Ξενοδοχεία: Ποιες περιοχές και ποιες κατηγορίες «πήραν κεφάλι» στα έσοδα

Την αναρρίχηση των βασικών μεγεθών του ελληνικού τουρισμού σε νέα υψηλότερα επίπεδα το 2018, τη συνολική βελτίωση των επιδόσεων των ελληνικών ξενοδοχείων, αλλά και το χάσμα που έχει διαμορφωθεί μεταξύ των Περιφερειών-«ατμομηχανών» και των… πίσω «βαγονιών» της τουριστικής αμαξοστοιχίας της χώρας αποτυπώνει μελέτη του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) για τις βασικές εξελίξεις στα μεγέθη του ξενοδοχειακού τομέα της χώρας τη χρονιά που έφυγε.

Η Ελλάδα φάνηκε να βρίσκει σημείο ισορροπίας μεταξύ αριθμού ξένων επισκεπτών και τουριστικών εισπράξεων, καθώς κατέγραψε αύξηση αφίξεων ξένων επισκεπτών 9,7% και εισπράξεων 10%. Έτσι, η χώρα μας πέτυχε τη δεύτερη μεγαλύτερη άνοδο τόσο σε αφίξεις όσο και έσοδα σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές της στη Νότια Ευρώπη. Την ξεπέρασε σε άνοδο μόνο η Τουρκία, η οποία «έτρεξε» ένα ράλι το 2018 επανακάμπτοντας στην αγορά διακοπών της Μεσογείου. Η γειτονική χώρα, ωστόσο, εμφάνισε υστέρηση εσόδων (+12,2%) σε σύγκριση με τον αυξημένο αριθμό τουριστών που υποδέχθηκε (39,5 εκατ. επισκέπτες, +21,8%).

Ψαλίδα η οποία, σύμφωνα με ξενοδοχειακές πηγές, αποτυπώνει τις μεγάλες προσφορές που επιστράτευσαν οι Τούρκοι ξενοδόχοι, προκειμένου να επιστρέψουν σε επίπεδα κρατήσεων προηγούμενων ετών.

Τα στοιχεία δείχνουν πως στην αγορά διακοπών της Μεσογείου έχει διαμορφωθεί ένα «καρέ» ισχυρών παικτών, οι οποίοι συγκροτούν ένα ιδιότυπο δίπολο, με δύο παίκτες παρόμοιων χαρακτηριστικών ανά πόλο.

Τον ένα πόλο συγκροτούν Ισπανία και Ιταλία, οι οποίες υποδέχθηκαν 82,8 εκατ. και 62 εκατ. επισκέπτες αντίστοιχα το 2018. Η άλλη άκρη του δίπολου τοποθετείται στην ανατολική Μεσόγειο, όπου ανταγωνίζονται η Ελλάδα (33,1 εκατ. επισκέπτες) και η Τουρκία (39,5 εκατ. επισκέπτες).

Επιδόσεις ξενοδοχείων

Τα στοιχεία του ΙΤΕΠ «φωτογραφίζουν» με έναν τρόπο τους κερδισμένους και τους χαμένους του ξενοδοχειακού κλάδου από τη λεγόμενη «Άνοιξη» του ελληνικού τουρισμού των τελευταίων χρόνων. 

Με το 55% των διανυκτερεύσεων να πραγματοποιείται στο τρίμηνο Ιουνίου-Αυγούστου, τα στοιχεία δείχνουν πως η περιβόητη επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου εξαντλείται ουσιαστικά μόνο στον Μάιο.

Από τη μεγέθυνση της πίτας του Μαΐου, ωστόσο, φαίνεται πως επωφελούνται μόνο τα ξενοδοχεία υψηλών κατηγοριών (5 και 4 αστέρων). Είναι χαρακτηριστικό πως τον Μάιο του 2018 τα ξενοδοχεία 5 αστέρων κατάφεραν να αυξήσουν τη μέση πληρότητά τους από 71,23% το 2017 σε 74% το 2018. Ανάλογη ήταν η εικόνα στα ξενοδοχεία 4 αστέρων, τα οποία βελτίωσαν τη μέση πληρότητά τους από 66,85% το 2017 σε 69,85% το 2018. Στις υπόλοιπες τρεις κατηγορίες (τριών, δύο και ενός αστεριού) τα ποσοστά πληρότητας παρέμειναν…ασυγκίνητα στα επίπεδα του 2017.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως, παρά τη γενική βελτίωση της πληρότητας, τα ελληνικά ξενοδοχεία -ανεξαρτήτως κατηγορίας- κατέγραψαν μείωση πληρότητας από 1,1% έως και 6,1% τον Αύγουστο. Τον μήνα απόλυτης αιχμής της τουριστικής περιόδου, κατά τον οποίο οι τιμές δωματίων διαμορφώνονται στα υψηλότερα επίπεδα και οι Έλληνες ξενοδόχοι αποσπούν το μεγαλύτερο ποσοστό εισπράξεων.

Ξενοδοχειακές πηγές υπενθύμισαν στο Euro2day.gr πως πέρυσι καταγράφηκε σημαντική υστέρηση κρατήσεων στο δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου, σε μια εποχή που οι Τούρκοι ξενοδόχοι έδιναν τα ρέστα τους για να γεμίσουν τα ξενοδοχεία τους με προσφορές. Κίνηση η οποία, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, έστρεψε σημαντικό αριθμό κρατήσεων της τελευταίας στιγμής στη γειτονική χώρα.

