Υπέρβαση 3 δισ. ευρώ στο πρωτογενές πλεόνασμα

 Υπέρβαση πλεονάσματος κατά 3,012 δισ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο κατέγραψε το πρωτογενές αποτέλεσμα του κρατικού προϋπολογισμού στο εννεάμηνο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου, με τα καθαρά έσοδα να είναι αυξημένα κατά 1,6 δισ. ευρώ και τις δαπάνες μειωμένες κατά 1,7 δισ., πάντα έναντι του στόχου.

Τα στοιχεία που ανακοίνωσε σήμερα ο υφυπουργός Δημοσιονομικής Πολιτικής Θεόδωρος Σκυλακάκης δείχνουν πρωτογενές πλεόνασμα 4,79 δισ. ευρώ έναντι στόχου 1,467 δισ. ευρώ, με την υπέρβαση να αγγίζει τα 3,012 δισ. όπως προαναφέρθηκε.

Επιμέρους στο εννεάμηνο τα φορολογικά έσοδα εμφανίζουν υπέρβαση 616 εκατ. ευρώ, οι επιστροφές φόρου είναι αυξημένες κατά 344 εκατ. ευρώ, οι δαπάνες τόκων είναι μειωμένες κατά 316 εκατ. ευρώ ενώ τεράστια συγκράτηση εμφανίζεται στις πιστώσεις υπό κατανομή, όπου το μέγεθος αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ.

Από τα στοιχεία Σεπτεμβρίου ξεχωρίζει επίσης η δραματική υστέρηση των εσόδων του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, τα οποία μεταβάλλουν δραστικά την επιμέρους εικόνα του συγκεκριμένου μήνα. Τα στοιχεία του ΓΛΚ δείχνουν ότι τον Σεπτέμβριο, το σύνολο των καθαρών εσόδων ήταν 5,4 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 823 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου παρά το γεγονός ότι τα φορολογικά έσοδα εμφανίζουν υπέρβαση 193 εκατ. ευρώ. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα έσοδα του ΠΔΕ ήταν μόλις 44 εκατ. ευρώ, με μείωση 840 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο.

Όπως δήλωσε ο υφυπουργός Οικονομικών Θ. Σκυλακάκης, τον Ιούλιο, προφανώς λόγω εκλογών, εστάλησαν ελάχιστα αιτήματα πληρωμής στην Κομισιόν, εικόνα η οποία, όπως συμπληρώνουν αρμόδιες πηγές, είχε σημειωθεί και στα προηγούμενα τριμηνιαία αιτήματα του Απρίλη. Τα εκλογικά κωλύματα αντανακλούν πλέον ευθέως στα έσοδα του προγράμματος επενδύσεων, επηρεάζοντας την εξέλιξή του.

Το υπουργείο Οικονομικών αποστέλλει σήμερα στην Κομισιόν το προσχέδιο προϋπολογισμού του 2020, το οποίο σύμφωνα με αρμόδιες πηγές θα ενσωματώνει ένα μόνο σενάριο, ενώ όπως προκύπτει εμμέσως από την τοποθέτηση αξιωματούχου του υπουργείου το δημοσιονομικό κενό έκλεισε. «Δεν νομίζω ότι θα υπάρξει άλλη επικοινωνία με τους θεσμούς», είπε σήμερα αξιωματούχος του υπουργείου, ερωτηθείς αν μετά την αποστολή του προσχεδίου θα συνεχιστούν οι εκ του μακρόθεν διαβουλεύσεις. Νωρίτερα, άλλωστε, ο κος Σκυλακάκης ευχαρίστησε τους θεσμούς «για την εξαιρετικά παραγωγική συνεργασία που είχαμε».

Στο προσχέδιο, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν υπάρξει τροποποιήσεις επί των ποσοτικοποιήσεων στα μέτρα που επιστρατεύονται για να «χωρέσει» το πακέτο Μητσοτάκη στα δημοσιονομικά περιθώρια του 2020, οι οποίες αφορούν σύμφωνα με πληροφορίες στην ενσωμάτωση εσόδων από το νέο καθεστώς αδειοδότησης τυχερών παιχνιδιών, ενώ έξτρα έσοδα στη ζώνη των 300 εκατ. ευρώ προβλέπονται και από τις ρυθμίσεις των 120 δόσεων.

Αντίθετα, ελαφρά προς τα κάτω έχουν αναθεωρηθεί οι εκτιμήσεις για τα πρόσθετα έσοδα από τη διεύρυνση των ηλεκτρονικών συναλλαγών αλλά και το spending review.

Το μέρισμα

Ο αξιωματούχος δέχτηκε αλλεπάλληλες ερωτήσεις αναφορικά με το λεγόμενο κοινωνικό μέρισμα και τα αναδρομικά για τους συνταξιούχους. Κράτησε κλειστά χαρτιά αλλά διευκρίνισε ότι τα νομικά πρόσωπα έχουν να προσδοκούν όφελος 134 εκατ. ευρώ, τα οποία έχουν εγγραφεί στον προϋπολογισμό του 2019 αλλά προς το παρόν δεν αποκαλύπτεται σε τι αφορούν. «Στις επόμενες ημέρες θα το δούμε», είπε χαρακτηριστικά.

