Την άνιση μάχη που δίνουν οι ευρωπαϊκές και κατ’ επέκταση και οι ελληνικές βιομηχανίες στο πεδίο της παγκοσμιοποιημένης αγοράς όπως αυτό έχει διαμορφωθεί από τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ - Κίνας, το carbon tax (ανθρακικός φόρος) της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής καθώς και τις εκ διαμέτρου αντίθετες πολιτικές των τρίτων χωρών όπως της Κίνας και της Τουρκίας, περιέγραψε ο Ευάγγελος Mυτιληναίος κατά τη διάρκεια του χθεσινού συνεδρίου του ΣΕΒ «Βιομηχανία 4.0».
Σύμφωνα με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της Mytilineos και αντιπρόεδρο του ΣΕΒ, «η πρόκληση των καιρών» για τη βιομηχανία εντάσεως ενέργειας δεν είναι μόνο η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση και ο ψηφιακός μετασχηματισμός που φέρνει, αλλά και η «κλιματική ουδετερότητα». Ο κ. Mυτιληναίος τη χαρακτήρισε «αντίστοιχης σημαντικότητας» πρόκληση.
Γιατί όμως;
Ο επιχειρηματίας, έχοντας την εμπειρία από την εξωστρεφή «Αλουμίνιον της Ελλάδος», σημείωσε ότι «τα προβλήματα τα αντιμετωπίζουμε ευρωπαϊκά και όχι ως εθνικά. Οι ελληνικές βιομηχανίες όμως έχουν και τα δικά τους πρόσθετα προβλήματα που επωμίζονται από την περίοδο της δεκαετούς οικονομικής ύφεσης».
Σύμφωνα λοιπόν με τον ίδιο, «ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, όσο κι αν συγκεντρώνει τις επικρίσεις παγκοσμίως για την πολιτική του, έχει δίκιο σε κάποια θέματα και ιδίως ως προς τις πρακτικές των Κινέζων.
Η κινεζική βιομηχανία αλουμινίου το 2012-2017 επιδοτήθηκε με 25 δισ. δολάρια και η ευρωπαϊκή βιομηχανία καλείται να την ανταγωνιστεί, όταν έχει το carbon tax να πληρώσει, μια και η Ε.Ε. είναι πρωτοπόρος στα θέματα της κλιματικής αλλαγής».
Ο κ. Mυτιληναίος χωρίς να αμφισβητεί την πολιτική της Ε.Ε. απέναντι στα θέματα της προστασίας του περιβάλλοντος, περιέγραψε αντιφάσεις της που δυσχεραίνουν τον ανταγωνισμό των ευρωπαϊκών κι ελληνικών βιομηχανιών: «Μου έλεγε o Δημήτρης Παπαλεξόπουλος της ΤΙΤΑΝ ότι έχει να ανταγωνιστεί την τουρκική τσιμεντοβιομηχανία, που δεν επιβαρύνεται το carbon tax καθώς η Ε.Ε. αρνείτο να επιβάλει το import carbon tax (ανθρακικός φόρος στις εισαγωγές). Οι βιομηχανίες βλέπουμε τα προβλήματα ως ευρωπαϊκά», είπε χαρακτηριστικά.
Οι ευρωπαϊκές ενεργοβόρες βιομηχανίες, λοιπόν, έχουν να αντιμετωπίσουν ουσιαστικά την ελλιπή έως και αδιάφορη πολιτική των τρίτων χωρών απέναντι στα θέματα της κλιματικής αλλαγής σε σχέση με τα αυστηρά μέτρα που έχει λάβει η Ε.Ε. Έτσι, υπάρχει το οξύμωρο μία ευρωπαϊκή βιομηχανία να πρέπει να προσαρμοστεί στα αυστηρά μέτρα των Βρυξελλών για τους ρύπους και τους στόχους της κλιματικής ουδετερότητας αλλά και στις άμεσες και έμμεσες πολιτικές ενίσχυσης τρίτων χωρών προς τις βιομηχανίες τους.
