Με δύο σενάρια για ανάπτυξη το παζάρι με τους θεσμούς

Ο φετινός προϋπολογισμός ψηφίστηκε με πρόβλεψη για ρυθμό ανάπτυξης 2,5%, στόχος ο οποίος αναθεωρήθηκε την περασμένη άνοιξη σε 2,3%, αλλά και αυτός όπως όλα δείχνουν θα μείνει στα χαρτιά. Για τον προϋπολογισμό του 2020, το νέο οικονομικό επιτελείο θα ήθελε να θέσει τον πήχη στο 3%, αλλά οι συζητήσεις που ξεκινούν σήμερα με τους θεσμούς θα δείξουν εάν το επιδιωκόμενο πράσινο φως σε φοροελαφρύνσεις ύψους 1,2 δισ. ευρώ το επόμενο έτος θα συνδράμει στην επιτάχυνση της αναπτυξιακής διαδικασίας.

Την περασμένη εβδομάδα, στο υπουργείο Οικονομικών για πρώτη φορά εκλήθησαν οικονομολόγοι και αναλυτές εγχώριων φορέων από την Τράπεζα της Ελλάδος, το ΙΟΒΕ, το ΚΕΠΕ και τον ΣΕΒ έως τα τμήματα ανάλυσης των συστημικών τραπεζών. Κοινός τόπος, σύμφωνα με πληροφορίες, ήταν ότι η δυναμική που έχει αναπτυχθεί μέχρι σήμερα οδηγεί την ανάπτυξη πάνω από 2% το επόμενο έτος, αλλά κάτω από το 3%.

Ο ΣΕΒ περιέγραψε στο οικονομικό δελτίο του τις προϋποθέσεις για ανάπτυξη 3% του ΑΕΠ, η πλειοψηφία των οικονομολόγων «βλέπει» ανάπτυξη κοντά στο 2,5%, σταθμίζοντας τη βελτίωση του εγχώριου οικονομικού κλίματος κόντρα στην επιδείνωση του διεθνούς κλίματος, με την ευρωζώνη σε στασιμότητα (οριακά πάνω από 1% την ερχόμενη διετία) και τη γερμανική οικονομία στο κατώφλι της ύφεσης.

Κατά τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, αναφέρουν πληροφορίες, ο ρυθμός ανάπτυξης 3% συναρτάται με την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας για τα ελληνικά ομόλογα, εξέλιξη η οποία με τη σειρά της προϋποθέτει δραστικές κινήσεις στο μέτωπο των διαρθρωτικών αλλαγών.

Για το τρέχον έτος, η ΤτΕ δεν έχει μεταβάλει την πρόβλεψή της για ρυθμό ανάπτυξης 1,9% και σύμφωνα με πληροφορίες, οι αναλυτές της εκτιμούν ότι το 2020, ο ρυθμός ανάπτυξης θα κινηθεί στην περιοχή του 2,5%. Υπάρχουν, όμως, αρκετά κομμάτια στο παζλ, τα οποία θα πρέπει να συμπληρωθούν και τίποτα δεν μπορεί να θεωρείται «κλειδωμένο», πριν ολοκληρωθεί η συζήτηση ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τους θεσμούς αναφορικά με τον δημοσιονομικό χώρο του 2020, το ακριβές χρονοδιάγραμμα εφαρμογής των μέτρων φορολογικής ελάφρυνσης αλλά και την ακριβή χρήση των κερδών ελληνικών ομολόγων το επόμενο έτος.

Η απόφαση του Eurogroup του Ιουνίου 2018 έχει ήδη ανοίξει τον δρόμο, ώστε κεφάλαια ύψους 1,2 δισ. ευρώ -υπό την προϋπόθεση τήρησης των συμφωνηθέντων και θετικών εκθέσεων μετά τις μεταμνημονιακές αξιολογήσεις- θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για επενδυτικές δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Μια τέτοια εξέλιξη θα οδηγούσε σε επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης, υπό την προϋπόθεση της αξιοποίησης των κονδυλίων, αλλά δεν θα έλυνε τους δημοσιονομικούς γρίφους του επόμενου έτους.

Το υπουργείο Οικονομικών, σύμφωνα με πληροφορίες, «χτίζει» τις προβλέψεις του στο σενάριο σύμφωνα με το οποίο με αμετάβλητη πολιτική θεωρείται εφικτός ρυθμός ανάπτυξης 2,3% και στο ποσοστό αυτό μπορεί να προστεθεί ένα επιπλέον 0,7%, εφόσον εφαρμοστούν στο ακέραιο οι φοροελαφρύνσεις τις οποίες ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ. Στο σημείο αυτό μπαίνει η παράμετρος «θεσμοί».

Σήμερα το μεσημέρι, στην πρώτη επίσημη «διαπραγμάτευση» της νέας κυβέρνησης με τους επικεφαλής των θεσμών, στο τραπέζι μπαίνουν οι προβλέψεις για πλεονάσματα και ρυθμό ανάπτυξης, αλλά και τα σχέδια του υπουργείου Οικονομικών για παράταση της ρύθμισης των 120 δόσεων (κατά ένα μήνα, έως το τέλος Οκτωβρίου), σε συνδυασμό με την καθιέρωση μιας νέας πάγιας ρύθμισης εξόφλησης χρεών στο δημόσιο σε 24 δόσεις (από 12) για τακτικές οφειλές (φόρος εισοδήματος, ΦΠΑ, ΕΝΦΙΑ) και σε 48 δόσεις για έκτακτες οφειλές (φόροι κληρονομιάς ή βεβαιωμένες οφειλές μετά από έλεγχο).

