Την ίδια στιγμή που πυκνώνουν οι φωνές σύμφωνα με τις οποίες η Ελλάδα πρέπει να συμμετάσχει πιο ενεργά στην «Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση», που συνδέεται με την τεχνητή νοημοσύνη και την ψηφιοποίηση, πρόσφατη έρευνα του ΟΟΣΑ με τίτλο «How's Life in the Digital Age 2019» περιλαμβάνει εξαιρετικά δυσάρεστα στοιχεία.
Η χώρα μας κινδυνεύει να βρεθεί στη λάθος πλευρά ενός «Ψηφιακού Παραπετάσματος», με καταστροφικές συνέπειες για την οικονομία και την κοινωνία, όπως αναφέρθηκε προ ημερών στους Δελφούς, σε αρκετές ομιλίες του Οικονομικού Φόρουμ.
Η έρευνα του ΟΟΣΑ, που ανακοινώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, δείχνει πως η Ελλάδα αντιμετωπίζει περισσότερους κινδύνους παρά ευκαιρίες από τον ψηφιακό μετασχηματισμό κοινωνιών και οικονομιών. Η έρευνα αξιολογεί τις επιδόσεις των κρατών-μελών σε 33 δείκτες ευκαιριών και κινδύνων που συνδέονται με τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Η χρήση του Διαδικτύου και οι εφαρμογές για τις οποίες χρησιμοποιούν οι άνθρωποι το Internet είναι από τις χαμηλότερες στον ΟΟΣΑ. Την ίδια στιγμή, οι τομείς της υψηλής τεχνολογίας συνεισφέρουν πολύ λιγότερες θέσεις εργασίας σε σύγκριση με πολλά κράτη-μέλη του οργανισμού, ενώ περισσότεροι άνθρωποι στη χώρα μας κινδυνεύουν να χάσουν τη δουλειά τους από την ψηφιοποίηση σε σύγκριση με άλλες οικονομίες.
Ταυτόχρονα, το επίπεδο των ανισοτήτων μεταξύ αυτών που έχουν ψηφιακές δεξιότητες και των υπολοίπων είναι στην Ελλάδα από τα μεγαλύτερα στον ΟΟΣΑ.
Η κατά ΟΟΣΑ εικόνα της Ελλάδας στην ψηφιακή εποχή. Σημειώνεται ότι όσο μεγαλύτερη είναι η μπάρα σε έναν δείκτη, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος της χώρας από τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Από την έρευνα προκύπτει, επίσης, πως εξαιτίας του μικρού ποσοστού θέσεων εργασίας που συνδέονται με την τεχνολογία, πολύ λιγότεροι Έλληνες ανησυχούν για το ενδεχόμενο να δουλεύουν πέραν του ωραρίου τους.
Οι ψηφιακές δεξιότητες του ενήλικου πληθυσμού στη χώρα μας είναι «μεταξύ των χαμηλότερων στα κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ», ενώ οι μαθητές στη χώρα έχουν πρόσβαση σε πολύ λιγότερα ψηφιακά εργαλεία στα σχολεία τους. Μπορεί οι Ελληνες να μη χρησιμοποιούν αρκετά το Διαδίκτυο για αγορές προϊόντων, πρόσβαση σε ψηφιακές υπηρεσίες του δημοσίου ή για αναζήτηση εργασίας, αλλά δηλώνουν πως ένας στους τρεις έχει πέσει θύμα παραπληροφόρησης μέσω Internet.
Ενας από τους σημαντικότερους δείκτες για το επίπεδο προετοιμασίας μιας χώρας ώστε να επωφεληθεί από τον ψηφιακό μετασχηματισμό είναι το επίπεδο των υποδομών και το ποσοστό του πληθυσμού που ήδη χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο. Σε πολλές χώρες του ΟΟΣΑ, τα ποσοστά πρόσβασης του πληθυσμού στο Internet φτάνουν το 100%.
Κάποιες άλλες μειώνουν με ταχύτατους ρυθμούς την απόσταση που τους χώριζε από τους πρωταθλητές. Για παράδειγμα, μεταξύ 2005 και 2016, το ποσοστό των νοικοκυριών με πρόσβαση στο Διαδίκτυο ανέβηκε κατά 40 εκατοστιαίες μονάδες σε χώρες όπως η Λιθουανία, το Μεξικό και η Τουρκία. Η Ελλάδα ανήκει, πάντως, στα κράτη-μέλη με το μεγαλύτερο ποσοστό νοικοκυριών (άνω του 25%) χωρίς σύνδεση στο Διαδίκτυο, μαζί με την Ιαπωνία, τη Λιθουανία, αλλά και τις ΗΠΑ!
Στις χαμηλότερες θέσεις του ΟΟΣΑ βρίσκεται η χώρα μας και με βάση τη βαθμολογία που συγκεντρώνουν οι πολίτες της στο «Programme for the International Assessment of Adult Competencies» (PIAAC), ένα τεστ που μετράει τις επιδόσεις των ενηλίκων σε σειρά ψηφιακών δεξιοτήτων και ταυτόχρονα υπολογίζει π;vς και εάν χρησιμοποιούν αυτές τις ψηφιακές δεξιότητες στη δουλειά, στο σπίτι, κ.λπ.
Η Σουηδία και η Νέα Ζηλανδία έχουν το υψηλότερο ποσοστό ενηλίκων που βαθμολογήθηκαν με «πολύ καλά» ή «άριστα» στο PIAAC. Την ίδια στιγμή, στην Ελλάδα, την Τουρκία και τη Χιλή, λιγότερο από το ένα τέταρτο των συμμετεχόντων συγκέντρωσε αυτή τη βαθμολογία.
Σε όλες τις χώρες και κυρίως στην Ελλάδα καταγράφονται μεγάλες ανισότητες στις ψηφιακές δεξιότητες μεταξύ των νέων και των ηλικιωμένων, με τους αναλυτές του ΟΟΣΑ να υποστηρίζει πως οι μεγαλύτεροι σε ηλικία κινδυνεύουν να βρεθούν εκτός σειράς κρίσιμων υπηρεσιών στους τομείς της υγείας και της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.
Εξαιτίας της δομής της ελληνικής οικονομίας και της μεγάλης τεχνολογικής υστέρησης, το ποσοστό των εργαζομένων που κινδυνεύει να χάσει τη δουλειά του από την ψηφιοποίηση είναι από τα μεγαλύτερα στον ΟΟΣΑ. Ενώ στη Νορβηγία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία μόλις το 5%-10% των θέσεων εργασίας απειλούνται από τον ψηφιακό μετασχηματισμό, στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό πλησιάζει το 30%. Ο μέσος όρος στον ΟΟΣΑ, με βάση πρόσφατες μελέτες, προσεγγίζει το 15%.