Ο μαραθώνιος… των ελληνικών βιομηχανιών
Ο κ. Mυτιληναίος, όμως, στάθηκε και στις μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές ενεργοβόρες βιομηχανίες, εξαιτίας των ιδιαίτερων προβλημάτων που προκάλεσε η οικονομική ύφεση: «Επειδή η Ελληνική Βιομηχανία έχει να αντιμετωπίσει κι επιλύσει επιπλέον ζητήματα, η πρόκληση είναι ακόμα μεγαλύτερη για την επόμενη μέρα που είναι κιόλας εδώ. Κυρίως την ανάγκη να παίζουμε στο βιομηχανικό στίβο με τους ίδιους όρους που παίζουν και οι ευρωπαίοι ανταγωνιστές μας», σημείωσε κι εξήγησε: «Διότι καλούμαστε να ανταγωνιστούμε ευρωπαϊκούς κολοσσούς, που έχουν πρόσβαση σε όλα εκείνα τα εργαλεία που ευνοούν την ανάπτυξη της βιομηχανικής παραγωγής (φθηνό ρεύμα, φθηνό χρήμα, ρυθμιστική σταθερότητα, απτή αδειοδοτική διευκόλυνση από το κράτος, εργαλεία και κίνητρα ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων κλπ.)»
Και ο αντιπρόεδρος του ΣΕΒ έγινε πιο σαφής: «Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και σήμερα, 20 χρόνια μετά τον πρώτο νόμο για την απελευθέρωση της ενεργειακής αγοράς, λειτουργούμε σε μια χώρα που παλεύει να καλύψει τις τεράστιες καθυστερήσεις στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις! Καλούμαστε παράλληλα να ανταγωνιστούμε τη βιομηχανική παραγωγή τρίτων χωρών, που ήδη επενδύει στον ψηφιακό μετασχηματισμό αλλά κι επιδοτείται σκανδαλωδώς», συμπλήρωσε.
Οι ευκαιρίες του Green Deal της Ε.Ε.
Η Ε.Ε. δείχνει να αντιλαμβάνεται αυτές τις ανισότητες και η πρόεδρος της Ε.Ε. Ursula von der Leyen καθοδηγεί την πολιτική για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής «Green Deal» αλλά και υπό όρους «ώστε η μετάβαση όχι μόνο να είναι εφικτή τεχνικά αλλά και οικονομικά ανταγωνιστική», σύμφωνα με τον κ. Μυτιληναίο. Ένα από τα μεγάλα ζητήματα ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας είναι το κόστος των ρύπων. Κάτι που αντιμετωπίζουν και οι ελληνικές επιχειρήσεις εντάσεως ενέργειας.
«Ήδη σε ευρωπαϊκό επίπεδο άρχισαν τα πράγματα να κινούνται, λ.χ. με την αναθεώρηση των κατευθυντηρίων γραμμών για την αντιστάθμιση του έμμεσου κόστους εκπομπών και την αναμενόμενη εκκίνηση του «ταμείου καινοτομίας» που θα στοχεύει ιδίως σε ενεργοβόρες βιομηχανίες», σημείωσε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Mytilineos.
Μόλις πριν από 20 μέρες, δημοσιεύτηκε το Masterplan για τον ανταγωνιστικό μετασχηματισμό της ευρωπαϊκής ενεργοβόρου βιομηχανίας, προκειμένου να καταστεί εφικτή η κλιματικά ουδέτερη και κυκλική οικονομία έως το 2050.
Σύμφωνα με τον ίδιο, «το Masterplan θα καθοδηγήσει σε μεγάλο βαθμό τη χάραξη μιας επικαιροποιημένης Βιομηχανικής Πολιτικής για την Ευρώπη που αναμένεται να παρουσιαστεί την άνοιξη του 2020».
Όπως εξήγησε «περιγράφονται οι βασικές προϋποθέσεις για τη διατήρηση και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας στο πλαίσιο της μεγάλης αυτής μετάβασης, εστιάζοντας σε τρεις βασικές προτεραιότητες:
1) Την εξασφάλιση της πρόσβασης της βιομηχανίας σε καθαρή ενέργεια και πρώτες ύλες σε διεθνώς ανταγωνιστικές τιμές.
2) τη δημιουργία αγορών για κλιματικά ουδέτερα και κυκλικά προϊόντα, και
3) τη χρηματοδότηση των προγραμμάτων R&I για την προώθηση καινοτόμων τεχνολογιών».