ΒofΑ: Οι πέντε κίνδυνοι για τις ελληνικές τράπεζες

Στο αναλυτικό report της Bank of America Merrill Lynch (BofA) για τις εγχώριες τράπεζες, μεγάλο μέρος της ανάλυσης αφιερώνεται στους κινδύνους που εξακολουθούν να τις συντροφεύουν. Αν και η αμερικανική επενδυτική τράπεζα εκτιμάει ότι ο «Ηρακλής» θα μπορεί να δράσει υποστηρικτικά, εντούτοις η αποτελεσματικότητά του θα κριθεί από τις διαθέσεις των ξένων για «distressed» εγχώριο ενεργητικό.

Ποιες είναι οι ανησυχίες

• Βασική ανησυχία για την BofA είναι τα περιορισμένα κεφαλαιακά μαξιλάρια (buffers) των τραπεζών: Οι δείκτες Texas των ελληνικών τραπεζών (σ.σ. λαμβάνει υπόψη του το ποσό των μη εξυπηρετούμενων περιουσιακών στοιχείων μιας τράπεζας σε σχέση με το άθροισμα των ενσώματων κεφαλαίων και των αποθεματικών) παραμένουν άνω του 100%. Τα κεφάλαια του δείκτη CET1 υπολείπονται του τμήματος των ΝΡΕs που δεν καλύπτονται από προβλέψεις. Η εικόνα είναι ακόμα χειρότερη, αν ληφθεί υπόψη το «καθαρό» κεφάλαιο, εξαιρουμένου του αναβαλλόμενου φόρου (DTA/DTC). Ως εκ τούτου, η ικανότητα των τραπεζών για χρήση του κεφαλαίου προκειμένου να επιταχυνθεί η διαδικασία καθαρισμού των NPEs είναι περιορισμένη.

• Η χαμηλή ποιότητα κεφαλαίων παρατείνει την εκκαθάριση των NPEs και αυξάνει κινδύνους dilution: Tα κεφάλαια των ελληνικών τραπεζών εξαρτώνται από το DTC. Εάν οι τράπεζες σημειώσουν για τη χρήση λογιστικές ζημίες, αυτό θα προκαλούσε τη χρήση του DTC, με αποτέλεσμα το dilution των υφιστάμενων μετόχων. Με άλλα λόγια, εξηγεί η BofA, στην πράξη τα έξοδα για προβλέψεις (cost of risk) περιορίζονται από τα επίπεδα της προ προβλέψεων κερδοφορίας τους, γεγονός που παρατείνει τη διαδικασία εκκαθάρισης των NPEs.

• Οι ρυθμιστικές αρχές ενδέχεται να απαιτήσουν βελτίωση της ποιότητας των κεφαλαίων των τραπεζών: Παρότι η αμερικανική επενδυτική τράπεζα δεν τον θεωρεί άμεσο κίνδυνο, εντούτοις εξηγεί ότι θα μπορούσε να συμβεί, μόλις επιστρέψει η κερδοφορία των τραπεζών σε κανονικά επίπεδα. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της BofA, αν στον δείκτη CET1 εξαιρεθούν τα κεφάλαια από DTC, θα είναι κάτω από 7% το 2023. Η κεφαλαιακή απαίτηση σε ένα τέτοιο θεωρητικό σενάριο, όπου οι τράπεζες καλούνται να κλείσουν το κενό, θα ήταν 7,6 δισ. ευρώ. Αυτό συγκρίνεται με τη συνολική τρέχουσα κεφαλαιοποίησή τους, που ανέρχεται στα 10 δισ. ευρώ.

•  Τα έσοδα να παραμείνουν υπό πίεση: Σχεδόν το 30% των εσόδων από τόκους των τραπεζών προέρχονται από τα NPEs, τα οποία θα σβήσουν σταδιακά καθώς οι τράπεζες μειώνουν τα χαρτοφυλάκια με NPEs. Ο δεύτερος αντίκτυπος οφείλεται στην πτωτική ανατίμηση των δανείων και των χρεογράφων. Επίσης, η υψηλή συμμετοχή των συναλλαγών στα έσοδα είναι πιθανό να εξομαλυνθεί μετά το 2020.

•  Υψηλό ποσοστό συμμετοχής του ΤΧΣ στις τράπεζες: Τα ποσοστά συμμετοχής του ΤΧΣ στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών μειώθηκαν σταδιακά με την πάροδο των ετών, αλλά παραμένουν υψηλά, ιδιαίτερα στην Εθνική Τράπεζα και την Τράπεζα Πειραιώς. Παρότι η BofA δεν το θεωρεί ως ένα βραχυπρόθεσμο κίνδυνο, καθώς τα συμφέροντα των ενδιαφερόμενων μερών ευθυγραμμίζονται με την αύξηση της αξίας του μετοχικού κεφαλαίου, σημειώνει ότι η συμμετοχή είναι πιθανό να πουληθεί όταν το περιβάλλον λειτουργίας ομαλοποιηθεί, γεγονός που θα προκαλέσει πληθώρα διάθεσης ποσοστών μετοχών (overhang).

H αποδοτικότητα και ο δείκτης εξόδων για προβλέψεις (CoR)

Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές την περασμένη δεκαετία, με τον συνολικό αριθμό των καταστημάτων αλλά και των εργαζομένων να μειώνεται κατά 55% και 42%, αντίστοιχα.

Ελλείψει αύξησης εσόδων, τα κέρδη από την «αποτελεσματικότητα» θα εξακολουθήσουν να είναι προτεραιότητα για τις τράπεζες, οι οποίες θα συνεχίσουν να εφαρμόζουν τα προγράμματα εθελούσιας εξόδου τους και να μειώνουν το κόστος μέσω εξορθολογισμού και αυξημένης ψηφιοποίησης. Επιπρόσθετα, τα κόστη που σχετίζονται με τις πλατφόρμες διαχείρισης των NPEs θα μειωθούν με την εξωτερική ανάθεση και τη σταδιακή μείωση του μεγέθους των χαρτοφυλακίων. 

Για την BofA, ωστόσο, η βασική αβεβαιότητα για τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές των ελληνικών τραπεζών είναι ο δείκτης εξόδων για προβλέψεις (cost of risk). Οι δικές της εκτιμήσεις για τη μείωση των NPEs είναι πιο συντηρητικές σε σχέση με τις διοικήσεις των τραπεζών, εξαιτίας της πιο συντηρητικής εκτίμησης που έχουν για την οργανική πορεία των NPEs. Παρ' όλα αυτά, η αμερικανική τράπεζα διαβλέπει ότι τα έξοδα για προβλέψεις θα μειωθούν προοδευτικά κάτω από 1% τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Μια σταδιακή πτώση στο CoR κατά 10 μ.β. θα αυξήσει τις μακροπρόθεσμες εκτιμήσεις για τα έσοδα 7%, κατά μέσο όρο.