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στις τελευταίες συναντήσεις με τα τεχνικά κλιμάκια, η παραδοσιακή «γκρίνια» περιορίστηκε και το πράσινο φως για τις δόσεις ήρθε πιο κοντά, αλλά κλειδωμένο ακόμα δεν είναι τίποτα. Για τη νέα πάγια ρύθμιση, το υπουργείο Οικονομικών θέλει να καθιερώσει ελάχιστη δόση 15 ευρώ τον μήνα για όσους έχουν εισοδήματα έως 10.000 ευρώ και προσδιορισμό της δόσης σε συνάρτηση με εισοδηματικά αλλά όχι περιουσιακά κριτήρια για υψηλότερα κλιμάκια.

Οι συζητήσεις για τις δόσεις θεωρούνται κρίσιμες αλλά όχι καθοριστικές σε σχέση με τις επιδιώξεις της κυβέρνησης για τις φοροελαφρύνσεις. Εκτιμάται πως εάν χρειαστεί να «δώσει» κάτι ο Χρήστος Σταϊκούρας για να κερδίσει «πράσινο» για όλα τα μέτρα ελάφρυνσης στον χρόνο που έχει περιγράψει ο πρωθυπουργός, μάλλον θα το κάνει…

Τα πλεονάσματα και οι στόχοι για την ανάπτυξη είναι σε πρώτο πλάνο. Για το 2019, κοινός τόπος ανάμεσα στις προβλέψεις της κυβέρνησης και των θεσμών είναι σύμφωνα με πληροφορίες πως όχι απλώς επιτυγχάνεται ο στόχος για 3,5% του ΑΕΠ, αλλά ξεπερνιέται. Κυβερνητικές πηγές έχουν αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο ο έξτρα δημοσιονομικός χώρος, εφόσον επιβεβαιωθεί, να οδηγήσει σε αύξηση του επιδόματος θέρμανσης για φέτος, ή άλλα μέτρα προσωρινού χαρακτήρα. Ο ρυθμός ανάπτυξης, δε, εκτιμάται ότι θα είναι ελαφρά χαμηλότερος από 2%.

Για το 2020, τα νούμερα μπαίνουν πλέον στο τραπέζι. Η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί για πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, όμως και ελαφρύνσεις συνολικού κόστους 1,2 δισ. ευρώ με παράλληλη διατήρηση της λεγόμενης «13ης σύνταξης», την οποία καθιέρωσε η προηγούμενη κυβέρνηση.

Χώρια από τη «μάχη» των πλεονασμάτων, πολύ ψηλά στην ατζέντα βρίσκονται η ενεργοποίηση του σχεδίου «Ηρακλής» για την τιτλοποίηση κόκκινων τραπεζικών δανείων, όπου αναμένεται εντός των ημερών η έγκριση από την DG Comp, διορθωτικές κινήσεις στο πτωχευτικό δίκαιο αλλά και η μαζική «έξωση» στρατηγικών κακοπληρωτών που έχουν βρει προστασία σε εκκρεμείς υποθέσεις του νόμου Κατσέλη, με την ενεργοποίηση μιας νέας πλατφόρμας στο τέλος Οκτώβρη.

Οι συζητήσεις οι οποίες ξεκινούν σήμερα (στο παλιό υπουργείο Εσωτερικών στη Βασιλίσσης Σοφίας) γίνονται με την Κομισιόν να έχει προχωρήσει σε μία αλλαγή. Ο Ντέκλαν Κοστέλο, επικεφαλής για το ελληνικό πρόγραμμα στα μνημονιακά χρόνια αλλά και στις τρεις πρώτες μεταμνημονιακές αποστολές, θα παρακολουθεί τις συζητήσεις εκ του μακρόθεν καθώς τον ρόλο του έχει αναλάβει ο Paul Kutos, με βαθμό τμηματάρχη. Ο Κοστέλο ήταν διευθυντής και πλέον έχει προαχθεί σε αναπληρωτή γενικό διευθυντή. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι ο Μοσκοβισί, λίγο πριν παραδώσει τη σκυτάλη του επιτρόπου Οικονομικών Υποθέσεων, σχεδιάζει επίσκεψη στην Αθήνα, μέσα στον Οκτώβριο, αλλά χωρίς να έχει ακόμα οριστικοποιηθεί η ημερομηνία.

Παράλληλα με την τέταρτη μεταμνημονιακή αξιολόγηση από την Κομισιόν (συναντήσεις έως την Τετάρτη μέχρι τώρα) «τρέχει» και η επίσκεψη του ΔΝΤ, η οποία θα διαρκέσει έως την Παρασκευή, προκειμένου το Ταμείο να συντάξει την έκθεση του άρθρου 4.