Προϋπολογισμός: Υπέρβαση εσόδων τον Αύγουστο

«Είμαστε αισιόδοξοι ότι ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2019, που αποτελεί δέσμευσή μας, θα επιτευχθεί», δήλωσε σήμερα ο υφυπουργός Δημοσιονομικής Πολιτικής Θ. Σκυλακάκης, με βάση τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού το πρώτο οκτάμηνο και τα οποία δείχνουν υπέρβαση καθαρών εσόδων 287 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο, στα 4,539 δισ. ευρώ.

Πηγές του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους επιβεβαίωσαν σήμερα τις πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες ο κος Σκυλακάκης έχει ζητήσει από όλα τα υπουργεία να προχωρήσουν σε επαναπροσδιορισμό των ανώτατων οροφών δαπανών που μπορούν να εκτελέσουν έως το τέλος του έτους. Η άσκηση αυτή, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει οδηγήσει σε «εξοικονομήσεις» 248 εκατ. ευρώ εγγεγραμένων ελαστικών δαπανών των υπουργείων, οι οποίες κατά δήλωσή τους δεν επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν.

Αρμόδιες πηγές επισημαίνουν ότι εξαιτίας της υπερεκτίμησης των δαπανών στον προϋπολογισμό και της επαναλαμβανόμενης υστέρησης τα προηγούμενα χρόνια προέκυπτε στο τέλος κάθε χρονιάς υπερπλεόνασμα, σημειώνοντας ότι αντίστοιχη άσκηση θα γίνει και για τον προϋπολογισμό του 2020, ώστε να υπάρξει πιο ρεαλιστική εικόνα για τις δαπάνες που εγγράφονται και τελικά πραγματοποιούνται.

Με την πρακτική της υπερεκτίμησης των δαπανών, υποστηρίζουν οι ίδιες πηγές, το διάστημα 2016-18 επιβλήθηκε έξτρα περιοριστική πολιτική ύψους 11,4 δισ. ευρώ, μετά τη διανομή των κοινωνικών μερισμάτων, λιτότητα η οποία ισοδυναμεί με «τέσσερις ΕΝΦΙΑ και κάτι».

Κατά την εκτέλεση του τρέχοντος προϋπολογισμού, το ΓΛΚ διαπιστώνει επίσης ότι στο τέλος της χρονιάς θα «περισσέψουν» πάνω από 148 εκατ. ευρώ, εξαιτίας της μειωμένης αποδοτικότητας μέχρι σήμερα της ρύθμισης προστασίας πρώτης κατοικίας. Όπως είναι γνωστό, μόλις τρεις αιτήσεις έχουν σταλεί στις τράπεζες, ενώ στον προϋπολογισμό για την επιδότηση δανείων πρώτης κατοικίας έχουν εγγραφεί 150 εκατ. ευρώ. Ακόμα και αν η ρύθμιση ανεβάσει κατακόρυφα ταχύτητα τους τελευταίους μήνες του έτους, είναι πρακτικά αδύνατο να δοθούν περισσότερα από δύο εκατομμύρια ευρώ στους δικαιούχους καθώς η καταβολή των πρώτων επιδομάτων (για τις τρεις πρώτες αιτήσεις) θα ξεκινήσει από τον Οκτώβριο.

Το οικονομικό επιτελείο βρίσκεται σε περίοδο πυκνής αλληλογραφίας με τους θεσμούς για την κατάρτιση του προϋπολογισμού του 2020 αλλά και το κλείσιμο του 2019, ενώ από σήμερα στην Αθήνα βρίσκονται τα τεχνικά κλιμάκια, στο πλαίσιο της τέταρτης μεταμνημονιακής αξιολόγησης.

Υψηλόβαθμο στέλεχος του ΓΛΚ εκτίμησε σήμερα ότι στο τέλος του 2019 δεν αποκλείεται να προκύψει έξτρα δημοσιονομικός χώρος, το μέγεθος του οποίου δεν μπορεί να πιστοποιηθεί σήμερα. Αν υπάρξει έξτρα χώρος θα φανεί στα μέσα Οκτωβρίου και το εύρος του θα προκύψει στο τέλος του έτους, οπότε θα ληφθούν αποφάσεις για την αξιοποίησή του. Σε κάθε περίπτωση, εφόσον προκύψει έξτρα χώρος, οι όποιες παρεμβάσεις θα έχουν εφάπαξ χαρακτήρα, αποκλειόμενης όμως της διανομής κοινωνικού μερίσματος.

Οσον αφορά το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2020, θα κατατεθεί στις 7 Οκτωβρίου στη Βουλή και έως τις 15 Οκτωβρίου στην Κομισιόν. Δεν είναι ξεκάθαρο αν θα ενσωματώνει ένα ή δύο σενάρια, ενώ παραμένει ερώτημα πώς και πότε θα αξιοποιηθούν τα κέρδη από τα ελληνικά ομόλογα (ANFAs), δεδομένου ότι δεν έχουν ληφθεί οι αποφάσεις.

