Γιατί «βάφεται κόκκινος» ο προϋπολογισμός του ΕΦΚΑ

Με έλλειμμα και μάλιστα μεγαλύτερο των 48,6 εκατ. ευρώ φαίνεται πως θα κλείσει τελικά ο προϋπολογισμός του ΕΦΚΑ για το τρέχον έτος, ενώ ειδικοί εκφράζουν φόβους πως το ισοζύγιο εσόδων - εξόδων του υπερταμείου θα είναι αρνητικό και στον προϋπολογισμό του 2020. Σύμφωνα μάλιστα με υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Εργασίας, ελλειμματικοί ήταν οι προϋπολογισμοί του Ταμείου από την αρχή, ήτοι από το 2017 που δημιουργήθηκε.

Ειδικά για το 2019, όπως έχει επισημάνει το Euro2day.gr, μετά από τροποποίηση του προϋπολογισμού του, το ταμείο πέρασε σε έλλειμμα της τάξης των 48,6 εκατ. ευρώ, έναντι αρχικής πρόβλεψης για πλεόνασμα ύψους 245 εκατ. ευρώ. Η «τρύπα» που αυτόματα δημιουργήθηκε στο πρωτογενές αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης ανέρχεται σε 293,7 εκατ. ευρώ, αυξάνοντας την ανησυχία τόσο του υπουργείου Εργασίας όσο και του υπουργείου Οικονομικών.

Πλέον, οι αυξήσεις και κυρίως τα αναδρομικά στους δικαιούχους συντάξεων χηρείας αλλά και οι επιστροφές εισφορών σε χιλιάδες μη μισθωτούς, λόγω της εκκαθάρισης του 2018, εκτιμάται ότι θα αυξήσουν το έλλειμμα. Μάλιστα, σε αυτό δεν έχει ακόμη υπολογιστεί το πιθανό κόστος των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας, που εκτιμάται ότι θα «κοκκινίσει» περαιτέρω το ισοζύγιο εσόδων - εξόδων του ΕΦΚΑ.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στοιχεία για τον ελλειμματικό ΕΦΚΑ θα φέρει τις επόμενες ημέρες στη Βουλή η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Χθες, υψηλόβαθμο στέλεχος υποστήριζε ότι από την αρχή της δημιουργίας του ο ΕΦΚΑ είχε ελλείμματα, τα οποία απέκρυψε η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Εργασίας. «Έρχονται σε λίγες μέρες στη Βουλή στοιχεία για την οικονομική κατάσταση του ΕΦΚΑ και δυστυχώς θα κλάψουμε όλοι», σχολίαζε χαρακτηριστικά.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο τα αναδρομικά για τις συντάξεις χηρείας που αντιστοιχούν στους μήνες από την ψήφιση του νόμου τον Μάιο μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2019 και τα οποία θα καταβληθούν με τις συντάξεις Νοεμβρίου στο τέλος Οκτωβρίου 2019, επιφέρουν επιπλέον επιβάρυνση στον ΕΦΚΑ της τάξης των 70 εκατ. ευρώ.

Επιπλέον στο Ταμείο θα πρέπει να εγγραφούν 215 εκατ. ευρώ για την επιστροφή εισφορών σε 264.631 ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες, σύμφωνα με το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης του 2018. Μάλιστα, τα πρώτα 100,6 εκατ. ευρώ έχουν ήδη δοθεί σε 86.187 δικαιούχους. Ακόμη και η δημοσιοποίηση των εκκαθαριστικών σημειωμάτων των μη μισθωτών ενδέχεται να επιφέρει επιπλέον επιβάρυνση στον ΕΦΚΑ, εφόσον αποδειχθεί ότι οι κρατήσεις στους περίπου 600.000 συνταξιούχους που έλαβαν αύξηση λόγω αρνητικής προσωπικής διαφοράς έγιναν λάθος και δεν απεικονίστηκαν απλώς λάθος, στα σημειώματα που δημοσιοποιήθηκαν στις αρχές του μήνα.

Και βέβαια, επιπλέον δαπάνες αλλά και πιθανή μείωση εσόδων, το ύψος των οποίων δεν μπορεί ακόμη να εκτιμηθεί στο σύνολό του, αναμένεται να επιβαρύνουν τον Φορέα εντός του 2019, καθώς οι αποφάσεις του ΣτΕ έκριναν ότι τα ποσοστά αναπλήρωσης με τα οποία υπολογίστηκαν οι νέες συντάξεις είναι αντισυνταγματικά και πρέπει να αλλάξουν, με στόχο να ενισχύσουν όσους έχουν περισσότερα έτη ασφάλισης, ενώ οι εισφορές των μη μισθωτών είναι άδικες.

Η κυβέρνηση και δη η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας προτίθεται να θεραπεύσει τις αντισυνταγματικές διατάξεις με νέο νόμο, ο οποίος θα πρέπει να έχει αναδρομική ισχύ, από τη δημοσιοποίηση των αποφάσεων και εφεξής, ήτοι από τις 4 Οκτωβρίου και μετά. Μάλιστα, ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης εκφράζουν φόβους ότι η απόφαση του ΣτΕ θα δημιουργήσει ένα νέο κύμα μη καταβολής εισφορών από τους ελεύθερους επαγγελματίες - αυτοαπασχολούμενους, οι οποίοι αναμένοντας τις αλλαγές ενδέχεται να μην πληρώνουν τις τρέχουσες εισφορές. Και σημειώνουν πως υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις, ο προϋπολογισμός του 2020 να είναι ελλειμματικός.