ExxonMobil και Αίγυπτος στο παιχνίδι για τον αγωγό East Med

Πυρετώδεις είναι οι παρασκηνιακές διεργασίες γύρω από τις υποδομές μεταφοράς (αγωγοί και τερματικοί σταθμοί LNG) των κοιτασμάτων φυσικού αερίου που έχουν εντοπιστεί στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Ο «πόλεμος» έχει ανάψει για τα καλά, για την εμπορική εκμετάλλευση των 2,1 τρισεκατομμυρίων  κυβικών μέτρων φυσικού αερίου που έχουν εντοπιστεί στην περιοχή από το 2009 έως σήμερα, συμπεριλαμβανομένου και του «Γλαύκου -1», προκειμένου να καλυφθούν σε μεγάλο βαθμό οι ανάγκες κατανάλωσης σε φυσικό αέριο της ευρωπαϊκής αγοράς. Αυτές το 2017 είχαν υπολογιστεί σε 410 δισ. κυβικά μέτρα.

Στις 14 Ιανουαρίου του 2019 στο Κάιρο συναντήθηκαν οι υπουργοί Ενέργειας της Αιγύπτου, του Ισραήλ, της Κύπρου, της Ιορδανίας, της Ιταλίας, της Ελλάδας και της Παλαιστίνης και συνέστησαν το «Φόρουμ της Νοτιοανατολικής Μεσογείου για το φυσικό αέριο». «Στόχος των χωρών αυτών», όπως περιγράφει και ο υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου Γιώργος Λακκοτρύπης, που δημοσιεύτηκε χθες στο δίκτυο CNBC, «είναι η δημιουργία μίας περιφερειακής αγοράς φυσικού αερίου, η διασφάλιση της προσφοράς και της ζήτησης, η βελτιστοποίηση της ανάπτυξης των πόρων και η μείωση του κόστους των υποδομών».

Ένα από τα μεγαλεπήβολα projects για τη μεταφορά ποσοτήτων φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα του Ισραήλ και της Κύπρου προς την Ε.Ε. είναι και ο αγωγός East Med. Με μία διαδρομή 2.200 χλμ., διασχίζοντας μεταξύ άλλων την Κρήτη, την Πελοπόννησο και τη Δυτική Ελλάδα, προορίζεται να καταλήγει στο Οτράντο της Ιταλίας. Πρόκειται για μία επένδυση ύψους 7 δισ. δολ. και σε πρώτο χρόνο, θα μεταφέρει ποσότητες 10 δισ. κυβικών μέτρων.

Για τον East Med επίκειται η υπογραφή διακυβερνητικής συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ - Κύπρου και Ελλάδας, ενώ στις 20 Μαρτίου είναι προγραμματισμένη συνάντηση μεταξύ των αρχηγών κρατών των χωρών στο Ισραήλ, παρουσία και του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικλ Πομπέο.

Η διπλωματική στάση της Αιγύπτου

Την εβδομάδα που διανύουμε, διεξάγεται στο Χιούστον του Τέξας το κορυφαίο παγκοσμίως event της ενέργειας, το CERAWeek 2019. Σε αυτό συμμετέχει και ο Έλληνας υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης, ο οποίος, στο περιθώριο του συνεδρίου, έλαβε μέρος σε συνάντηση εργασίας με τους υπουργούς ομολόγους του της Αιγύπτου Ταρέκ ελ Μόλα, του Ισραήλ Γιουβάλ Στάινιτζ, της Κύπρου Γιώργου Λακκοτρύπη αλλά και του υφυπουργού Ενέργειας των ΗΠΑ Μαρκ Μενέζες.

Σύμφωνα με τα όσα ανακοινώθηκαν από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η Αίγυπτος στηρίζει τον αγωγό East Med: «Στη συνάντηση επιβεβαιώθηκε η στήριξη όλων στον αγωγό East Med. Για μία ακόμη φορά διαπιστώθηκε το άριστο κλίμα συνεργασίας ανάμεσα στις τέσσερις χώρες και συζητήθηκε η εμβάθυνση της συνεργασίας τους, για τη διαμόρφωση μίας περιφερειακής αγοράς με παγκόσμια εμβέλεια».

Σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, ο Αιγύπτιος υπουργός, στη διάρκεια της συνάντησης εργασίας, εξέφρασε με διπλωματικό τρόπο τη στήριξη του αγωγού. Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, το Κάιρο είναι θετικό απέναντι στο project, εφόσον λειτουργεί συμπληρωματικά στα δικά του επενδυτικά σχέδια και αντιθετικά.

Σημειώνεται ότι το Κάιρο, μετά την ανακάλυψη του τεράστιου κοιτάσματος του Ζορ, παίζει έναν πρωταρχικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.

Διαθέτει δύο τερματικά LNG στο Ινκτου και τη Διαμέτη, ενώ τον περασμένο Σεπτέμβριο είχε υπογράψει συμφωνία με τη Λευκωσία για την κατασκευή αγωγού που θα μεταφέρει τις ποσότητες των κοιτασμάτων της «Αφροδίτης» στους δύο σταθμούς. Εκεί θα υγροποιείται και στη συνέχεια θα εξάγεται με πλωτά μέσα. Ανάλογες ενέργειες σχεδιάζει και με άλλες ποσότητες κοιτασμάτων στην αιγυπτιακή ΑΟΖ.   

Ο ρόλος της ExxonMobil και η στάση της Ιταλίας    

Για τον East Med πρόσφατα η Ρώμη έκανε γνωστή την πρόθεσή της να παγώσει τα σχέδια συμμετοχής της εξαιτίας των αντιδράσεων του κυβερνητικού εταίρου Πέντε Αστέρια. Πρεσβεύει τις οικολογικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι οποίες αντιδρούν μετά τον TAP και στον East Med. Τον αγωγό φυσικού αερίου ως γνωστόν προωθούν οι ΔΕΠΑ και Edison, με την ελληνική δημόσια επιχείρηση να θεωρείται ο εμπνευστής αυτού του project.

Η στάση της Ιταλίας, όπως αναφέρουν πληροφορίες, προβλημάτισε τα εμπλεκόμενα μέρη, τα οποία αναζητούν εναλλακτικές λύσεις και οδεύσεις του αγωγού.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, επιδιώκεται η συμμετοχή της ExxonMobil στο εγχείρημα του αγωγού. Και για τον λόγο αυτό άλλωστε, χθες αργά το βράδυ είχε προγραμματιστεί συνάντηση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργου Σταθάκη με στελέχη της αμερικανικής πολυεθνικής. Το ενδεχόμενο εμπλοκής της ExxonMobil στο project  αναμένεται να προσφέρει ακόμη μεγαλύτερη γεωπολιτική θωράκισή του.

Ως προς το ενδεχόμενο διερεύνησης εναλλακτικών οδεύσεων προς την Ευρώπη, πηγές θέλουν η ελληνική πλευρά με τη στήριξη και των ΗΠΑ να έχει προτείνει αυτή της Βόρειας Μακεδονίας μέσω του σχεδιαζόμενου αγωγού των ΔΕΣΦΑ - MER JSC Skopje και του ελληνοβουλγαρικού IGB.