Επιστροφές εισφορών ύψους 215 εκατ. ευρώ από τον ΕΦΚΑ δικαιούνται ένας στους έξι ασφαλισμένους ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες, σύμφωνα με το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης του 2018.
Μάλιστα, τα πρώτα 100,6 εκατ. ευρώ έχει ήδη προγραμματιστεί από το υπουργείο Εργασίας να πιστωθούν στους λογαριασμούς 86.187 ελεύθερων επαγγελματιών. Πρόκειται για τα ποσά που έχουν προκύψει από την εκκαθάριση των ασφαλιστικών εισφορών έτους 2018. Συνολικά θα επιστραφούν ή θα συμψηφιστούν με μελλοντικές οφειλές 215.193.494,99 ευρώ σε 264.631 ασφαλισμένους, ως αποτέλεσμα της εκκαθάρισης εισφορών του έτους 2018 με βάση τα εισοδήματα του 2017 έναντι των εισοδημάτων του 2016, που αρχικά είχαν λογισθεί και καταβληθεί.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, θα υπάρξουν ασφαλισμένοι που δεν θα δουν επιστροφές στους λογαριασμούς τους παρότι δικαιούνται. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν έχουν συμπληρώσει το ΙΒΑΝ τους. Προκειμένου δε να τους επιστραφούν τα ποσά που δικαιούνται, θα πρέπει να επισκεφθούν την ηλεκτρονική σελίδα του ΕΦΚΑ (www.efka.gov.gr) στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες και εκεί που αναφέρονται τα ατομικά τους στοιχεία, και συγκεκριμένα τα «στοιχεία επικοινωνίας», να το καταχωρίσουν.
Να σημειωθεί ότι εξαιτίας του τρόπου υπολογισμού των εισφορών για τους μη μισθωτούς, με βάση το εισόδημα του προ-προηγούμενου έτους, καθώς δεν έχει υποβληθεί η φορολογική δήλωση του ασφαλισμένου, υπάρχουν και περισσότεροι από 700.000 ασφαλισμένοι που είδαν χρεωστικά ειδοποιητήρια, τα οποία κλήθηκαν, όταν ολοκληρώθηκε η εκκαθάριση, είτε να τα αποπληρώσουν σε 5 δόσεις, είτε να τα εντάξουν στη ρύθμιση των 120 δόσεων που έληξε τη Δευτέρα. Συνολικά η οφειλή των χρεωστικών υπολοίπων για τις 700.000 μη μισθωτούς φτάνει το 1 δισ. ευρώ.
Η καταβολή των εισφορών στους μη μισθωτούς γίνεται με βάση το εισόδημα του προ-προηγούμενου έτους, ήτοι στην περίπτωσή μας, οι εισφορές του 2018 υπολογίστηκαν με βάση το εισόδημα του 2016. Όταν εκκαθαρίστηκαν οι φορολογικές δηλώσεις για το εισόδημα του 2017, έγινε και η εκκαθάριση των εισφορών. Η διαδικασία ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2019, και έδειξε πως περίπου 728.000 ασφαλισμένοι ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες κι αυτοαπασχολούμενοι είχαν δηλώσει το 2017 εισόδημα υψηλότερο από το 2016. Η συνολική τους οφειλή ανέρχεται σε 1,085 δισ. ευρώ. Άλλοι περίπου 494.000 ασφαλισμένοι κατέβαλαν ίδιες εισφορές, καθώς το εισόδημά τους παρέμεινε αμετάβλητο.
Τέλος, 264.600 έλαβαν πιστωτικό υπόλοιπο, καθώς δήλωσαν το 2017 εισόδημα χαμηλότερο από αυτό του 2016, με αποτέλεσμα να δικαιούνται επιστροφή ποσού που συνολικά ανέρχεται σε 215,19 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, το ποσό αυτό θα πρέπει να εγγραφεί στον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ, με τον υπουργό Εργασίας Γιάννη Βρούτση να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι είχε προβλεφθεί το ποσό αυτό στις δαπάνες του προϋπολογισμού του ΕΦΚΑ για το έτος 2019, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται «εικονικά πλεονάσματα». Σύμφωνα με τον υπουργό, για να αποφευχθούν τέτοια φαινόμενα, στο υπό κατάθεση αναπτυξιακό σχέδιο νόμου, προβλέπεται η υποχρεωτική κατάρτιση ισολογισμών στον ΕΦΚΑ και η πιστή απεικόνιση της χρηματοοικονομικής κατάστασης του οργανισμού.
Πώς θα γίνουν επιστροφές και πληρωμές
Βάσει της διαδικασίας που ακολουθήθηκε και κατά την εκκαθάριση των εισφορών του 2017, οι μη μισθωτοί με πιστωτικό υπόλοιπο άνω των 50 ευρώ είχαν περιθώριο έως τις 30 Αυγούστου να δηλώσουν στον ΕΦΚA εάν ήθελαν το ποσό να παραμείνει στον λογαριασμό τους και να συμψηφιστεί με τις επόμενες ασφαλιστικές υποχρεώσεις τους. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπέρ του συμψηφισμού υπέβαλαν δήλωση 60.360 ασφαλισμένοι. Οι υπόλοιποι 164.120 είναι αυτοί που λαμβάνουν (σε δόσεις, λόγω έλλειψης του αριθμού λογαριασμού IBAN) από σήμερα τις επιστροφές, συνολικού ύψους 214 εκατ. ευρώ.
Στον αντίποδα, οι μη μισθωτοί με χρεωστικό υπόλοιπο πρέπει ήδη (ή για την ακρίβεια όφειλαν) να καταβάλουν τις επιπλέον εισφορές, σε 5 δόσεις, αρχής γενομένης από τις 30/8/2019. Η δεύτερη δόση θα έπρεπε να έχει δοθεί έως τις 30 Σεπτεμβρίου, ώστε η αποπληρωμή να έχει ολοκληρωθεί στις 31/12/2019. Μάλιστα, δεν αποκλείεται κάποιοι να ενέταξαν τα ποσά αυτά στη ρύθμιση των 120 δόσεων, καθώς στην πράξη αφορούν οφειλές του 2018, που επιτρεπόταν να ενταχθούν στον διακανονισμό που έληξε την περασμένη Δευτέρα.