Ασφαλιστικές εταιρείες: Πονοκέφαλος τα αρνητικά επιτόκια

«Πώς μπορεί να λειτουργήσει η ασφάλιση σε μια κοινωνία και μια οικονομία που εξελίσσεται» είναι το θέμα της διεθνούς συνάντησης ασφαλιστών και αντασφαλιστών στην Ύδρα τον επόμενο μήνα, δείχνοντας την αγωνία του κλάδου να προσαρμοστεί κατάλληλα στις ταχύτατες αλλαγές που συμβαίνουν στις νέες τεχνολογίες, στις ανάγκες των πελατών, αλλά και στη διεθνή οικονομική σκηνή.

Πολλά έχουν ειπωθεί μέχρι σήμερα για τις ραγδαίες αλλαγές στις καλύψεις των νέων (χωρίς ανάγκη οδήγησης) αυτοκινήτων που θα μπουν σε λίγα χρόνια στη ζωή μας, ή για μια πιθανή διείσδυση στον κλάδο εταιρειών όπως η Google, οι οποίες θα μπορούν να προσφέρουν εξατομικευμένα προϊόντα στους υποψήφιους πελάτες τους.

Γνωστή επίσης είναι η τάση πολλών νέων ανθρώπων να ενημερώνονται και να συναλλάσσονται μέσω του διαδικτύου (ανάγκη προσαρμογής των ασφαλιστικών δικτύων), όπως επίσης όλοι αναγνωρίζουν την ανάγκη κάλυψης έναντι νέων κινδύνων, όπως η αστική ευθύνη των επαγγελματιών και το cyber risk.

Κοινή πεποίθηση αποτελεί ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες θα κληθούν να παίξουν ενεργότερο ρόλο στην Ελλάδα, τόσο στο πεδίο της σύνταξης (δεύτερος και τρίτος πυλώνας, με βάση και το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που επεξεργάζεται η κυβέρνηση) όσο και της υγείας, μέσα και από τη σύμπραξή τους (ΣΔΙΤ) με δημόσια νοσοκομεία.

Αν και πολύ δύσκολα μπορεί κάποιος να προβλέψει το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα, κοινή διαπίστωση αποτελεί το ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες θα πρέπει να κάνουν χρήση των νέων τεχνολογιών, να περιορίσουν δραστικά τα λειτουργικά τους κόστη, να ανταποκρίνονται ταχύτερα στις απαιτήσεις των πελατών τους, να διαθέτουν τα κατάλληλα προϊόντα και όλα αυτά μέσα από δίκτυα που θα προσφέρουν υπηρεσίες-συμβουλές προστιθέμενης αξίας.

Πέραν αυτών όμως, οι ευρωπαϊκές ασφαλιστικές εταιρείες καλούνται να δράσουν σε ένα οικονομικό περιβάλλον, το οποίο πιθανότατα να χαρακτηρίζεται από τα χαμηλότατα επιτόκια σε μακροπρόθεσμη βάση.

Παράγοντες της αγοράς αναγνωρίζουν πως βραχυπρόθεσμα το κατρακύλισμα των ευρωπαϊκών (και των ελληνικών) επιτοκίων αποφέρει ισχυρά κέρδη στα χαρτοφυλάκια ομολόγων (ενδεχομένως και μετοχών) των ασφαλιστικών εταιρειών, ωστόσο η παραμονή των επιτοκίων σε τόσο χαμηλά επίπεδα σε μακροπρόθεσμη βάση θα αποτελέσει μεγάλη πρόκληση για τον κλάδο, διεθνώς.

Ήδη, τα πολύ χαμηλά επιτόκια των τελευταίων ετών έχουν υποχρεώσει τις ασφαλιστικές εταιρείες είτε να μηδενίσουν τις εγγυημένες ετήσιες αποδόσεις που προσέφεραν στους πελάτες -κατόχους συνταξιοδοτικών-επενδυτικών συμβολαίων, είτε να τις περιορίσουν δραστικά, μηδενίζοντας παράλληλα και τις πιθανές υπεραποδόσεις που καρπώνονταν.

Και ενώ παράγοντες του κλάδου σε διεθνές επίπεδο, θεωρούσαν πολύ χαμηλά τα περυσινά επιτόκια, η κατάσταση το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει επιδεινωθεί δραστικά, με:

• Τις αποδόσεις των δεκαετών κρατικών ομολόγων αρκετών χωρών της Ευρωζώνης (π.χ. Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία, Αυστρία, Δανία, Φινλανδία, Ιρλανδία) να έχουν περάσει σε αρνητικό πεδίο. Μάλιστα, η Γερμανία δανείστηκε πρόσφατα με αρνητικό κουπόνι για τριάντα χρόνια(!) και η Αυστρία με μόλις +1,70% για εκατό χρόνια…
• Τα μέσα τραπεζικά επιτόκια καταθέσεων της Ευρωζώνης έχουν υποχωρήσει στο 0,3% με πτωτική τάση και με πολλά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να επιβαρύνουν τους πελάτες τους με μια σειρά εξόδων.
• Όσο και αν στην Ελλάδα, οι προαναφερθείσες αποδόσεις είναι υψηλότερες (στο +2% το yield των δεκαετών κρατικών ομολόγων, στο +0,56% το μέσο καταθετικό επιτόκιο), οι περισσότερες εγχώριες εταιρείες έχουν σήμερα υψηλό, ή και πολύ υψηλό ποσοστό του επενδυτικού χαρτοφυλακίου τους σε τίτλους του εξωτερικού και ειδικότερα «από Γερμανία και βορειότερα».

Παράγοντες της αγοράς υποστηρίζουν ότι ενώ οι ασφαλιστικές εταιρείες είχαν προσαρμοστεί αναλόγως προκειμένου να αντιμετωπίζουν τα χαμηλά επιτόκια των τελευταίων ετών, τα πράγματα τώρα φαίνεται να επιδεινώνονται και φοβούνται το σενάριο μιας «ιαπωνοποίησης» της ευρωπαϊκής οικονομίας, δηλαδή μια μακρά περίοδο χαμηλότατων επιτοκίων και αναιμικών ρυθμών ανάπτυξης.

Ένα τέτοιο σενάριο, κάθε άλλο παρά βοηθάει τις ασφαλιστικές εταιρείες διεθνώς, επηρεάζοντας πτωτικά τα έσοδά τους από επενδύσεις και περιορίζοντας το φάσμα των προσφερόμενων λύσεων που μπορούν να δώσουν σε διάφορα μέτωπα, με πρώτο το συνταξιοδοτικό.