Τη δυνατότητα ασφάλισης στον ΕΦΚΑ, ως “ελεύθεροι επαγγελματίες” αποκτούν οι μέτοχοι των ανώνυμων εταιρειών Κοινού Ταμείου Είσπραξης Λεωφορείων (ΚΤΕΛ ΑΕ), ανεξάρτητα από το ποσοστό συμμετοχής τους στις Ανώνυμες Εταιρείες των ΚΤΕΛ και ανεξάρτητα από το εάν οι ίδιοι οι μέτοχοι είναι ταυτόχρονα και οδηγοί των λεωφορείων, σύμφωνα με απόφαση που υπέγραψε ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Νότης Μηταράκης.
Με την ίδια απόφαση καταργείται η προηγούμενη εγκύκλιος του ΕΦΚΑ (5222/125/5-2-2019), η οποία έθετε περιορισμούς στην ασφάλιση των μετόχων, επειδή εξαρτούσε την ασφάλισή τους με το ποσοστό συμμετοχής τους σε μια Ανώνυμη Εταιρεία ΚΤΕΛ.
Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση, διακρίνονται οι ακόλουθες τέσσερις κατηγορίες ασφαλισμένων ελεύθερων επαγγελματιών στα ΚΤΕΛ ΑΕ:
1. Οι μέτοχοι οι οποίοι διατηρούν ποσοστό ιδιοκτησίας σε λεωφορείο Δημόσιας Χρήσης μιας ανώνυμης εταιρείας ΚΤΕΛ και δεν οδηγούν οι ίδιοι το λεωφορείο, ασφαλίζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες σύμφωνα με το άρθρο 39 του ν. 4387/2016, όπως αυτό ισχύει κάθε φορά.
2. Οι μέτοχοι που διατηρούν ποσοστό ιδιοκτησίας σε λεωφορείο Δημόσιας Χρήσης το οποίο εκμισθώνεται στην ίδια ΚΤΕΛ ΑΕ και οδηγούν οι ίδιοι το λεωφορείο, ασφαλίζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες, σύμφωνα με το άρθρο 39 του ν. 4387/2016.
3. Στις περιπτώσεις των μέτοχων μιας συγκεκριμένης εταιρείας, οι οποίοι απασχολούνται ως οδηγοί Δημόσιας Χρήσης λεωφορείων μιας άλλης ανώνυμης εταιρείας ΚΤΕΛ στην οποία δεν κατέχουν ονομαστικές μετοχές, εφαρμόζονται οι διατάξεις της παράλληλης ασφάλισης του άρθρου 36 του ν.4387/2016.
4. Επίσης, οι διατάξεις της παράλληλης ασφάλισης εφαρμόζονται και για τις περιπτώσεις εκείνες στις οποίες δεν διατηρείται η κυριότητα του λεωφορείου Δημόσιας Χρήσης (σύμφωνα με το νόμο 2963/2001), αλλά ο μέτοχος εργάζεται ως μισθωτός στην ίδια ΚΤΕΛ ΑΛ, με οποιαδήποτε ιδιότητα, εκτός της ιδιότητας του οδηγού.
Σε δηλώσεις του σχετικά με το ζήτημα αυτό, ο αρμόδιος υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών υποθέσεων Νότης Μηταράκης επεσήμανε πως με την απόφαση αυτή καταργούνται αδικίες ασφαλιστικών διακρίσεων εις βάρος των μικρομετόχων των ΚΤΕΛ ΑΕ που είχε διατηρήσει η προηγούμενη κυβέρνηση. Παράλληλα, επεσήμανε πως με τον τρόπο αυτό ικανοποιείται ένα δίκαιο αίτημα του κλάδου και δίνεται λύση σε ένα μακροχρόνιο πρόβλημα των οδηγών λεωφορείων δημόσιας χρήσης.
Να σημειωθεί ότι η προηγούμενη απόφαση προέβλεπε υποχρέωση καταβολής εισφοράς ανάλογης με το ποσοστό ιδιοκτησίας που έχουν, με έναρξη εφαρμογής την 1η Ιανουαρίου 2019.
Συγκεκριμένα, προέβλεπε ότι μέτοχοι που οδηγούν αυτοπρόσωπα το συνιδιόκτητο λεωφορείο Δημόσιας Χρήσης, εάν το ποσοστό ιδιοκτησίας είναι ίσο ή μικρότερο του 10%, ασφαλίζονται μόνο ως μισθωτοί και εισφοροδοτούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 38 ν. 4387/16. Μόνο εάν το ποσοστό ιδιοκτησίας είναι μεγαλύτερο του 10%, θα ασφαλίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του πρώην ΟΑΕΕ ως μη μισθωτοί - ελεύθεροι επαγγελματίες, λόγω της ιδιότητάς τους ως ιδιοκτητώνς λεωφορείου αλλά και ως μισθωτών λόγω της παροχής εξαρτημένης εργασίας, με την ιδιότητα του οδηγού.