Η μεγάλη επιστροφή των… μετρητών στην αγορά

«Ανησυχητικά» σημάδια επανεμφάνισης μετρητών στις καθημερινές συναλλαγές διαπιστώνει η αγορά, μετά την τελευταία χαλάρωση των capital controls, αντιστρέφοντας ουσιαστικά μια πορεία σημαντικής αύξησης της χρήσης πλαστικού χρήματος.

Οι πιστωτικές - χρεωστικές κάρτες εξακολουθούν να κινούνται ανοδικά ως μέσο πληρωμών, ο ρυθμός, όμως, είναι σημαντικά μειωμένος και αυτό αποδίδεται στην έλλειψη ισχυρών κινήτρων για εντατικοποίηση της χρήσης τους στο νέο περιβάλλον που διαμόρφωσε η σταδιακή χαλάρωση των κεφαλαιακών ελέγχων.

Αξιοπρόσεκτο, πάντως, είναι το γεγονός πως τα παραπάνω συμβαίνουν ενώ καταγράφεται διείσδυση του πλαστικού χρήματος σε συναλλαγές πολύ μικρής αξίας, την οποία διευκολύνει η τεχνολογία (ανέπαφες συναλλαγές κ.τ.λ.).

Σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, για το σύνολο της αγοράς, παρατηρείται σημαντική μείωση στον ρυθμό αύξησης του τζίρου που πραγματοποιείται μέσω καρτών-ηλεκτρονικών πληρωμών. Η τάση αυτή είναι εμφανής στο τελευταίο δίμηνο του 2018, αλλά και κατά τη διάρκεια του πρώτου μήνα της φετινής χρονιάς.

Ειδικά για τον Ιανουάριο, όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι συνεχίζεται η φθίνουσα πορεία της αύξησης του τζίρου ηλεκτρονικών καρτών σε μονοψήφια ποσοστά -και μάλιστα κατά προσέγγιση 7% σε σχέση με 25% τον περσινό Ιανουάριο. Εξαίρεση αποτελούν συναλλαγές σε είδη καθημερινής χρήσης (σούπερ μάρκετ, βενζίνη, κινητή τηλεφωνία κ.λπ.), τα οποία διατηρούν σημαντικά ποσοστά αύξησης, ως είδη πρώτης ανάγκης και προτεραιότητας.

Από την άλλη πλευρά, η αύξηση του αριθμού των συναλλαγών (το πόσο συχνά δηλαδή οι πελάτες χρησιμοποιούν την κάρτα τους ως μέσο πληρωμής), είναι αρκετά σημαντική: τρέχει με ρυθμό διπλάσιο απ’ όσο αυξάνει ο συνολικός τζίρος.

Όπως διευκρινίζουν ανώτατα τραπεζικά στελέχη στο Euro2day.gr, «oι πελάτες δεν ξοδεύουν περισσότερα, αφού η μέση συναλλαγή έχει μειωθεί κατά 15% τουλάχιστον κι έχει διαμορφωθεί στη περιοχή από 25 έως 35 ευρώ περίπου. Αυτό σημαίνει ότι πραγματοποιούν επαναλαμβανόμενες μικρότερες αγορές, σημείο ιδιαιτέρως σημαντικό για την πιστότητα του πελατολογίου στις επιχειρήσεις».

«Οπότε, υπάρχει σχετική ανησυχία;» ρωτήσαμε τους επικεφαλής των αντίστοιχων τμημάτων, οι οποίοι εν ολίγοις συμπεραίνουν ότι «όπως όλα δείχνουν, αν δεν υπάρξει κάποιο μέτρο που θα τονώσει περαιτέρω τη χρήση της κάρτας, η χαλάρωση των capital controls σε συνδυασμό με την ανυπαρξία πραγματικών φοροελαφρύνσεων (κινήτρων) για τον κάτοχο-χρήστη της κάρτας θα οδηγήσουν σε μηδενικό ή και αρνητικό ρυθμό αύξησης φέτος καθώς η αγορά παρουσιάζει σοβαρά δείγματα κορεσμού».

Η εικόνα σε web και mobile banking

Αντίστοιχα σημάδια κόπωσης φαίνεται να παρουσιάζουν και οι εγχρήματες ηλεκτρονικές συναλλαγές που διενεργούνται μέσα από το web και το mobile banking. Είναι χαρακτηριστικό ότι το πλήθος του συνόλου των ηλεκτρονικών συναλλαγών λιανικής τραπεζικής παρουσίασε το 2018 αύξηση, αλλά ήταν υποδιπλάσια αυτής του 2017. Όσο για την αξία των εγχρήματων συναλλαγών, αυτή κινήθηκε οριακά ανοδικά.

Εν κατακλείδι, από τα παραπάνω στοιχεία προκύπτει ότι η συχνότητα χρήσης των καρτών και των ηλεκτρονικών συναλλαγών από το web και mobile banking αυξάνεται από τους πελάτες που έχουν υιοθετήσει τα μέσα αυτά, χωρίς όμως η συνολική δαπάνη να κινείται ανάλογα.

Τα παραπάνω εξηγούν και τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης να προχωρήσει σε αύξηση του ποσοστού επί του εισοδήματος που καλείται να συγκεντρώσει κάθε χρόνο ο φορολογούμενος μέσω ηλεκτρονικών συναλλαγών, προκειμένου να έχει δικαίωμα στο αφορολόγητο όριο.