ΙΟΒΕ: Αλλάξτε γρήγορα το ασφαλιστικό

Σε πολιτικό debate εξελίχθηκε η ημερίδα που οργάνωσε η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος με θέμα «συντάξεις και ανάπτυξη», μετά τη σχετική μελέτη που παρουσίασε ο ΙΟΒΕ.

Ειδικότερα, ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ κ. Νίκος Βέττας παρουσιάζοντας τη σχετική μελέτη, επισήμανε μεταξύ άλλων ότι παρά τις θετικές παρεμβάσεις που έχουν γίνει στο συνταξιοδοτικό σύστημα κατά τα τελευταία χρόνια, παραμένει πολυδάπανο (17,7% του ΑΕΠ ακόμη και μετά τις περικοπές) και καλείται να λειτουργήσει σε αντίξοες συνθήκες όπως οι αμείλικτες δημογραφικές τάσεις, το χαμηλό τρέχον επίπεδο των μισθών και η διάθεση σχετικού μικρού ποσοστού του πληθυσμού να ενταχθεί στην αγορά εργασίας.

«Υπάρχει αμφιβολία για το κατά πόσο το σύστημα είναι βιώσιμο σε βάθος χρόνου, αν δεν περικοπούν οι συντάξεις» αναφέρθηκε χαρακτηριστικά, με τον κ. Βέττα να συμπληρώνει:

* Πρέπει να δημιουργήσουμε ένα ασφαλιστικό σύστημα που θα λειτουργεί για την οικονομία και όχι μια οικονομία που θα λειτουργεί για το ασφαλιστικό σύστημα. Αν δεν υπάρξει αλλαγή, τότε η ελληνική οικονομία κινδυνεύει να κινείται οριζόντια για την επόμενη δεκαετία.

* Το σημερινό σύστημα είναι δαπανηρό, επειδή δεν στηρίζεται σε σύγχρονες δομές. Ένα νέο συνταξιοδοτικό σύστημα στο οποίο η κοινωνική ασφάλιση θα συμπληρώνεται από το δεύτερο πυλώνα, θα δημιουργήσει πόρους που θα χρηματοδοτήσουν επενδύσεις, θα μειώσει το ιδιαίτερα επαχθές μίγμα φόρων-εισφορών για τους εργαζόμενους, θα αυξήσει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και θα μετατρέψει τις εισφορές σε περιουσία των ίδιων των νοικοκυριών.

* Αν πάμε σε ένα σύστημα με κρατήσεις 20% υπέρ του πρώτου πυλώνα και κατά μέσο όρο 3% για τον δεύτερο, τότε κατά τις επόμενες δεκαετίες ο ετήσιος μέσος ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας μπορεί να αυξηθεί από 0,21% έως 0,38% ανάλογα με το ποσοστό των αποθεματικών που θα επενδύονται στην Ελλάδα.

* Υπάρχει κόστος μετάβασης από το υπάρχον σύστημα στο επόμενο, το οποίο οι πολιτικές δυνάμεις θα πρέπει να συνεννοηθούν για το πώς θα το καλύψουν. Το κενό αυτό είναι χαμηλότερο του 2% του ΑΕΠ και θα μπορούσε να καλυφθεί από εναλλακτικούς πόρους χρηματοδότησης (πχ ιδιωτικοποιήσεις, επαναδιαπραγμάτευση πρωτογενών πλεονασμάτων με τους δανειστές, αύξηση ΑΕΠ).

* Τα μεσομακροπρόθεσμα τα οφέλη προβλέπεται να είναι πολύ μεγαλύτερα του κόστους μετάβασης και σαφή διδάγματα μπορούν να αντληθούν από τις τόσες χώρες της Ευρώπης που ήδη έχουν προχωρήσει στη συγκεκριμένη διαδικασία.

Οι θέσεις των φορέων

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΒ κ. Θεόδωρο Φέσσα, συνταξιοδοτικό σύστημα χωρίς συμπλήρωση από τον κεφαλαιοποιητικό πυλώνα δεν μπορεί να είναι βιώσιμο. Ο ΣΕΒ είναι υπέρμαχος και του δεύτερου και του τρίτου πυλώνα, ο οποίος θα συνοδεύεται και με φορολογικά κίνητρα.

Ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ κ. Γιάννης Ρέτσος:

α) Κατηγόρησε το τρέχον ασφαλιστικό σύστημα ως αντιασφαλιστικό, αντιαναπτυξιακό και αντιοργανωτικό

β) Θεώρησε μεν αναγκαία τη μετάβαση στο νέο σύστημα, ωστόσο τόνισε πως οι όποιες αλλαγές θα πρέπει να είναι μελετημένες και να γίνουν σε βάθος τριών έως πέντε ετών.

