Πώς στήνεται και... προικίζεται η Αναπτυξιακή Τράπεζα

Το ποσό των 5 δισ. ευρώ, τα οποία προέρχονται από δημόσιους, κοινοτικούς και ιδιωτικούς πόρους, αναμένεται να λάβει ως «προίκα» η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (ΕΛΛΑΤ). Η σύσταση της ΕΛΛΑΤ είναι πλέον ζήτημα χρόνου, καθώς χθες τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση το σχετικό νομοσχέδιο, ενώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, τα 5 δισ. ευρώ της θα ενεργοποιήσουν επενδύσεις της τάξεως των 11 δισ. ευρώ.

Όπως ορίζει το σχέδιο νόμου, η Αναπτυξιακή θα λειτουργεί ως ανώνυμη εταιρεία, με τον περιορισμό ότι η Γενική Συνέλευση δεν θα μπορεί να τροποποιεί τα καταστατικά άρθρα που προβλέπουν την επωνυμία, τη διάρκεια και την πλειοψηφική συμμετοχή του ελληνικού δημοσίου, η οποία δεν μπορεί να μειωθεί πέραν του 50% συν μία μετοχή. Όπως διευκρινίζεται, πάντως, από το υπουργείο Οικονομίας, σε  αυτή τη φάση δεν υπάρχει ενδεχόμενο να εισέλθει στο μετοχικό κεφάλαιο της ΕΛΛΑΤ κάποιος άλλος πλην του ελληνικού δημοσίου.

Παρότι το σχέδιο νόμου αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή εντός του Μαρτίου, η ΕΛΛΑΤ στην πράξη… λειτουργεί, έχει υποδομές και πολύ περισσότερο έτοιμα χρηματοδοτικά εργαλεία. Και αυτό γιατί πρακτικά σε αναπτυξιακή τράπεζα θα μετεξελιχθεί-μετονομαστεί το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ).

Από πού θα προέλθει η «προίκα»

Στο χρηματοδοτικό σκέλος, η ΕΛΛΑΤ θα έχει «λόγο» σε όσα χρηματοδοτικά εργαλεία εμπεριέχουν δημόσιους ή κοινοτικούς πόρους. Ακόμα και τα κοινά χρηματοδοτικά εργαλεία που έχει συστήσει σήμερα το ΕΤΕΑΝ με τις εμπορικές τράπεζες, θα υπάγονται στην αναπτυξιακή τράπεζα. Το ίδιο θα γίνεται και με τις ιδιωτικές τοποθετήσεις σε funds, όπως το Equi Fund, η κοινή επενδυτική πλατφόρμα του ΤΑΝΕΟ με τη Mubadala κ.ο.κ.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι προπαρασκευαστικές εργασίες του ΕΤΕΑΝ για τη μετεξέλιξή του σε αναπτυξιακή τράπεζα και ειδικά στο σκέλος διαμόρφωσης των χρηματοδοτικών της εργαλείων έχουν ξεκινήσει εδώ και περίπου ένα χρόνο, με αποτέλεσμα η πλειονότητα των δράσεών της να είναι ήδη έτοιμες.

Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται το εμβληματικό χρηματοδοτικό εργαλείο «Επιχειρηματική Χρηματοδότηση» του ΕΤΕΑΝ, προϋπολογισμού 915 εκατ. ευρώ. Μέσω του ταμείου αυτού, που έχει συσταθεί από κοινού με τις τράπεζες (έχουν εισφέρει 540 εκατ. ευρώ) και αναμένεται εντός του Μαρτίου να τεθεί σε λειτουργία, θα παρέχονται δάνεια κεφαλαίου κίνησης και επενδυτικού σκοπού σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με ευνοϊκούς όρους, καθώς το 40% του δανείου είναι άτοκο.

Στο ίδιο πλαίσιο, στην τελική τους φάση είναι πάλι από το ΕΤΕΑΝ και πάλι σε συνεργασία με τις τράπεζες η δημιουργία ταμείου εγγυοδοσίας προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ, ταμείου μικροπιστώσεων προϋπολογισμού 50 εκατ. ευρώ, ταμείου εγγυοδοσίας για τον αγροδιατροφικό τομέα προϋπολογισμού 70 εκατ. ευρώ, ταμείου εγγυοδοσίας επιχειρήσεων «δημιουργικής βιομηχανίας Ι» προϋπολογισμού 25 εκατ. ευρώ το οποίο ήδη λειτουργεί και διάφορα άλλα ταμεία επιχειρηματικών συμμετοχών, όπως π.χ. το ταμείο «δημιουργικής βιομηχανίας ΙΙ», προϋπολογισμού 70 εκατ. ευρώ.

