, ο Α. Στελλιάτος δήλωσε στο Euro2day.gr:

«Το yachting συνεισέφερε στην ελληνική οικονομία 800 εκατ. ευρώ ή το 1,1% του ΑΕΠ με έμμεσο κι άμεσο αποτέλεσμα 1,94 δισ. ευρώ ενώ, ταυτόχρονα, προσέφερε 25.150 θέσεις εργασίας.

Τα μεγέθη είναι ενδεικτικά σε σύγκριση με την κρουαζιέρα, η οποία συνεισέφερε 580 εκατ. ευρώ ή το 0,82% του ΑΕΠ, με έμμεσο κι άμεσο αποτέλεσμα 1.402 δισ. ευρώ, ενώ προσέφερε μόλις 5.000 θέσεις εργασίας.

Ο στόλος των ελληνικών επαγγελματικών σκαφών απαρτίζεται από 5.000 και πλέον επαγγελματικά σκάφη -ιστιοπλοϊκά, catamaran, μηχανοκίνητα άνευ πληρώματος μέχρι 24 μ., μηχανοκίνητα με πλήρωμα 6-15 άτομα και mini κρουαζιερόπλοια χωρητικότητας 49 ατόμων.

Τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα με ολική ναύλωση κι έχουν ελληνική σημαία είναι 5.036. Αυτά με σημαία Ε.Ε-Ε.Ο.Χ είναι 436, ενώ αυτά με σημαία τρίτης χώρας είναι 6. Τέλος, τα επαγγελματικά τουριστικά ημερόπλοια είναι 650.

Η Ελλάδα, αποτελούμενη από 16.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής, είναι μια χώρα μαγική για θαλάσσιο τουρισμό και yachting. Κατέχει το καλύτερο προϊόν παγκοσμίως, διαθέτοντας χιλιάδες νησιά και βραχονησίδες, με ξεχωριστή σύσταση το ένα από το άλλο, κλιματολογικές συνθήκες, ιδιαίτερη κουλτούρα, ήθη και έθιμα. Κάτι που παρατηρείται γενικότερα κατά μήκος όλων των ελληνικών ακτογραμμών. Αποτελεί παγκόσμια μοναδικότητα. Σε όποιο πέλαγος κι αν πλεύσεις, έρχεσαι αντιμέτωπος με καθαρά, κρυστάλλινα και θερμά νερά, ενώ ταυτόχρονα αναπνέεις πολιτισμό και ιστορία.

Υπάρχει αισιοδοξία ότι το 2020 θα είναι πολύ καλή χρονιά, εάν δεν επηρεαστούμε από δυσμενείς διεθνείς πολιτικές συγκυρίες.

Παρ' όλα αυτά, το επαγγελματικό σκάφος ή yachting είναι μία αδικημένη εναλλακτική μορφή τουρισμού, διότι τα επαγγελματικά ελληνικά σκάφη πληρώνουν ετησίως:

- NAT: 40.000.000 ευρώ

- ΦΠΑ ναύλων: 70.000.000 ευρώ

- Φόρο Πλοίων: Εξαρτώμενο από το GRT

- Εισφορά αλληλεγγύης: 10% επί των κερδών της ΝΕΠΑ (σ.σ. η νομική μορφή της εταιρείας που διαθέτει επαγγελματικά τουριστικά σκάφη)

- Τέλος Πλοίων Αναψυχής και Ημερόπλοιων (ΤΕ.Π.Α.Η.), το οποίο επιβάλλεται σε όλα τα εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων ιδιωτικά και επαγγελματικά πλοία αναψυχής και επαγγελματικά τουριστικά ημερόπλοια άνω των 7 μέτρων, ανεξάρτητα από τη σημαία τους.

- Φόροι Ναυτικών: 15% Αξιωματικοί, 10% λοιπά πληρώματα και 5.000 Έλληνες ναυτικοί εργάζονται στα ελληνικά σκάφη.

Με βάση όλα αυτά, ζητάμε από τα συναρμόδια Υπουργεία Ναυτιλίας, Τουρισμού και Οικονομικών να διαβάσουν τα νούμερα που παραθέτω και να καταλάβουν ότι το Επαγγελματικό Ελληνικό Yachting συνεισφέρει στην ελληνική οικονομία πολύ περισσότερο από την κρουαζιέρα και ότι υπάρχουν 6.300 σκάφη με ελληνική σημαία ενώ η κρουαζιέρα δεν έχει ούτε ένα.

Ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Γιάννης Πλακιωτάκης είναι άριστος γνώστης του Yachting και είμαι πεπεισμένος ότι κάτι θα αλλάξει για το καλό των Ελλήνων ναυτικών, των Ελλήνων πλοιοκτητών και της ελληνικής οικονομίας».

Θ. Δήμα (ΣΟΔΙΑ): Χρονιά εδραίωσης των βραχυχρόνιων μισθώσεων το 2020

Η Θεοδώρα Δήμα, πρόεδρος του Συλλόγου Οικονομίας Διαμοιρασμού (ΣΟΔΙΑ), μιλά στο Euro2day.gr για την πορεία των βραχυχρόνιων μισθώσεων στην Ελλάδα και τις επερχόμενες ανακατατάξεις.

Η πρόεδρος του ΣΟΔΙΑ αναφέρθηκε στις εξελίξεις στον χώρο των βραχυχρόνιων μισθώσεων ακινήτων, που ταυτίστηκαν στη χώρα μας με ηλεκτρονικές πλατφόρμες όπως η Airbnb.

Αναφέρεται στα παράνομα καταλύματα αλλά και στο γεγονός πως οι κρατήσεις της «τελευταίας στιγμής» τείνουν να κυριαρχήσουν στη συγκεκριμένη αγορά.

Προεξοφλεί, ταυτόχρονα, πως η χρονιά που μόλις άρχισε, θα αποτελέσει ορόσημο αλλαγών, οι οποίες θα οδηγήσουν στο ξεκαθάρισμα τα αγοράς και θα εδραιώσουν τις βραχυχρόνιες μισθώσεις στην εγχώρια αγορά.

Αναλυτικά όσα δήλωσε στο Euro2day.gr η πρόεδρος του ΣΟΔΙΑ:

«Σημαντικοί παράγοντες που θα καθορίσουν την τουριστική ζήτηση για τη νέα χρονιά (εκτός από τους προφανείς: συχνότητα πτήσεων, πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα, απρόβλεπτες διεθνείς εξελίξεις, το προσφυγικό), είναι η φορολογική πολιτική σταθερότητα, οι περιορισμοί που θα επιβληθούν για το 2020 και οι νέες αγορές που πρόκειται να ανοίξουν σε γειτονικές χώρες.

Τα έσοδα για το κράτος προβλέπεται να αυξηθούν εάν τηρήσει το θεσμικό πλαίσιο και κατεβάσει από τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες όλα τα παράνομα ακίνητα. Αυτόματα αυτό θα οδηγήσει σε μια σταθερή αύξηση της ημερήσιας τιμής του συνόλου των καταλυμάτων και εξισορρόπηση της αγοράς, δίνοντας μια πιο ξεκάθαρη εικόνα του αριθμού των διαθέσιμων ακινήτων, της προσφοράς και της ζήτησης.

Μπορεί να υπήρξε μια αυξητική τάση των κρατήσεων αλλά δεν είδαμε να αποτυπώνεται στην πληρότητα των ακινήτων. Από τη μία πλευρά, υπάρχει υπερπροσφορά των διαθέσιμων ακινήτων και από την άλλη, υπάρχει μία πτώση της μέσης τιμής, με αποτέλεσμα τα έσοδα να έχουν μειωθεί για τους διαχειριστές-ιδιοκτήτες των ακινήτων.

Σημαντική συνιστώσα, η οποία επηρεάζει τις προβλέψεις, είναι το γεγονός ότι πλέον οι τουρίστες κλείνουν την τελευταία στιγμή το κατάλυμα για τις διακοπές τους και αυτό επειδή έχουν αντιληφθεί πως υπάρχουν αρκετά καταλύματα για να διαμείνουν. Σύμφωνα με στοιχεία μεγάλης ηλεκτρονικής πλατφόρμας, οι κρατήσεις, σχεδόν κατά 50%, γίνονται last minute. Για παράδειγμα, μολονότι πέρυσι, στις αρχές Ιουλίου, είχαμε αρνητική εικόνα για την πληρότητα και τις κρατήσεις, στο τέλος Αυγούστου το κλείσιμο ήταν πολύ θετικό.

Θεωρούμε πως το 2020 θα είναι μια απαιτητική χρονιά, γεμάτη εξελίξεις για τη βραχυχρόνια μίσθωση και  αλλαγές που θα βοηθήσουν να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να εδραιωθεί η δραστηριότητά μας. Τα καταλύματα που θα παραμείνουν θα είναι εκείνα τα οποία θα μπορούν να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των φιλοξενούμενων, βελτιώνοντας και εξελίσσοντας την εδραίωση της βραχυχρόνιας μίσθωσης στη χώρα μας».