Πίνουμε 500 εκατομμύρια κούπες λαθραίο καφέ ετησίως!

Μια νέα... οικονομική δραστηριότητα δημιούργησε η επιβολή από 1/1/2017 του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στον καφέ. Αυτή του λαθρεμπορίου (καφέ), η οποία σύμφωνα με στελέχη της Ελληνικής Ένωσης Καφέ (ΕΕΚ) κάνει πλέον θραύση, ιδιαίτερα στη Βόρεια Ελλάδα.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΕΚ Γιάννο Μπενόπουλο, το 10% του καφέ που καταναλώνεται στη χώρα μας είναι προϊόν λαθρεμπορίας, με κύριες πύλες εισόδου τη Βουλγαρία και την Αλβανία. Αν αναλογιστεί κάποιος ότι η επίσημη αγορά καφέ στην Ελλάδα είναι της τάξεως των 40.000 τόνων ετησίως, υπάρχουν και 4 χιλιάδες τόνοι που διακινούνται λαθραία, ποσότητα που αντιστοιχεί σε περίπου... 500 εκατ. κούπες ετησίως.

Πέραν του αντίκτυπου που έχει το λαθρεμπόριο καφέ στα δημόσια έσοδα αλλά και στις επιχειρήσεις, ζωτικής σημασίας είναι τα θέματα που αναδύονται και ως προς την ασφάλεια της δημόσιας υγείας, καθώς τα προϊόντα αυτά δεν υπόκεινται σε κανέναν υγειονομικό έλεγχο. Κατά κύριο λόγο, ο λαθραίος καφές που εισάγεται στην Ελλάδα είναι εσπρέσο και στιγμιαίος και η διακίνησή του γίνεται χέρι με χέρι.

Κατάργηση του ειδικού φόρου

Αίτημα της νεοσυσταθείσας ΕΕΚ που εκπροσωπεί το 85% της αγοράς είναι η κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης, ο οποίος αν και τονώνει αισθητά τα δημόσια έσοδα, έχει σημαντικές επιπτώσεις στην αγορά αλλά και στους καταναλωτές. Όπως σημείωσε ο κ. Μπενόπουλος, πολλές μικρές επιχειρήσεις του κλάδου πιέζονται και είναι αμφίβολο για το αν θα καταφέρουν να «επιβιώσουν», ενώ την ίδια στιγμή, η μέση ελληνική οικογένεια, λόγω της αύξησης της τιμής του καφέ, δαπανά 45 ευρώ ετησίως για την προμήθειά του.

Αντίθετα όμως, το 2018 στα δημόσια ταμεία εισέρρευσαν 122,7 εκατ. ευρώ, όταν ο όγκος πωλήσεων μειώθηκε κατά 1,9%. Πτωτικά, αλλά με χαμηλότερο ρυθμό προβλέπεται να κινηθεί η αγορά και το 2019.

Υπενθυμίζουμε ότι από την 1/1/2017 ο ειδικός φόρος που επιβλήθηκε ανέρχεται στα 2 ευρώ το κιλό για τον ωμό πράσινο καφέ, στα 3 ευρώ για τον καβουρδισμένο και στα 4 ευρώ ανά κιλό για τον στιγμιαίο. Σημειώνεται ότι ΕΦΚ, πλην της Ελλάδας, έχουν μόλις 4 χώρες της ΕΕ: η Γερμανία, η Δανία, το Βέλγιο και η Λετονία. ΕΦΚ είχε και η Ρουμανία, αλλά κρίθηκε επιζήμιος για την αγορά και καταργήθηκε.

Όπως ανέφεραν οι εκπρόσωποι της ΕΕΚ, η επιβολή του ΕΦΚ στον καφέ οδήγησε επίσης σε μια αντίστοιχα υψηλή αύξηση τιμής, από 10-30% καθώς και σε έως και διπλασιασμό του κόστους της πρώτης ύλης, επηρεάζοντας σημαντικά τους επαγγελματίες του κλάδου.

Οι μεγαλύτερες συνέπειες της μετακύλισης του φόρου παρατηρήθηκαν στο ράφι, με αυξήσεις που έφτασαν στο 23%. Μάλιστα οι ανατιμήσεις είναι ακόμη μεγαλύτερες στις πιο οικονομικές και διαδεδομένες κατηγορίες καφέ, όπως είναι ο ελληνικός (30% αύξηση μέσης λιανικής τιμής πώλησης).

Το να καταργηθεί ο ΕΦΚ είναι πράγματι δύσκολο, παραδέχθηκε ο κ. Μπενόπουλος, ωστόσο υπάρχουν και άλλες λύσεις που θα μπορούσαν να βελτιώσουν τη λειτουργία της αγοράς. Οι λύσεις αυτές σχετίζονται με την επιστροφή του ΕΦΚ στην περίπτωση των εξαγωγών, η διευκόλυνση διατήρησης φορολογικών αποθηκών, η μείωση του ΦΠΑ και βεβαίως η πάταξη του λαθρεμπορίου.

«Ως Ελληνική Ένωση Καφέ, θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε έχοντας ως κατεύθυνση την κατάργηση του μέτρου, πιστεύοντας ότι θα έχει θετικά αποτελέσματα με πολλαπλασιαστικό όφελος για την οικονομία, την αγορά, τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές» υπογράμμισε ο κ. Μπενόπουλος.

Στο πλαίσιο αυτό, ανέφερε ο πρόεδρος της ΕΕΚ, η Ένωση έχει πραγματοποιήσει συναντήσεις με την υφυπουργό Οικονομικών Κατερίνα Παπανάτσιου, τον επικεφαλής της ΑΑΔΕ Γιώργο Πιτσιλή, τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης Στέργιο Πιτσιόρλα και τον πρόεδρο της Ν.Δ. Κυριάκο Μητσοτάκη. Σύμφωνα με τον ίδιο, η απάντηση όλων ήταν ότι θα πρέπει να επανεξεταστεί το πλαίσιο του ΕΦΚ.

Πρωτιά για τον ελληνικό καφέ

Βάσει των στοιχείων που παρουσίασε ο αντιπρόεδρος της ΕΕΚ Ηλίας Παπαδόπουλος, η Ελλάδα αποτελεί μία από τις χώρες με την υψηλότερη κατά κεφαλήν κατανάλωση καφέ στον κόσμο. Συγκεκριμένα, αγγίζει τις 510 κούπες καφέ/ άτομο, στοιχείο που μεταφράζεται σε ετήσια κατανάλωση 5 δισ. κούπες.

Συνολικά, καταναλώνονται 40.000 τόνοι, με το 40% να αφορά στην κατανάλωση εκτός σπιτιού και το 60% στην κατανάλωση εντός σπιτιού. Ειδικά η αξία της κατανάλωσης εντός σπιτιού ανέρχεται σε 400 εκατ. ευρώ ενώ στην αγορά εκτός σπιτιού ανέρχεται στα 3 δισ. ευρώ (τιμές καταναλωτή).

Τέλος, βάσει των καταναλωτικών προτιμήσεων των Ελλήνων, ο ελληνικός καφές είναι η πρώτη επιλογή με 32%, ο στιγμιαίος με 30% ενώ ακολουθούν ο εσπρέσο και ο φίλτρου με 28% και 10% αντίστοιχα (σύνολο κατανάλωσης εντός/εκτός σπιτιού).