Παράθυρο νέων παροχών το 2019, αλλά δημοσιονομικό κενό το 2020

Η μόνη εξασφαλισμένη έξτρα παροχή εντός του 2019 με τα σημερινά δεδομένα είναι η αύξηση του επιδόματος θέρμανσης και η προκαταβολική πληρωμή του στους δικαιούχους. Αποφάσεις αναμένονται εντός της εβδομάδας και η σχετική υπουργική απόφαση την ερχόμενη, παράλληλα με την έναρξη διάθεσης του πετρελαίου θέρμανσης στις 15 Οκτωβρίου έναντι 1,02 ευρώ ανά λίτρο, σύμφωνα με εκτιμήσεις των εταιρειών εμπορίας πετρελαιοειδών.

Η τιμή είναι μειωμένη κατά 10% σε σχέση με την περυσινή πρεμιέρα, χωρίς να σημαίνει πως το κόστος δεν παραμένει βαρύ για τα νοικοκυριά. Το συνολικό κόστος του επιδόματος θέρμανσης έχει μειωθεί από τα 200 εκατ. ευρώ το 2014 στα 50 εκατ. ευρώ πέρυσι, μετά από μια σειρά μνημονιακών περικοπών και ο πρωθυπουργός έχει προαναγγείλει αύξησή του.

Ο προϋπολογισμός του τρέχοντος έτους φαίνεται να έχει τα δημοσιονομικά περιθώρια. Στο προσχέδιο το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή, το φετινό πρωτογενές πλεόνασμα προβλέπεται στο 3,68% με υπέρβαση 346 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο. Ακόμα και στα 200 εκατ. ευρώ να επανερχόταν το επίδομα για φέτος, πάλι θα «χωρούσε» αφήνοντας και περιθώριο ασφαλείας. Ορισμένες πηγές αφήνουν, όμως, ανοιχτό το ενδεχόμενο τον Νοέμβρη, με την κατάθεση του τελικού σχεδίου του προϋπολογισμού το πρωτογενές πλεόνασμα να φανεί ακόμα μεγαλύτερο, δημιουργώντας έξτρα δημοσιονομικό περιθώριο.

Οι δηλώσεις του Χρήστου Σταϊκούρα χθες στην ΕΡΤ δημιούργησαν προσδοκίες εκπλήξεων, με τον υπουργό Οικονομικών να σημειώνει μεταξύ άλλων πως «εάν τον Νοέμβριο υπάρχουν δημοσιονομικά περιθώρια να πετύχουμε και να υπερκαλύψουμε τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος, προφανώς αυτός ο δημοσιονομικός χώρος θα αξιοποιηθεί». «Κάθε δύο μήνες όλο και αιφνιδιάζουμε» είπε στη συνέντευξή του, αφήνοντας παράλληλα ανοιχτό το ενδεχόμενο μείωσης της προκαταβολής φόρου και του τέλους επιτηδεύματος, καθώς και αύξησης του Κοινωνικού Επιδόματος Αλληλεγγύης το 2020, εάν ο νέος προϋπολογισμός πάει καλύτερα από τις προβλέψεις. Προς το παρόν, οι θεσμοί συνεχίζουν να «βλέπουν» δημοσιονομικό κενό 900 εκατ. ευρώ, το οποίο κατά τις εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών δεν υφίσταται και η προσδοκία είναι ότι τελικά οι θεσμοί θα πειστούν για την ασφάλεια των ελληνικών κυβερνητικών προβλέψεων.

Επιστρέφοντας στο 2019, ο υπουργός Οικονομικών δέχθηκε ερωτήσεις χθες αναφορικά με το ενδεχόμενο ο έξτρα χώρος, αν προκύψει φέτος, να αξιοποιηθεί για τη διανομή κοινωνικού μερίσματος. Η απάντησή του δεν επιδέχεται διαφορετικών ερμηνειών. «Επιλογή της προηγούμενης κυβέρνησης ήταν να διανείμει νωρίτερα το πρωτογενές πλεόνασμα. Άρα, αυτό που δινόταν τον Δεκέμβριο δόθηκε τον Μάιο», για να προσθέσει ότι το επίδομα στους συνταξιούχους θα δίνεται σταθερά από το 2020 τον Δεκέμβριο.

Αρμόδιες πηγές έρχονται να διευκρινίσουν, προς επίρρωση των όσων δήλωσε ο Χρήστος Σταϊκούρας, ότι κοινωνικό μέρισμα με τη μορφή των επιλογών της προηγούμενης κυβέρνησης δεν βρίσκεται στο τραπέζι. Οι όποιες έξτρα παροχές προκύψουν στο τέλος του έτους θα έχουν μη επαναλαμβανόμενο χαρακτήρα, γεγονός το οποίο ακυρώνει ενδεχόμενη επιλογή μείωσης φόρων. Αντίθετα, αντί για επιδόματα, αναφέρει αρμόδια πηγή, θα μπορούσε να δοθούν έξτρα δαπάνες για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής, όπως για παράδειγμα ενίσχυση των δαπανών των νοσοκομείων.

Η βεντάλια των επιλογών θα ανοίξει όταν υπάρχει πιο καθαρή εικόνα για τα δημοσιονομικά περιθώρια του τρέχοντος προϋπολογισμού και αποφάσεις, πέραν του επιδόματος θέρμανσης, δεν θα πρέπει να αναμένονται πριν τα μέσα Νοεμβρίου.