Ασαφές παραμένει επίσης εάν θα κατατεθεί εντός του έτους το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα για την περίοδο 2020-23, το οποίο θα έπρεπε θεωρητικά να κατατεθεί από την περασμένη άνοιξη.

Η ανακοίνωση του ΥΠΟΙΚ

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2019, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού, ύψους 1.591 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για έλλειμμα 4.976 εκατ. ευρώ, που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2019, για το αντίστοιχο διάστημα του 2019 και ελλείμματος 2.677 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2018. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 2.903 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 272 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 1.124 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2018.

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 33.127 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2.421 εκατ. ευρώ ή 7,9% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το 2019, στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2019.

Η σημαντική αυτή αύξηση οφείλεται κυρίως στα κάτωθι γεγονότα:

• Είσπραξη ποσού 1.119 εκατ. ευρώ που αφορά στο τίμημα (εκτός ΦΠΑ) της επέκτασης της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, που είχε αρχικά εκτιμηθεί ότι θα εισπραχθεί στο έτος 2018.
• Είσπραξη ποσού 644 εκατ. ευρώ από ANFAs τον Μάιο 2019, που δεν είχε προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό 2019.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 36.107 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.739 εκατ. ευρώ ή 8,2% έναντι του στόχου. Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 2.980 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 319 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2.661 εκατ. ευρώ).

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.521 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 38 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Ειδικότερα, τον Αύγουστο 2019, το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4.539 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 287 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5.007 εκατ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηναίου στόχου κατά 354 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 374 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 285 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Οι επιστροφές εσόδων του Αυγούστου 2019 ανήλθαν σε 468 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 66 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (402 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2019 ανήλθαν στα 34.718 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 965 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (35.683 εκατ. ευρώ). Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης αρνητικής απόκλισης είναι:

α) η μειωμένη δαπάνη τόκων, έναντι του στόχου κατά 205 εκατ. ευρώ,

β) η υποεκτέλεση του ΠΔΕ κατά 380 εκατ. ευρώ και

γ) οι μικρότερες έναντι του στόχου πληρωμές οπλικών συστημάτων κατά 251 εκατ. ευρώ, οι οποίες δεν επηρεάζουν άμεσα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, καθότι σύμφωνα με τη μεθοδολογία ESA, το έλλειμμα επηρεάζεται από τις φυσικές παραλαβές.

Μειωτικά έναντι του στόχου λειτούργησε και η πίστωση ύψους 982 εκατ. ευρώ, που είχε προβλεφθεί προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα πληρωμής, κατά το έτος 2019, των εφάπαξ χρηματικών ποσών του νόμου 4575/2018, σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης των πληρωμών εντός του 2018 (στις πιστώσεις υπό κατανομή). Επισημαίνεται ότι οι πληρωμές που υλοποιήθηκαν έως και τον Αύγουστο του 2019 και αφορούν σε υπουργικές αποφάσεις εκδοθείσες το 2018, ήταν ύψους 326 εκατ. ευρώ (εμφανίζονται στη στήλη της πραγματοποίησης, στη γραμμή «Παροχές σε εργαζόμενους»).

Αντίθετα, αυξητικά έναντι του στόχου λειτούργησε η μεταβίβαση στον ΕΦΚΑ 971 εκατ. ευρώ για τη χορήγηση της 13ης σύνταξης.

Στις πιστώσεις υπό κατανομή συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων και οι πιστώσεις του τακτικού αποθεματικού, οι οποίες κατά τη διάρκεια του έτους μεταφέρονται σε άλλες μείζονες κατηγορίες για την πραγματοποίηση των σχετικών πληρωμών.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2019 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018 κατά 928 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω:

α) των αυξημένων επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 874 εκατ. ευρώ, κυρίως για τη χορήγηση της 13ης σύνταξης και την καταβολή οικογενειακών επιδομάτων τα οποία πλέον εμφανίζονται στις «Μεταβιβάσεις», ενώ το 2018 ήταν στην κατηγορία «Κοινωνικές Παροχές»,

β) των αυξημένων πληρωμών για τόκους κατά 693 εκατ. ευρώ και

γ) των αυξημένων δαπανών ΠΔΕ κατά 523 εκατ. ευρώ.

Με αντίρροπο χαρακτήρα (μειωμένη δαπάνη σε σχέση με πέρυσι) κινήθηκαν οι πληρωμές για καταπτώσεις εγγυήσεων, κατά 826 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα, τον Αύγουστο 2019, το σύνολο των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4.262 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 338 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο, με κυριότερη αιτία την υποεκτέλεση του ΠΔΕ κατά 217 εκατ. ευρώ.

*Δείτε τα αναλυτικά στοιχεία στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό"