Γ. Στουρνάρας: Έκανε λάθη το ΔΝΤ

Ουδείς αλάνθαστος, και το ΔΝΤ έκανε λάθη, τόνισε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας σε συνέντευξή του στον τηλεοπτικό σταθμό Κρήτη TV. «Η συμβολή του βεβαίως ήταν καθοριστική» σχολίασε, προσθέτοντας πως κατά την έναρξη της κρίσης, οι ευρωπαϊκές χώρες επιθυμούσαν το ΔΝΤ να αποτελεί μέρος της λύσης. «Αν έγινε κάπου λάθος ήταν στην υπερβολική εμμονή σε πολιτικές λιτότητας, ότι στην αρχή δεν έδωσε επαρκή προσοχή σε εναλλακτικά στοιχεία όπως η μείωση των δαπανών και οι ιδιωτικοποιήσεις και έδωσε υπερβολική έμφαση στην αύξηση των φόρων» τόνισε ο Γ. Στουρνάρας, για να σημειώσει πως «δεν θέλω να κατηγορήσω κανέναν με το όφελος της στερνής γνώσης».

Πρόσθεσε πως στο πλαίσιο των διαρθρωτικών αλλαγών στην Ελλάδα απελευθερώθηκε η αγορά εργασίας πριν από τις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, γεγονός που «δημιούργησε μεγαλύτερη μείωση πραγματικών μισθών και μεγαλύτερη ύφεση από ό,τι ήταν αναγκαία… Σήμερα ξέρουμε πως αν τα μέτρα που μας έδωσαν από το 2012 και μετά γίνονταν ευθύς εξαρχής, τα πράγματα θα ήταν σαφώς καλύτερα».

«Δεν έχω καμία πολιτική φιλοδοξία» υπογράμμισε, απαντώντας και σε ερώτηση σχετικά με την κριτική που δέχεται για τις θέσεις που εκφράζει. «Έγινα υπουργός Οικονομικών το 2012, όταν με κάλεσαν τρία κόμματα, με την Ελλάδα στα πρόθυρα της καταστροφής. Οι  απόψεις που εκφράζω σε πολύ μεγάλο βαθμό είναι επεξεργασμένες θέσεις επιτελείων της ΤτΕ. Οι εκθέσεις μας δουλεύονται μήνες ολόκληρους… Οι κεντρικές τράπεζες έχουν ανεξαρτησία και οι διοικητές έχουν σύμβαση έξι ή περισσότερα χρόνια, ώστε να μην είναι δέσμιοι του πολιτικού κύκλου. Πολλοί διοικητές έχουν βρεθεί στο στόχαστρο κριτικής από τις κυβερνήσεις τους, αυτό κυρίως γίνεται διότι έχουν διαφορετικό χρονικό ορίζοντα όταν μετράνε τα αποτελέσματα της πολιτικής».

Ερωτηθείς για την προεκλογική περίοδο και τον ενδεχόμενο αντίκτυπό της στην οικονομία, ο Γ. Στουρνάρας εξέφρασε την ελπίδα, το κλίμα «να μην επηρεάσει την πορεία της οικονομίας. Ο φόβος σε προεκλογικές περιόδους είναι κάθε είδος εκτροχιασμού, θα βγάλουμε σε λίγο την έκθεση νομισματικής πολιτικής και εκεί θα εκφραστώ».

Ο διοικητής της TτE τόνισε πως «πρέπει να μειωθεί το πρωτογενές πλεόνασμα. Γύρω στο 2% είναι πιο εφικτό από το 3,5% και θα είναι καλύτερο και για τους δανειστές αυτό, θα μεγιστοποιούσε και την πιθανότητα βιωσιμότητας του χρέους».

Αναφερόμενος στην Ευρωζώνη, ο Γ. Στουρνάρας σχολίασε πως σήμερα έχουν δημιουργηθεί οι μηχανισμοί ανταπόκρισης στις κρίσεις αλλά προειδοποίησε πως μια μελλοντική κρίση, «αν και όποτε παρουσιαστεί, δεν θα είναι ίδια με την προηγούμενη. Κανείς δεν ξέρει το μέλλον, οι οικονομίες της ελεύθερης αγοράς έχουν το απρόβλεπτο στοιχείο της μορφής της επόμενης κρίσης». Αναφερόμενος στα αναγκαία επόμενα βήματα, ο κεντρικός τραπεζίτης σχολίασε πως «η αρχιτεκτονική της ευρωζώνης παραμένει ακόμα ατελής, πρέπει οπωσδήποτε να προχωρήσουμε στην πλήρη τραπεζική ένωση με μια πανευρωπαϊκή εγγύηση καταθέσεων, με ένα δημοσιονομικό εργαλείο στο κέντρο της Ευρωζώνης… Δεν μιλάω για πιο φιλόδοξα βήματα, που έχουν να κάνουν με ένα κοινό ευρωπαϊκό ομόλογο με μια κοινή εγγύηση, είναι βήματα που πρέπει να γίνουν κάποια στιγμή, σε κάποια από αυτά χρειάζεται αλλαγή της Συνθήκης, που δεν είναι ώριμο τώρα. Ας πάμε σε πιο μικρά βήματα, πιο ρεαλιστικά, με μια πλήρη τραπεζική ένωση, να γίνει ένα δημοσιονομικό εργαλείο που θα πάρει είτε την ασφάλιση της ανεργίας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο είτε τη χρηματοδότηση έργων υποδομής περισσότερων από ό,τι κάνουμε τώρα. Χρειαζόμαστε κάτι περισσότερο παρά την πολύ σημαντική πρόοδο που έχει γίνει σήμερα στον τραπεζικό τομέα».

«Πρέπει να εμβαθύνουμε την Ευρωζώνη, προτείνω να πάρουμε ριζικότερα μέτρα για τη μείωση των κόκκινων δανείων και παράλληλα να συναινέσουν οι χώρες του Βορρά σε μια προώθηση της εγγύησης των καταθέσεων. Τέτοιου είδους πολιτικές θέλουμε, να πάμε πιο τολμηρά και συναινετικά».

Αναφερόμενος στα χρόνια της κρίσης και στον κίνδυνο εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, ο Γ. Στουρνάρας είπε πως ο κίνδυνος εμφανίστηκε δύο φορές. «Η μία ήταν το 2012 και η άλλη, πολύ χειρότερη, το 2015. Στη μεν πρώτη ήρθε μια κυβέρνηση που πήρε τα απαραίτητα μέτρα και πολύ γρήγορα, σε δύο χρόνια, η χώρα επανήλθε σε μία κανονικότητα, στη δεύτερη, το '15, που ήταν δυσκολότερη περίπτωση, η τότε κυβέρνηση έκανε την απαραίτητη στροφή και τότε παραμείναμε στο ευρώ».

«Η έξοδος θα ήταν μια καταστροφή, ήταν πολύ λάθος όσοι το πίστευαν, ορισμένοι με κερδοσκοπική διάθεση, ορισμένοι με καλή πίστη αλλά ίσως υπερβολικά ακαδημαϊκά και με λάθος μοντέλα, πως μια έξοδος από το ευρώ μπορεί να είχε μια μικρή ζημιά αλλά μακροχρόνια θα ήμασταν πολύ καλύτερα».

«Σαφώς έγιναν λάθη, υπήρχαν φανατικές φωνές που έλεγαν να κοπεί το σάπιο πόδι για να σωθεί το σώμα, πως πρέπει να θυσιαστεί μια Ιφιγένεια, όλα αυτά ήταν ανοησίες. Πολύ σωστά και παρά τα λάθη και την έλλειψη προετοιμασίας, και οι εταίροι μας και εμείς -θέλω να λειτουργήσω ενωτικά σε αυτό-, κάναμε το σωστό. Ακόμα και αυτοί που φώναζαν παλιά, σήμερα πήραν μέτρα και είχαν και αυτοί μια θετική συμβολή για να μείνουμε στην Ευρωζώνη».

«Ο διχασμός στην Ελλάδα έκανε πολύ κακό, καθυστέρησε τη βελτίωση της κατάσταση και εξηγεί ως ένα βαθμό γιατί στην Ελλάδα οι επιπτώσεις από την κρίση ήταν χειρότερες από τις επιπτώσεις σε άλλες χώρες-μέλη», σχολίασε και πρόσθεσε πως υπήρξε απροθυμία συνολικά του πολιτικού κόσμου και έλλειψη της ομοψυχίας που έδειξαν άλλες χώρες που χτυπήθηκαν από την κρίση όπως η Ιρλανδία και η Κύπρος. «Εμάς εδώ επικράτησαν διχαστικές φωνές, μνημονιακοί - αντιμνημονιακοί, επαναλήφθηκε η Ιστορία» τόνισε ο Γ. Στουρνάρας.

«Πολλές φορές αισθάνθηκα πως όπως υπήρχε λαϊκισμός στην Ελλάδα, υπήρχε και στη Γερμανία. Ορισμένες φορές αισθάνθηκα πως ακραίες φωνές στο κέντρο της Ευρώπης ήθελαν ίσως την τιμωρία της Ελλάδας -πολέμησα αυτή την άποψη και ως υπουργός Οικονομικών και ως διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος», τόνισε.

Απαντώντας, τέλος, σε ερώτηση για το πώς θα αναπτυχθεί η ελληνική οικονομία, ο Γ. Στουρνάρας σημείωσε κατ’ αρχήν πως έχει βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα και πως «βγαίνουμε από την κρίση με συρρικνωμένο ΑΕΠ αλλά καλύτερη υγεία». Τόνισε πως η χώρα πρέπει να προσελκύσει κεφάλαια «που θα εγκατασταθούν μόνιμα στην Ελλάδα, κυρίως όχι τόσο δανειακά αλλά μετοχικές συμμετοχές. Αυτή είναι η πρόκληση. Έχουμε ένα επενδυτικό κενό γύρω στα 20-25 δισ., που πρέπει να το καλύψουμε με ρυθμούς διπλάσιους. Χρειάζονται οι σωστές πολιτικές, δεν θα ρισκάρει ο άλλος τα λεφτά του μόνιμα στην Ελλάδα, αν δεν δει μακροχρόνιες δεσμεύσεις».