Μικραίνει το... καλάθι του υπερπλεονάσματος

Ο ρυθμός αύξησης των δημοσίων εσόδων περιορίστηκε τον Οκτώβριο με τις εισπράξεις από ΦΠΑ και ΕΝΦΙΑ, μετά τις μειώσεις φόρων το περασμένο καλοκαίρι να αποτελούν βαρόμετρο για το ύψος του υπερπλεονάσματος.

Αρμόδια πηγή μεταφέρει εικόνα κάλυψης των στόχων τον Οκτώβριο, αλλά χωρίς τις θεαματικές υπερβάσεις των προηγούμενων μηνών, δείχνοντας προς την κατεύθυνση των εισπράξεων ΕΝΦΙΑ και ΦΠΑ οι οποίες είχαν τροφοδοτήσει μεγάλο μέρος του πλεονάσματος των 3 δισ. ευρώ στο τέλος Σεπτέμβρη.

Τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών για το εννιάμηνο είχαν δείξει υπέρβαση των συνολικών εσόδων κατά 1,939 δισ. ευρώ, με επιμέρους υπερβάσεις 644 εκατ. ευρώ στον ΦΠΑ και 76 εκατ. ευρώ στα έσοδα από ΕΝΦΙΑ. Ένα μεγάλο μέρος της υπέρβασης εσόδων ΦΠΑ (κοντά στα 300 εκατ. ευρώ) συνδέεται με τις ετεροχρονισμένες εισπράξεις ΦΠΑ από την επέκταση της σύμβασης παραχώρησης του Ελ. Βενιζέλος ενώ ο Σεπτέμβρης παραδοσιακά τα τελευταία χρόνια εμφανίζει αυξημένες εισπράξεις ΕΝΦΙΑ, καθώς πολλοί φορολογούμενοι είτε εξοφλούν εφάπαξ τις οφειλές τους είτε τις «βάζουν» σε πιστωτικές κάρτες, με το δημόσιο να εισπράττει και πάλι μονομιάς το συνολικό ποσό.

Η πλήρης εικόνα των εσόδων του Οκτώβρη θα αποτυπωθεί στις πρώτες ανακοινώσεις του υπουργείου Οικονομικών για την εκτέλεση του προϋπολογισμού προς το τέλος της εβδομάδας. Πηγή του υπουργείου όμως, σπεύδει να περιορίσει τις προσδοκίες για το μέγεθος του υπερπλεονάσματος, οι οποίες τροφοδοτήθηκαν και από τις εκτιμήσεις της Standard and Poor’s για πλεόνασμα 4,3% του ΑΕΠ φέτος.

Η επιβεβαίωση μιας τέτοιας πρόβλεψης θα οδηγούσε σε υπερπλεόνασμα της τάξεως του 1,5 δισ. ευρώ, δίνοντας τη δυνατότητα διανομής μερίσματος ακόμα και 1 δισ. ευρώ.

Στέλεχος με γνώση των εξελίξεων αναφέρει ότι τέτοιες εκτιμήσεις είναι εκτός πραγματικότητας. Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους επιμένει στην πρόβλεψη η οποία έχει εγγραφεί στον προσχέδιο προϋπολογισμού για πρωτογενές πλεόνασμα 3,7% του ΑΕΠ, αν και η Κομισιόν εμφανίζεται πιο αισιόδοξη βάζοντας τον πήχη στο 3,8%. Τα μεγέθη αυτά υποδεικνύουν ένα εύρος δημοσιονομικού χώρου μεταξύ 350 και 550 εκατ. ευρώ.

Πέρα από τον αστάθμητο παράγοντα της πορείας των εσόδων, μικρές ανατροπές στους υπολογισμούς του πλεονάσματος έρχονται και από το μέτωπο της στατιστικής. Τα νεότερα στοιχεία για το πρωτογενές αποτέλεσμα του 2018 (η δεύτερη κοινοποίηση του Οκτώβρη από την ΕΛΣΤΑΤ) έβγαλαν μικρότερο πλεόνασμα κατά ένα δέκατο, μέρος του οποίου οφείλεται στην καλύτερη αποτύπωση προμηθειών προς τις τράπεζες. Η αλλαγή αυτή έχει «carry over» φέτος, στερώντας σε όρους πλεονάσματος ένα ποσό της τάξεως των 50 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με πληροφορίες.

Το υπουργείο Οικονομικών θα κάνει τις επόμενες ημέρες τους τελικούς λογαριασμούς για το πλεόνασμα καθώς οι όποιες αποφάσεις διανομής μερίσματος θα ενσωματωθούν στον προϋπολογισμό του 2020, ο οποίος αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή στις 20 Νοεμβρίου.

Από τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη το Σάββατο στον Σκάι προκύπτει ότι το κοινωνικό μέρισμα φέτος θα δοθεί «στοχευμένα και με έμφαση στους πιο αδύναμους συμπολίτες μας» ενώ είναι γνωστές οι προτάσεις για ενίσχυση των δικαιούχων του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης.

Παράλληλα, αναμένεται ένα μέρος του υπερπλεονάσματος να δοθεί για την κάλυψη των υποχρεώσεων του δημοσίου προς τη ΔΕΗ για Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας. Ο σχετικός λογαριασμός των 200 εκατ. ευρώ, εάν δεν καλυπτόταν από τον κρατικό προϋπολογισμό, θα έπαιρνε τη μορφή επιβαρύνσεων στους λογαριασμούς ρεύματος των καταναλωτών.