Κατά τα λοιπά, τα 200 εκατ. ευρώ για την πληρωμή Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) στη ΔEH δεν έχουν ενσωματωθεί ακόμα στο προσχέδιο, ούτε στον τρέχοντα προϋπολογισμό. Η πληρωμή τους είναι βέβαιη αλλά η κατανομή τους χρονικά δεν έχει γίνει ακόμα. Επιπλέον όσον αφορά το επίδομα πετρελαίου θέρμανσης για φέτος θα είναι αυξημένο κατά 10 εκατ. ευρώ σε σχέση με τα 57,5 εκατ. του 2018, σε ποσοστό τουλάχιστον 90% η πληρωμή του συγκεκριμένου κονδυλίου θα γίνει φέτος, αλλά το 2020 μέχρι στιγμής δεν υπάρχει η παραμικρή πρόβλεψη δαπανών για επίδομα θέρμανσης. Ο αξιωματούχος του υπουργείου είπε ότι του χρόνου θα έχουμε συνολική αναδιάρθρωση του επιδόματος θέρμανσης, είναι βέβαιο ότι θα καταβληθεί αλλά μπορεί να πληρωθεί τον Ιανουάριο του 2021. 

Η ανακοίνωση του ΥΠΟΙΚ

Αναλυτικά, όπως αναφέρει και η ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2019, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 114 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 3.437 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2019, για το αντίστοιχο διάστημα του 2019 και ελλείμματος 1.458 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2018. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 4.479 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1.467 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 2.523 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2018.

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 38.531 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1.600 εκατ. ευρώ ή 4,3% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το 2019 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2019.

Η σημαντική αυτή αύξηση οφείλεται κυρίως στα κάτωθι γεγονότα:

• Είσπραξη ποσού 1.119 εκατ. ευρώ που αφορά στο τίμημα (εκτός ΦΠΑ) της επέκτασης της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, που είχε αρχικά εκτιμηθεί ότι θα εισπραχθεί στο έτος 2018.

• Είσπραξη ποσού 644 εκατ. ευρώ από ANFAs τον Μάιο 2019, που δεν είχε προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό 2019.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 42.047 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.944 εκατ. ευρώ ή 4,8% έναντι του στόχου.

Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 3.517 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 344 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3.172 εκατ. ευρώ).

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.571 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 796 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Ειδικότερα, τον Σεπτέμβριο 2019 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5.401 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 823 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο, παρά το γεγονός ότι τα έσοδα στην κατηγορία «Φόροι» εμφανίζονται αυξημένα κατά 193 εκατ. ευρώ (προσωρινά στοιχεία).

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5.937 εκατ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηναίου στόχου κατά 798 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 44 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 840 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου, επηρεαζόμενο από γραφειοκρατικές καθυστερήσεις κατά τη διάρκεια της εκλογικής περιόδου και των επόμενων εβδομάδων.

Οι επιστροφές εσόδων του Σεπτεμβρίου 2019 ανήλθαν σε 537 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 25 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (511 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2019 ανήλθαν στα 38.644 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1.723 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (40.367 εκατ. ευρώ). Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης αρνητικής απόκλισης είναι:

α) η μειωμένη δαπάνη τόκων, έναντι του στόχου κατά 306 εκατ. ευρώ,

β) η υποεκτέλεση του ΠΔΕ κατά 542 εκατ. ευρώ και

γ) οι μικρότερες έναντι του στόχου πληρωμές οπλικών συστημάτων κατά 232 εκατ. ευρώ, οι οποίες δεν επηρεάζουν άμεσα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, καθότι σύμφωνα με τη μεθοδολογία ESA, το έλλειμμα επηρεάζεται από τις φυσικές παραλαβές.

Μειωτικά έναντι του στόχου λειτούργησε και η πίστωση ύψους 982 εκατ. ευρώ, που είχε προβλεφθεί προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα πληρωμής, κατά το έτος 2019, των εφάπαξ χρηματικών ποσών του νόμου 4575/2018 σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης των πληρωμών εντός του 2018 (στις πιστώσεις υπό κατανομή). Επισημαίνεται ότι οι πληρωμές που υλοποιήθηκαν έως και τον Σεπτέμβριο του 2019 και αφορούν σε υπουργικές αποφάσεις εκδοθείσες το 2018 ήταν ύψους 326 εκατ. ευρώ (εμφανίζονται στη στήλη της πραγματοποίησης στη γραμμή «Παροχές σε εργαζόμενους»). Αντίθετα, αυξητικά έναντι του στόχου λειτούργησε η μεταβίβαση στον ΕΦΚΑ 971 εκατ. ευρώ για τη χορήγηση της 13ης σύνταξης.

Στις πιστώσεις υπό κατανομή συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων και οι πιστώσεις του τακτικού αποθεματικού, οι οποίες κατά τη διάρκεια του έτους μεταφέρονται σε άλλες μείζονες κατηγορίες για την πραγματοποίηση των σχετικών πληρωμών.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2019 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018 κατά 965 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω:

α) των αυξημένων επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 1.055 εκατ. ευρώ κυρίως για τη χορήγηση της 13ης σύνταξης και την καταβολή οικογενειακών επιδομάτων, τα οποία πλέον εμφανίζονται στις «Μεταβιβάσεις», ενώ το 2018 ήταν στην κατηγορία «Κοινωνικές Παροχές»,

β) των αυξημένων πληρωμών για τόκους κατά 612 εκατ. ευρώ και

γ) των αυξημένων δαπανών ΠΔΕ κατά 676 εκατ. ευρώ.

Με αντίρροπο χαρακτήρα (μειωμένη δαπάνη σε σχέση με πέρυσι) κινήθηκαν οι πληρωμές για καταπτώσεις εγγυήσεων, κατά 827 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα, τον Σεπτέμβριο 2019 το σύνολο των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 3.926 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 758 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο, κυρίως λόγω:

α) της υποεκτέλεσης του ΠΔΕ κατά 162 εκατ. ευρώ,

β) των μειωμένων δαπανών για τόκους κατά 101 εκατ. ευρώ και

γ) των μειωμένων συνολικών μεταβιβάσεων σε φορείς εντός και εκτός Γενικής Κυβέρνησης κατά 390 εκατ. ευρώ.