«Φωτιά» η φορολογική επιβάρυνση στην Ελλάδα

Οριακή αύξηση της φορολογικής «σφήνας», του αθροίσματος δηλαδή φόρων και εισφορών εργοδοτών και εργαζομένων στο εισόδημα μετά την αφαίρεση επιδομάτων, σημειώθηκε πέρυσι στην Ελλάδα, σύμφωνα με νέα μελέτη του ΟΟΣΑ.

Η συνολική επιβάρυνση ανήλθε στο 40,9%, όταν ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 36,1%, με τη χώρα μας να καταλαμβάνει τη 13η θέση στην κλίμακα των 36 χωρών που αποτυπώνονται στη μελέτη.

Η φορολογική σφήνα ως ποσοστό του εργατικού κόστους το 2018 σημείωσε αύξηση 0,15%, η οποία οφείλεται αποκλειστικά στο μέτωπο των φόρων. Η επιδοματική πολιτική του 2018 η οποία εφαρμόστηκε στην Ελλάδα όμως είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της συνολικής φορολογικής επιβάρυνσης για οικογένειες με δύο παιδιά και όπως προκύπτει από τη μελέτη, τα επιδόματα είναι ικανά να «λειάνουν» αισθητά τις συνολικές επιβαρύνσεις.

Ειδικότερα, στις χώρες του ΟΟΣΑ, η μέση φορολογική σφήνα μειώθηκε κατά 0,16 ποσοστιαίες μονάδες από 36,22% σε 36,06% για έναν μεμονωμένο μέσο εργαζόμενο, μεταξύ 2017 και 2018. Περιορίστηκε κατά περισσότερο από μία εκατοστιαία μονάδα στο Βέλγιο (1,1%), στην Εσθονία (2,5 εκατοστιαίες μονάδες), στην Ουγγαρία (1,1 εκατοστιαίες μονάδες) και στις Ηνωμένες Πολιτείες (2,2 εκατοστιαίες μονάδες).

Στο Βέλγιο και στην Ουγγαρία, οι μειώσεις της φορολογικής επιβάρυνσης οφείλονταν κυρίως σε χαμηλότερες εργοδοτικές εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, για τις οποίες το συνολικό ποσοστό εισφορών μειώθηκε από 32,19% σε 27,14% στο Βέλγιο και από 22,0% σε 19,5% στην Ουγγαρία. Κατά τη διάρκεια του ίδιου έτους, στην Εσθονία, το βασικό επίδομα φόρου αυξήθηκε και έγινε εισοδηματικό, με αποτέλεσμα να καταβάλλονται χαμηλότεροι φόροι εισοδήματος φυσικών προσώπων.

Όσον αφορά τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης στις Ηνωμένες Πολιτείες, προέκυψε από τη συνδυασμένη επίδραση μιας υψηλότερης βασικής φορολογικής απαλλαγής και του αναμορφωμένου χρονοδιαγράμματος του φόρου εισοδήματος (δηλ. χαμηλότεροι συντελεστές οριακής φορολογίας εισοδήματος). Αντίθετα, δεν υπήρξε αύξηση της φορολογικής σφήνας κατά περισσότερο από μία εκατοστιαία μονάδα για τον μεμονωμένο μέσο εργαζόμενο στις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ.

Όσον αφορά τα παντρεμένα ζευγάρια στα οποία εργάζεται ένας εκ των δύο, ο μέσος όρος φορολογικών εσόδων του ΟΟΣΑ παρέμεινε στο 26,6% μεταξύ 2017 και 2018, αν και παρατηρήθηκαν μεταβολές άνω της μίας μονάδας σε έξι χώρες: το Βέλγιο, την Ουγγαρία, τη Λιθουανία, τη Νέα Ζηλανδία, την Πολωνία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η φορολογική επιβάρυνση αυξήθηκε κατά περισσότερο από μία εκατοστιαία μονάδα στην Πολωνία (10,3 ποσοστιαίες μονάδες), λόγω των μειωμένων εισοδηματικών επιδομάτων για επιδόματα τέκνων.

Οι μειώσεις της φορολογικής επιβάρυνσης για το ζεύγος με δύο παιδιά στο Βέλγιο (1,1 εκατοστιαία μονάδα), στην Εσθονία (2,4 εκατοστιαίες μονάδες), στην Ουγγαρία (1,1 εκατοστιαία μονάδα) και στις Ηνωμένες Πολιτείες (2,4 εκατοστιαίες μονάδες) οφείλονταν σε μεγάλο βαθμό σε αλλαγές στα επιδόματα. Επιπλέον, οι μειώσεις προέκυψαν επίσης από την αύξηση του οφέλους σε χρήμα στην Εσθονία και από την αύξηση των φορολογικών ελαφρύνσεων για τα παιδιά για την Ουγγαρία (δηλ. αυξημένο επίδομα επιδόματος τέκνου για τα νοικοκυριά με δύο παιδιά) και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Οι μειώσεις οφείλονταν κυρίως σε μεταβολές παροχών σε χρήμα ή σε φορολογικές προβλέψεις για εξαρτώμενα τέκνα στην Ελλάδα (κατά 1,1 εκατοστιαία μονάδα λόγω αυξημένων παροχών για παιδιά), τη Λιθουανία (κατά 2,5 εκατοστιαίες μονάδες λόγω της καθολικής παροχής παιδιού το 2018) και τη Νέα Ζηλανδία (κατά 4,5 εκατοστιαίες μονάδες, λόγω της αυξημένης πίστωσης οικογενειακών φόρων που θεωρείται ως παροχή μετρητών στην έκθεση).