Τα ισχυρά ελληνικά χαρτιά στο ενεργειακό πόκερ της Μεσογείου

Με φόντο την υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας στις 2 Ιανουαρίου ανάμεσα σε Ελλάδα, Ισραήλ και Κύπρο για τον αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου EastMed η Αθήνα ανοίγει σιγά, σιγά όλα τα χαρτιά της στο «πόκερ» που έχει στηθεί στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου για τους ενεργειακούς διαδρόμους.

Η Αθήνα με συμμάχους την Ιερουσαλήμ, τη Λευκωσία, τις Βρυξέλλες αλλά και με τη δεδομένη στήριξη στο πρόσφατο παρελθόν της Ουάσιγκτον προχωρά στη δρομολόγηση μεγάλων ενεργειακών έργων. «Όχημά» της είναι η ΔΕΠΑ μιας και το φυσικό αέριο τουλάχιστον στην επόμενη 20ετία θα είναι το μεταβατικό και κυρίαρχο καύσιμο έως ότου η Ε.Ε. πετύχει την ενεργειακή της αυτονόμηση από τα καύσιμα που εκπέμπουν CO2.

Μεγάλος αντίπαλος της Ελλάδας είναι η Τουρκία, η οποία μέσω προκλητικών κινήσεων, τόσο στην κυπριακή ΑΟΖ όσο και με την τελευταία ενέργεια της να συνάψει «συμφωνία» με τη Λιβύη για τα θαλάσσια σύνορα των δύο χωρών επιδιώκει να δημιουργήσει τετελεσμένα στον έλεγχο των ενεργειακών διαδρόμων αλλά και των κοιτασμάτων της περιοχής.

Επόμενη παρτίδα… της Αθήνας είναι το EastMed Gas Forum που θα πραγματοποιηθεί στο Κάιρο της Αιγύπτου στις 15 με 16 Ιανουαρίου. Η χώρα μας συμμετέχει σε αυτήν την πρωτοβουλία μαζί με τα κράτη της Αιγύπτου, της Κύπρου, του Ισραήλ, της Ιορδανίας καθώς και της Παλαιστινιακής Αρχής. Την Ελλάδα θα εκπροσωπήσει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, ο οποίος σε πρόσφατες δηλώσεις του τόνισε ότι «οι πρωτοβουλίες της Ελλάδας δεν στρέφονται εναντίον οιουδήποτε αλλά δημιουργούν ένα συνασπισμό νομιμότητας και συνεργασίας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο».

Και η παρούσα κυβέρνηση, όπως και η προηγούμενη, συνεχίζει μέσω της ΔΕΠΑ να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για ενεργειακά έργα και υποδομές που τυγχάνουν και της στήριξης των ΗΠΑ, οι οποίες από την πλευρά τους επιδιώκουν την εδραίωση των αμερικανικών συμφερόντων στο ενεργειακό πεδίο της περιοχής κόντρα στα ρωσικά.

Τρία μεγάλα επενδυτικά σχέδια, βαίνουν προς υλοποίηση με πρώτο το εμβληματικό του EastMed, έπεται ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός IGB και ακολουθεί το FSRU Αλεξανδρούπολης.

Ο EastMed

Πέραν της υπογραφής της διακρατικής συμφωνίας για τον EastMed, η οποία αναμένεται να «δέσει» μετά και τη συμμετοχή της Ιταλίας, η κίνηση που έβγαλε ξανά στο προσκήνιο το μεγάλο έργο των 7 δισ. δολ. είναι η πρόσφατη απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του ΥΑΦΑ Ποσειδών, όπου συμμετέχουν σε ποσοστά 50%-50% η ΔΕΠΑ και η ιταλική Edison, να επισπευσθεί η ολοκλήρωση όλων των εκκρεμών σταδίων για την ωρίμανση του αγωγού East Med. Στην ουσία επιταχύνεται η ολοκλήρωση της μελέτης σκοπιμότητας ύψους περίπου 70 εκατ ευρώ, μαζί με κάθε άλλο στάδιο ολοκλήρωσης στο σχεδιασμό του αγωγού EastMed, γεγονός που θα ανοίξει και τον δρόμο για την λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης.

Πληροφορίες δε, αναφέρουν πως η κοινοπραξία «Ποσειδών» βρίσκεται και σε συζητήσεις με ισραηλινές εταιρίες προκειμένου να συμμετάσχουν στο μεγάλο έργο, για το οποίο η επενδυτική απόφαση αναμένεται να ληφθεί σε δύο χρόνια. Διαπραγματεύσεις γίνονται, λένε πηγές, με τον ισραηλινό Διαχειριστή Φυσικού Αερίου (Israel Natural Gas Lines), ενώ στις αρχές του μήνα υπογράφηκε και μνημόνιο συνεργασίας με την ισραηλινή εταιρία TMNG, μέλος του ομίλου Tahal, η οποία εξειδικεύεται στο μηχανικό σχεδιασμό έργων πετρελαίου και φυσικού αερίου αλλά και στην κατασκευή έργων «με το κλειδί στο χέρι» (EPC). Η συμφωνία αφορά στην ανάπτυξη του επενδυτικού σχεδίου με σκοπό την εξαγωγή ισραηλινών ποσοτήτων φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.