Στην «ομπρέλα» της Αναπτυξιακής Τράπεζας θα υπαχθεί και το Ταμείο Ανάπτυξης Νέας Οικονομίας (ΤΑΝΕΟ) που αποτελεί θυγατρική του ΕΤΕΑΝ. Αυτό, πέρα από την επενδυτική πλατφόρμα επιχειρηματικών συμμετοχών με κεφάλαια 400 εκατ. ευρώ που έχει συστήσει και ήδη λειτουργεί σε συνεργασία με τη Mubadala (η οποία έχει εισφέρει 200 εκατ. ευρώ), προχωρά στη σύσταση και άλλων τεσσάρων επενδυτικών κεφαλαίων, προϋπολογισμού 1,050 δισ. ευρώ.

Τα επενδυτικά κεφάλαια που θα συσταθούν, φέρουν τις επωνυμίες «Debt Fund», «4η Βιομηχανική Επανάσταση», «Made in Greece» και «Eπ-άνοδος». Στα κεφάλαια αυτά θα τοποθετήσει το ΤΑΝΕΟ 700 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 450 εκατ. ευρώ στο «Debt Fund», τα 150 εκατ. ευρώ στο «Επ-άνοδος» και από 50 εκατ. ευρώ στα «4η Βιομηχανική επανάσταση» και «Made in Greece». Τα υπόλοιπα 350 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από τους επενδυτές.

Εμμεσες οι χορηγήσεις

Όπως ορίζει το σχέδιο νόμου, η ΕΛΛΑΤ δεν θα λειτουργεί ανταγωνιστικά στο υφιστάμενο τραπεζικό σύστημα αλλά συμπληρωματικά. Συνεπώς δεν θα δέχεται καταθέσεις και θα στοχεύει σε έμμεσες χρηματοδοτήσεις (indirect finance), μέσω του δικτύου των εμπορικών τραπεζών/ενδιάμεσων φορέων, ενώ παράλληλα, όπως προαναφέρθηκε, θα συντονίζει όλα τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία. Δηλαδή οι ενδιαφερόμενοι δεν θα έχουν άμεση επαφή με την ΕΛΛΑΤ, αλλά με τον φορέα που θα διαχειρίζεται το χρηματοδοτικό εργαλείο.

Αν το χρηματοδοτικό εργαλείο προβλέπει τη χορήγηση δανείου ή εγγύησης, η επιχείρηση θα απευθύνεται στη συνεργαζόμενη τράπεζα. Αν το χρηματοδοτικό εργαλείο προβλέπει συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο της επιχείρησης, τότε θα απευθύνεται στον διαχειριστή του επενδυτικού κεφαλαίου.

Τι θα προσφέρει

Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, η δημιουργία της Αναπτυξιακής θα αποτελέσει σημαντική τομή για το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα και την ελληνική οικονομία συνολικά. Η ΕΛΛΑΤ δεν θα χρηματοδοτεί απλώς την οικονομία, αλλά θα στηρίζει παραγωγικούς μετασχηματισμούς, εξειδικεύσεις και πρότυπα επιχειρηματικότητας που θα συμβάλλουν στη μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο δίκαιης και βιώσιμης ανάπτυξης, ενισχύοντας υποδομές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΛΛΑΤ θα μπορεί να αναπτύσσει τις ακόλουθες δράσεις:

1. Παροχή δανείων και ομοειδών πιστώσεων προς επιχειρήσεις διαμέσου οντοτήτων του χρηματοπιστωτικού τομέα, επενδυτικών αναπτυξιακών κεφαλαίων ή ταμείων και άλλων φορέων χρηματοδότησης.

2. Παροχή εγγυήσεων και αντεγγυήσεων υπέρ επιχειρήσεων παντός είδους για την κάλυψη υποχρεώσεών τους έναντι πιστωτικών ή χρηματοδοτικών ιδρυμάτων, εταιριών επιχειρηματικών συμμετοχών, επενδυτικών και αναπτυξιακών κεφαλαίων, ταμείων ή άλλων φορέων χρηματοδότησης, οι οποίες υποχρεώσεις απορρέουν από πάσης μορφής χρηματοπιστωτικές διευκολύνσεις.

3. Σχεδιασμό, διαχείριση και υλοποίηση έργων και προγραμμάτων που εξυπηρετούν τον καταστατικό της σκοπό και σχεδιασμός, ίδρυση και διαχείριση ταμείων, κεφαλαίων και μέσων χρηματοοικονομικής τεχνικής, σύμφωνα με το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο.