Ο πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος κ. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου χαρακτήρισε το υπάρχον σύστημα μη βιώσιμο μακροπρόθεσμα: «Περιμένουμε από τα παιδιά μας να μας καταβάλλουν τις συντάξεις, μόνο που αυτά είναι λίγα και άνεργα» ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας πως τα σημερινά αποθεματικά του συστήματος είναι τόσο χαμηλά, έτσι ώστε να καλύπτουν τις συντάξεις μόλις για τρεις ημέρες, όταν στη Δανία τις καλύπτουν για πάνω από δύο χρόνια και στην Ευρώπη (μέσος όρος) για 1,3 χρόνια.

Επιπρόσθετα ο κ. Σαρρηγεωργίου ανέφερε:

• Ο δεύτερος πυλώνας αποτελεί εκ των πραγμάτων μονόδρομο και πως οι πολιτικές δυνάμεις θα κληθούν ουσιαστικά στο μέλλον να αποφασίσουν για το μίγμα των δύο πυλώνων.
• Τα επαγγελματικά ταμεία θα πρέπει να λειτουργούν με ένα αποδοτικό σύστημα σε όρους εξόδων.
• Ο τρίτος πυλώνας χρειάζεται τη φορολογική στήριξη ιδιαίτερα για τους νέους.

Επιφυλάξεις από κυβέρνηση

Αν και στο πλαίσιο της ημερίδας, ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κ. Τάσος Πετρόπουλος δεσμεύτηκε ότι θα μελετήσει την έρευνα του ΙΟΒΕ, στην πράξη πήρε σαφέστατες αποστάσεις από σειρά προτάσεων που περιέχονται σ’ αυτήν. Μεταξύ άλλων, ο κ. Πετρόπουλος:

- Αμφισβήτησε το κατά πόσο η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών μπορεί να οδηγήσει σε ανάπτυξη και να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας.
- Δεν συμφώνησε με το γεγονός ότι οι ασφαλιστικές εισφορές είναι υψηλές, καθώς μειώθηκαν στην πλειονότητα των ελεύθερων επαγγελματιών.
- Θεώρησε ψευδές το δίλλημα ότι ή η οικονομία θα δουλεύει για το συνταξιοδοτικό, ή το συνταξιοδοτικό θα δουλεύει για την οικονομία.
- Τόνισε πως μια μετάβαση από το ένα σύστημα στο άλλο θα μπορούσε να επιφέρει ολέθριες μεταβολές στην κοινωνική ασφάλιση.

Από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας κ. Άδωνις Γεωργιάδης υπερασπίστηκε το σύστημα των τριών πυλώνων, μέσα από μια σταδιακή μετάβαση σ’ αυτό των νέων ασφαλισμένων (ετήσιο κόστος μόνο 150 εκατ. ευρώ), ενώ παράλληλα:
α) Δεσμεύθηκε πως δεν θα μειωθούν οι υπάρχουσες συντάξεις .
β) Θεωρεί απαραίτητη τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, ιδιαίτερα για όσους επιβαρύνονται υπέρμετρα.
γ) Υπερασπίστηκε την εμπλοκή των ασφαλιστικών εταιρειών στο δεύτερο πυλώνα.
δ) Εστίασε σε μια γενικότερη πολιτική κινήτρων προκειμένου ο κόσμος να εργάζεται, να αμείβεται ικανοποιητικά και να μην θεωρεί ότι το κράτος έρχεται να τον γδάρει με τους φόρους του.

Ο νόμος Κατρούγκαλου πρέπει να καταργηθεί, τόνισε από την πλευρά του ο γραμματέας τομέα Οικονομικών του Κινήματος Αλλαγής Φιλιππος Σαχινίδης. Πρόσθεσε πως ένα οικονομικά βιώσιμο και κοινωνικά δίκαιο ασφαλιστικό σύστημα χαρακτηρίζεται από ισχυρή δημόσια και καθολική ασφάλιση, υποχρεωτική επικουρική ασφάλιση και προαιρετική ιδιωτική ασφάλιση. Μεταξύ άλλων ο Φ. Σαχινίδης πρότεινε επίσης την αύξηση των πόρων του συστήματος με διάθεση εσόδων από την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, καθώς και μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για ελεύθερους επαγγελματίες και μισθωτούς.