Οι συνέπειες της μείωσης πληρότητας τον Αύγουστο αποτυπώθηκαν στη μέση τιμή διάθεσης των δωματίων. Τα ξενοδοχεία πέντε αστέρων εμφανίζονται να δέχονται ισχυρές πιέσεις την τελευταία διετία, καθώς είδαν τη μέση τιμή των δωματίων τους να καταγράφει μείωση 2,86% το 2017 και 4,77% το 2018 σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά. Παρ’ όλα αυτά η μέση τιμή δωματίων στα ξενοδοχεία πέντε αστέρων τον Αύγουστο παρέμεινε σε επίπεδα άνω των 200 ευρώ (203,3 ευρώ).

Τα πλέον πετυχημένα ελληνικά ξενοδοχεία του 2018 εμφανίζονται να είναι οι μονάδες τεσσάρων αστέρων, οι οποίες πέτυχαν να αυξήσουν τη μέση τιμή των δωματίων τους στα 138,7 ευρώ τον Αύγουστο, καταγράφοντας αύξηση 11,16%.

Στο σύνολό τους, πάντως, τα ελληνικά ξενοδοχεία κατάφεραν να αυξήσουν σημαντικά το μέσο έσοδο ανά δωμάτιο. Έσοδο στο οποίο συνυπολογίζονται τα έσοδα από διανυκτερεύσεις αλλά και εκδηλώσεις καθώς και από άλλα τμήματα των ξενοδοχείων όπως εστιατόρια, καφέ, μπαρ κ.λπ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΤΕΠ, το μέσο έσοδο ανά δωμάτιο στα ξενοδοχεία πέντε αστέρων διαμορφώθηκε στα 33.458,5 ευρώ (+7%), στα ξενοδοχεία τεσσάρων αστέρων ήταν 23.999,9 ευρώ (+12%), στις μονάδες τριών αστέρων διαμορφώθηκε στα 11.306,5 ευρώ (+6,9%) ενώ στα δύο αστέρων ήταν 6.184,9 ευρώ (+10,1%) και ξενοδοχεία κατηγορίας ενός αστεριού ήταν 4.287,4 ευρώ (+1,8%).

Χάσμα μεταξύ Περιφερειών

Το χάσμα που έχει δημιουργηθεί μεταξύ των Περιφερειών που διαθέτουν τους δημοφιλείς προορισμούς της χώρας κι εκείνες που ακολουθούν από αρκετή απόσταση, αποτυπώνεται ανάγλυφα στα στοιχεία 9μήνου της Τράπεζας της Ελλάδος.

Όπως αναφέρει η μελέτη του ΙΤΕΠ, στο 9μηνο του 2018 πέντε Περιφέρειες (Κρήτη, Νότιο Αιγαίο, Αττική, Ιόνια Νησιά και Κεντρική Μακεδονία) μοιράζονταν περισσότερο από το 80% των επισκεπτών, διανυκτερεύσεων και εισπράξεων που κατέγραφε στο σύνολό της η χώρα.

Το 2018 ιδιαίτερα, τη μεγαλύτερη αύξηση επισκεπτών κατέγραψαν τα αεροδρόμια των Κυκλάδων (20,5%), της Αθήνας (19,4%) και της Βόρειας Ελλάδας (12,9%).

Πώς μεταφράστηκε αυτό στα μεγέθη των ξενοδοχείων που βρίσκονται στις 8 Περιφέρειες πέραν των πέντε «ατμομηχανών»; Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΤΕΠ, το μέσο έσοδό τους το 2018 ήταν 40% από το αντίστοιχο των ξενοδοχείων που λειτουργούσαν στις πέντε κύριες Περιφέρειες ενώ η μέση πληρότητά τους ήταν 31% χαμηλότερη τον Μάιο και 24% χαμηλότερη τον Αύγουστο. Η δε μέση τιμή των δωματίων τους ήταν 16% μικρότερη τον Μάιο και 24% χαμηλότερη τον Αύγουστο σε σύγκριση με τα ξενοδοχεία των πέντε Περιφερειών-ατμομηχανών.

Η ραγδαία αύξηση των ξένων επισκεπτών στην Ελλάδα, την ίδια στιγμή, σε συνδυασμό με τις τιμές των ξενοδοχείων αλλά και την οικονομική κατάσταση των ελληνικών νοικοκυριών έχει οδηγήσει σε... φυγή τους Έλληνες πελάτες των ξενοδοχείων.

Είναι χαρακτηριστικό πως οι διανυκτερεύσεις Ελλήνων ταξιδιωτών αντιπροσώπευαν το 2017 το 16% των συνολικών διαμονών, όταν το αντίστοιχο ποσοστό το 2010 ήταν 26%. Στον αντίποδα, οι ξένοι επισκέπτες κυριαρχούν πλέον στα ελληνικά ξενοδοχεία καθώς αντιπροσωπεύουν το 84% των συνολικών διανυκτερεύσεων (2017) έναντι 74% το 2010.