Ο IGB

Το έργο του EastMed, έχει πολύ δρόμο μπροστά του και κυρίως για να είναι οικονομικά βιώσιμο απαιτούνται τεράστιες ποσότητες κοιτασμάτων φυσικού αερίου ώστε να συμφέρει η κατασκευή και η μεταφορά τους στην Ε.Ε.

Πολύ νωρίτερα, τον Ιούλιο του 2021 θα έχει τεθεί σε λειτουργία ο ελληνοβουλγαρικός διασυνδετήριος αγωγός (IGB) που αναπτύσσεται με ευθύνη της εταιρείας ICGB AD, στην οποία η ΔΕΠΑ μετέχει με ποσοστό 25%. Η αρχική δυναμικότητα του είναι 3 δισ. κυβικά μέτρα αερίου. Σε πρώτη φάση, οι ποσότητες θα προέρχονται από τον αγωγό TAP, ο οποίος αναμένεται να λειτουργήσει το 2020, μεταφέροντας αζέρικο αέριο στις ευρωπαϊκές αγορές, και στον οποίο η ΔΕΠΑ έχει δεσμεύσει χωρητικότητα ύψους 1 δισ. κ.μ. Στην ουσία, με τον αγωγό IGB, η εταιρεία πρόκειται να τροφοδοτήσει την βουλγαρική αγορά με φυσικό αέριο από την Κασπία, «σπάζοντας» για πρώτη φορά το ρωσικό μονοπώλιο στη γειτονική χώρα. Ο IGB δεν θα εφοδιάζεται με φυσικό αέριο μόνο από τον TAP.

Το FSRU Αλεξανδρούπολης

Η ιδέα της κατασκευής του πλωτού τερματικού σταθμού LNG ανοικτά της Αλεξανδρούπολης αποσκοπεί και σε νέα εναλλακτική πηγή τροφοδοσίας της Βουλγαρίας και άλλων ανατολικών χωρών της Ευρώπης, όπως και της Ουκρανίας.

Ο σταθμός είναι συμπληρωματικός του IGB και αποτελείται από την FSRU (πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης LNG) με αποθηκευτική ικανότητα LNG έως και 170.000 κυβ. μέτρα και δυναμικότητα αεριοποίησης 22,7 εκ. κ.μ. ημερησίως (8,3 δισ. κ.μ. ετησίως), η οποία θα αγκυροβοληθεί 10 χλμ ανοιχτά της παράκτιας περιοχής της Αλεξανδρούπολης, καθώς και από ένα σύστημα υποθαλάσσιων και χερσαίων αγωγών συνολικού μήκους 28 χλμ.

Η ΔΕΠΑ συμμετέχει και σε αυτό το έργο, με το διοικητικό συμβούλιο της να αποφασίζει λίγο πριν τα Χριστούγεννα να συμμετάσχει με 20% στο μετοχικό κεφάλαιο της GASTRADE Α.Ε., της εταιρείας που έχει αναλάβει την υλοποίηση του Τερματικού Σταθμού LNG Βόρειας Ελλάδας, στην Αλεξανδρούπολη.

Απομένουν, πέραν της Gaslog και του ομίλου Κοπελούζου που θα συμμετάσχουν με ποσοστά από 20%, και η συμμετοχή της βουλγαρικής εταιρείας φυσικού αερίου και πιθανόν και της ρουμανικής.

Τα έργα αυτά του IGB και του FSRU Αλεξανδρούπολης στηρίζονται από την Ουάσιγκτον, όπως και ο EastMed, κάτι που έδειξε και η πρόσφατη παρουσία του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Φράνσις Φάνον στις αρχές του Αυγούστου στην Αθήνα κατά τη συνάντηση των εμπλεκόμενων χωρών για τον αγωγό των 2.000 χλμ.

Η κυβέρνηση, με το επικείμενο ταξίδι του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον θα επιδιώξει να αποσπάσει νέα επιβεβαίωση της αμερικανικής στήριξης αυτή τη φορά από τον ίδιο τον Ντόναλντ Τραμπ. Αν το πετύχει θα έχει φέρει αποτέλεσμα το παιχνίδι που κάνει η Αθήνα στο ενεργειακό πόκερ… της Μεσογείου.