Ενέργεια: Το σχέδιο αντικατάστασης των NOME και το λουκέτο στις λιγνιτικές

Στην κατάργηση των δημοπρασιών ΝΟΜΕ που θεσπίστηκαν το 2016 από την προηγούμενη κυβέρνηση, κατόπιν συμφωνίας με τους θεσμούς, για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού, προχωρά η κυβέρνηση.

Το μεταβατικό μέτρο το οποίο προέβλεπε την πώληση από τη ΔΕΗ μέρους της λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ισχύος στους ανταγωνιστές που θα πρόσφεραν την υψηλότερη από την αρχικώς καθορισμένη τιμή τελειώνει πρόωρα και όπως όλα δείχνουν, παύει να ισχύει και ο στόχος της μείωσης του μεριδίου της δημόσιας εταιρείας κάτω από το 50% στο τέλος του 2019.

Το μέτρο των ΝΟΜΕ άνοιξε ως ένα βαθμό την αγορά, ρίχνοντας το ποσοστό της ΔΕH στην προμήθεια από το 90% στο 74%, αλλά ταυτόχρονα κόστισε και στη δημόσια εταιρεία περί τα 600 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα πάντα με τα όσα υποστηρίζει η ηγεσία του ΥΠΕΝ.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι, στις τελευταίες συναντήσεις στελεχών του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με εκπροσώπους της Κομισιόν, η ελληνική πλευρά γνωστοποίησε την απόφασή της να φέρει νομοθετική ρύθμιση -ίσως και την ερχόμενη εβδομάδα- με την οποία θα καταργεί τις ΝΟΜΕ. Οι Βρυξέλλες, λένε οι ίδιες πηγές, έγιναν επίσης αποδέκτες ενός πακέτου μέτρων που θα αντικαταστήσει τις δημοπρασίες ΝΟΜΕ, δεδομένου ότι η χώρα δεν είναι ακόμη σε θέση να λειτουργήσει πλήρως το Χρηματιστήριο Ενέργειας και να εφαρμόσει το target model.

Τις ΝΟΜΕ θα αντικαταστήσει η αγορά προθεσμιακών προϊόντων ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και η υλοποίηση ενός μίνι πακέτου τεχνικών μέτρων που ζητάνε οι προμηθευτές, κυρίως σε ό,τι αφορά τη βελτίωση των συναλλαγών τους με τους Διαχειριστές.

Η αγορά προθεσμιακών προϊόντων πρόκειται να λειτουργήσει περί τον Φεβρουάριο και αυτή εν ολίγοις θα προβλέπει την υποχρέωση της ΔEH να πουλά προϊόντα ρεύματος σε τιμές λίγο κάτω από τη χονδρεμπορική τιμή. Λεπτομέρειες για το πώς θα λειτουργεί η συγκεκριμένη αγορά δεν έχουν γίνει γνωστές, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, τα στελέχη της Κομισιόν ζήτησαν από την ελληνική πλευρά να παρουσιάσει τεκμηριωμένα την πρότασή της.

Η απολιγνιτοποίηση

Η συναίνεση των θεσμών στην πρόταση της κυβέρνησης να καταργήσει τις ΝΟΜΕ φαίνεται ότι επιτυγχάνεται με την απόφαση να κλείσει τις λειτουργούσες λιγνιτικές μονάδες μέχρι το 2028.

Πηγές που συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς υποστηρίζουν ότι το χαρτί… γύρισε με τις ανακοινώσεις και του ίδιου του πρωθυπουργού από τον ΟΗΕ για απόσυρση σε εννέα χρόνια όλων των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος που λειτουργούν με καύσιμο τον λιγνίτη. Η κίνηση αυτή αφενός είναι πλήρως εναρμονισμένη με τις ευρωπαϊκές πολιτικές για την απανθρακοποίηση της ενιαίας αγοράς και αφετέρου δημιουργεί τις προϋποθέσεις για το άνοιγμα της παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. Κι αυτό καθώς σταδιακά ο δεσπόζων παίκτης χάνει ένα από τα «όπλα» που είχε στο χαρτοφυλάκιο των πρώτων υλών παραγωγής, για τον πλήρη έλεγχο της αγοράς ηλεκτρισμού.

Πληροφορίες θέλουν το ΥΠΕΝ να δεσμεύτηκε για την εξειδίκευση του μέτρου της απόσυρσης των λιγνιτικών μονάδων με την εκπόνηση του επιχειρησιακού και στρατηγικού σχεδίου της ΔEH. Πάντως, όλα δείχνουν ότι μέχρι το καλοκαίρι του 2020 θα κλείσουν οι μονάδες του Αμυνταίου, της Μεγαλόπολης ΙΙΙ, όπως και της Καρδιάς.

Οι αποκρατικοποιήσεις

Από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων του ΥΠΕΝ με τους θεσμούς δεν θα μπορούσαν να λείψουν οι αποκρατικοποιήσεις των ενεργειακών επιχειρήσεων που έχει συμμετοχές το ελληνικό δημόσιο.

Για τα Ελληνικά Πετρέλαια, πληροφορίες αναφέρουν πως, για πρώτη φορά, τα στελέχη της Κομισιόν αποδέχτηκαν, εμμέσως πλην σαφώς, την εξέταση από το ΤΑΙΠΕΔ ακόμη και του σεναρίου της πώλησης πακέτων μετοχών μέσω του χρηματιστηρίου με discount. Οι Βρυξέλλες φέρονται να υποστήριξαν πως δεν έχουν καμία αντίρρηση να επιλεγεί η καταλληλότερη και πλέον συμφέρουσα λύση για το δημόσιο ακόμη και αυτή της πώλησης ποσοστών μέσω του ταμπλό. Πάντως, οι ίδιες πηγές επιμένουν ότι παραμένουν όλα τα σενάρια ανοικτά και η... μπάλα πια βρίσκεται στο ΤΑΙΠΕΔ.

Αναφορικά με την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ, οι θεσμοί αναμένουν να δουν το νομοσχέδιο που θα φέρει το ΥΠΕΝ και θα προβλέπει την πλήρη αποκρατικοποίηση των ΔΕΠΑ Εμπορίας και Υποδομών. Το κείμενο εκτιμάται ότι θα είναι έτοιμο εντός του επόμενου μήνα.