4. Παροχή κάθε μορφής χρηματοδότησης σε επιχειρήσεις, περιλαμβανομένης της επιχορήγησης, ιδίως προς δημιουργία δομών, διαδικασιών και λειτουργιών που θα ενισχύουν τη βιωσιμότητα, την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητά τους.

5. Συνεπένδυση, δανειοδότηση και συμμετοχή σε: α) χρηματοδοτικά και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, β) ασφαλιστικούς και επενδυτικούς οργανισμούς και φορείς, γ) ταμεία και κάθε μορφής σχήματα:

- κεφαλαιοδότησης και χρηματοδότησης επιχειρήσεων,

- εγγυήσεων,

- επιχειρηματικού κεφαλαίου,

- σποράς,

- στήριξης νέων και καινοτόμων επιχειρήσεων,

- παραχώρησης,

- Συμπράξεις Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα,

- επενδυτικά σχήματα και επιχειρήσεις, με την τοποθέτηση και παροχή κεφαλαίων της Εταιρείας ή κεφαλαίων τα οποία διαχειρίζεται η ΕΛΛΑΤ.

6. Ανάπτυξη συνεργασίας με διεθνείς επενδυτικούς οργανισμούς για συμμετοχή φορέων δημοσίου, ΣΔΙΤ, ιδιωτών σε περιφερειακά ή ευρωπαϊκά έργα στην κατεύθυνση των προτεραιοτήτων της Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής και του Σχεδίου για τη Βαλκανική Συνεργασία και Συνανάπτυξη.

7. Σύσταση ή και συμμετοχή σε επιχειρήσεις υποστήριξης νεοφυών και καινοτόμων επιχειρήσεων, θερμοκοιτίδων επιχειρηματικότητας, γραφείων μεταφοράς τεχνολογίας, καθώς και φορέων στήριξης της επιχειρηματικότητας και χρηματοδότηση υφιστάμενων ή νέων τέτοιων δομών.

8. Χρηματοδότηση διαμέσου εμπορικών και συνεταιριστικών τραπεζών, χρηματοδοτικών ιδρυμάτων, επενδυτικών αναπτυξιακών κεφαλαίων ή ταμείων και άλλων φορέων χρηματοδότησης, επιχειρήσεων με εξαγωγικό προσανατολισμό, ενδεικτικώς μέσω εκδόσεως και προεξοφλήσεως ενέγγυων πιστώσεων, πρακτορείας απαιτήσεων και εκδόσεως εγγυητικών επιστολών.

9. Χρηματοδοτική υποστήριξη επιχειρήσεων, ιδίως μέσω επιχορηγήσεων, για τη διενέργεια επιστημονικών ερευνών ή/και μελετών που συνεισφέρουν στην προαγωγή της δράσης και του εμπορικού αντικειμένου τους.

10. Χρηματοδότηση επιχειρήσεων ή άλλων οργανισμών προς ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής και προώθηση της κοινωνικής οικονομίας και απασχόλησης, καθώς και παροχή μικροπιστώσεων, άμεσα ή έμμεσα, με ή χωρίς συνεργασία με εθνικούς, υπερεθνικούς και διεθνείς οργανισμούς και οργανώσεις.

11. Συμβουλευτική υποστήριξη και παροχή τεχνογνωσίας, άμεσα ή έμμεσα, σε επιχειρήσεις και φορείς, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, ενδεικτικά ως προς το σχεδιασμό και την υλοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων, την αναδιάρθρωση επιχειρήσεων, τη βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων κ.ά.

12. Παροχή, άμεσα ή έμμεσα, συμβουλευτικής υποστήριξης και εκπαίδευσης σε επιχειρήσεις, με ιδιαίτερη έμφαση στις πολύ μικρές επιχειρήσεις, ως προς θέματα διάρθρωσης του κεφαλαίου τους, διοικητικής οργάνωσης και μορφών σύγχρονης εταιρικής διακυβέρνηση, ανάπτυξης επιχειρηματικού σχεδίου, κάλυψης αναγκών χρηματοδότησης, διαχείρισης δικτύου διανομής, διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, λογιστικής και χρηματοοικονομικής, συγχωνεύσεων και εξαγορών, προώθησης και ενίσχυσης της μεταξύ τους συνεργασίας προς οικοδόμηση οικονομιών κλίμακας, καθώς και υποστήριξης σε κάθε άλλο τομέα της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας, περιλαμβανομένης της χρηματοδότησης προγραμμάτων που προωθούν την επίτευξη των ανωτέρω σκοπών.

13. Εκπόνηση μελετών και ερευνών του μακροοικονομικού και μικροοικονομικού περιβάλλοντος της χώρας προς εντοπισμό και αντιμετώπιση της δυσλειτουργίας, της αναποτελεσματικότητας και των αδυναμιών της αγοράς.